Μετά τη θάλασσα (δες προηγούμενη ανάρτηση) σειρά πήραν οι αιθέρες. Το πλωτό σινεμά έγινε για πρώτη φορά εναέριο, το 1925. Τη χρονιά εκείνη η βρετανική Imperial Airways σκέφθηκε να εγκαταστήσει μια μικρή οθόνη έξω από το πιλοτήριο και μια μηχανή προβολής στο διάδρομο, εγκαινιάζοντας τις προβολές στον αέρα. Οι επιβάτες δεν κάθονταν, φυσικά, στις αναπαυτικές πολυθρόνες μιας κινηματογραφικής αίθουσας, αλλά στα ψάθινα καθίσματα που είχαν τότε τα αεροσκάφη προκειμένου να μειώνουν το βάρος. Για την ιστορία, η (βουβή) ταινία που προβλήθηκε πρώτη ήταν ο «Χαμένος Κόσμος», από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Αρθουρ Κόναν Ντόιλ, με θεατές τους επιβάτες μιας πτήσης από Λονδίνο προς ηπειρωτική Ευρώπη. Τέσσερα χρόνια αργότερα, οι Αμερικανοί μπήκαν στο παιχνίδι της νέας, εναέριας προσφοράς για το επιβατικό κοινό. Ήταν τον Οκτώβριο του 1929, σε μια διηπειρωτική πτήση της εταιρείας Transcontinental Air Transport. Θέλοντας να ελαττώσουν το άγχος και τους φόβους των επιβατών, εξαιτίας του μεταφορικού μέσου, οι υπεύθυνοι της εταιρείας επέλεξαν να προβάλλουν κάποια… ηρεμιστικά επίκαιρα της Universal μαζί με μια επιλογή διασκεδαστικών καρτούν. Τα τελευταία θα αποτελούσαν, έκτοτε, σταθερή παρουσία στα προγράμματα των αεροπορικών προβολών, κυρίως για λόγους ψυχολογικής… αποσυμπίεσης.

Ένας Αμερικανός συνέδεσε, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο, το σινεμά με τα αεροπλάνα. Ήταν ο μεγιστάνας, εφευρέτης, σχεδιαστής αεροσκαφών και δεινός αεροπόρος, Χάουαρντ Χιουζ (βλέπε Λεονάρντο Ντι Κάπριο στο «Aviator» του Σκορτσέζε), που υπήρξε επίσης ιδιοκτήτης-παραγωγός της κινηματογραφικής εταιρείας R.K.O. Ενα μεγάλο στοκ των ταινιών της εταιρείας αυτής προβαλλόταν στη διάρκεια των πτήσεων της Trans World Airlines, που επίσης του ανήκε. Το 1939, ο Χιουζ αγόρασε το πλειοψηφικό πακέτο της TWA και απέκτησε τον έλεγχο της εταιρείας. Όταν, το 1960, αποχώρησε άφησε ως παρακαταθήκη τη στρατηγική του στον τομέα των αεροπορικών προβολών. Όχι τυχαία, η πρώτη εταιρεία που συστηματοποίησε τις προβολές εν πτήσει, ήταν η TWA. H αρχή έγινε τον Ιούλιο του 1961, με το αισθηματικό δράμα του Τζον Στάρτζες, «Ζω μονάχα για τον έρωτα». Τα δάκρυα της πρωταγωνίστριας, Λάνα Τάρνερ, φαίνεται πως… έπεσαν βαριά στους επιβάτες της πτήσης από Νέα Υόρκη προς Λος Άντζελες. Το αποτέλεσμα ήταν να αλλάξει άρδην ο προγραμματισμός της TWA, προβάλλοντας πλέον ανάλαφρες κωμωδίες, ευχάριστες περιπέτειες και -μην ξεχνιόμαστε- διασκεδαστικά καρτούν.

Στις μέρες μας οι προβολές αυτές αποτελούν καθεστώς – τουλάχιστον στις πτήσεις εξωτερικού. Με οθόνες πτυσσόμενες κατά μήκος της οροφής, ή ενσωματωμένες στην πλάτη του μπροστινού καθίσματος, προβάλλουν μέσω κλειστού κυκλώματος ταινίες Α΄ προβολής. Σύμφωνα με τους ρέκτες της στατιστικής οικονομικών μεγεθών, υπολογίζεται ότι οι διεθνείς αεροπορικές εταιρείες ξοδεύουν ετησίως, κατά μέσο όρο, γύρω στα 45-50 εκ. δολάρια για να αποκτήσουν τα δικαιώματα προβολής των ταινιών (μπλοκμπάστερ, Α΄ προβολής κ.λπ.), με μίνιμουμ 350 προβολές κάθε ταινίας. Όσο για τα κριτήρια επιλογής, πέρα από τη θεματολογία και τους σταρ που εμφανίζονται, ρόλο παίζει και η ηλικιακή σύνθεση του επιβατικού κοινού. Ο μέσος όρος είναι, συνήθως, κατά 20 χρόνια μεγαλύτερος από τους… επίγειους νεαρούς θεατές που καθορίζουν τις εισπράξεις. Έτσι, μια ταινία που αρέσει στους ενήλικους επιβάτες της πτήσης (γι’ αυτό το λόγο, άλλωστε, επιλέχθηκε), δεν είναι διόλου σίγουρο ότι θα κέρδιζε το χειροκρότημα των τινέιτζερ στις αίθουσες της γης. 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News