Εκτός από τον τρομερό Ultron, οι Εκδικητές έχουν να αντιμετωπίσουν στην ταινία που προβάλλεται αυτές τις μέρες και έναν άλλο, πολύ πιο ύπουλο εχθρό. Και αυτός δεν είναι άλλος από τις έριδες που ξεσπούν μεταξύ τους, οδηγώντας σε τιτάνιες συγκρούσεις: Άιρον Μαν εναντίον Χαλκ και… όποιον πάρει ο χάρος. Η χαρά των φαν, με άλλα λόγια, που πάντα έλκονται από τέτοιου είδους ανατροπές στα δεδομένα των μύθων. Ανάλογη χαρά νιώθουν και οι επικεφαλής του τμήματος μάρκετινγκ της Marvel, βλέποντας τις ιδέες τους (γιατί περί αυτού πρόκειται) να «αυγατίζουν» κέρδη: η παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας απέδωσε έσοδα 340 εκ. δολαρίων και οι προβολές καλά κρατούν.

Η ιστορία είναι παλιά και έχει να κάνει με τη στρατηγική των μεγάλων εταιρειών να κεντρίσουν το ενδιαφέρον του κοινού, εισάγοντας καινοτόμα στοιχεία στις ιστορίες. Απώτερος στόχος, φυσικά, τα οικονομικά οφέλη που έχουν από τέτοιου είδους «δολώματα». Με τη συμβολή των σεναριογράφων και των σχεδιαστών, που κάνουν κάθε απίθανο να φαίνεται πιθανό, οι ανατροπές αυτές εκδηλώνονται ποικιλοτρόπως. Έχουμε δει άτρωτους να πεθαίνουν, για να αναστηθούν λίγα τεύχη αργότερα. Εργένηδες (λόγω καθήκοντος και ριψοκίνδυνης ζωής) να παντρεύονται, πριν επιστρέψουν ξανά στα καλούπια του μοναχικού τους ρόλου. Πολλούς -εξ ορισμού- καλούς να γίνονται κακοί, ή συμμάχους να τα «σπάνε» και να γίνονται ορκισμένοι αντίπαλοι. Τα παραδείγματα είναι πολλά, ο κανόνας, όμως, της αγοράς ένας: ανατρέπεις, αιφνιδιαστικά, τα δεδομένα που γνωρίζει το κοινό και εισπράττεις το αντίτιμο της περιέργειας και της έκπληξής του.

Μια από τις πιο επιτυχημένες εφαρμογές αυτού του κερδοφόρου κανόνα σημειώθηκε το 1976, όταν οι δύο πιο διάσημοι ήρωες της DC και της Marvel, ο Σούπερμαν και ο Σπάιντερμαν, βρέθηκαν για πρώτη φορά αντιμέτωποι στο ίδιο περιοδικό. Ήταν το αποτέλεσμα μιας συμφωνίας που υπέγραψαν ο γνωστός σεναριογράφος και εκδότης της Marvel, Σταν Λι, με τον υπεύθυνο της DC και επίσης γνωστό σχεδιαστή, Καρμίνε Ινφαντίνο. Καρπός αυτής της -πρωτόγνωρης για τα εκδοτικά δεδομένα- συμφωνίας ήταν ένα περιοδικό μεγάλων διαστάσεων σε σχήμα ταμπλόιντ, όπου οι δύο σούπερ σταρ συγκρούστηκαν στη «Μάχη του αιώνα» (σύμφωνα με το σλόγκαν του εξωφύλλου), πριν μονοιάσουν και ενώσουν τις δυνάμεις τους στο τέλος. Η συνταγή αυτή, που απέφερε μεγάλα κέρδη στις δύο -ανταγωνιστικές, κατά άλλα- εταιρείες, εφαρμόζεται συχνά με πιο πρόσφατο παράδειγμα την εμφύλια σύγκρουση των Εκδικητών στην οθόνη.

Ο θάνατος αποτελεί ένα άλλο προσφιλές υλικό όσων εφαρμόζουν τέτοιες… επωφελείς ανατροπές. Στη σειρά της Marvel με τίτλο «What If», παρουσιάζονταν διάφορες υποθετικές εκδοχές που έφερναν τα πάνω-κάτω στον μύθο, στους χαρακτήρες, αλλά και στην τύχη των διασήμων ηρώων της εταιρείας. Στο βασίλειο του «αν», οι πρωταγωνιστές πεθαίνουν, η ζημιά όμως είναι μικρή: όλα αυτά απλώς συμβαίνουν σε μια εναλλακτική πραγματικότητα, ή σε κάποιο παράλληλο σύμπαν. Τα ίδια υφίστανται κατά καιρούς πολλοί πρωταγωνιστές των εικονογραφημένων σελίδων και της οθόνης, βοηθώντας με τον πρόσκαιρο θάνατό τους τις πωλήσεις της εταιρείας στην οποία ανήκουν.

Το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα, πάντως, προέρχεται από το σκοτεινό σύμπαν του Μπάτμαν. Ξεκίνησε ως εκδοτική ιδέα και κατέληξε να βάλει για τα καλά στο παιχνίδι τους αναγνώστες. Συνέβη το 1988 και αφορούσε τον θάνατο (ή όχι) και τη συνακόλουθη αποχώρηση (ή όχι) του Ρόμπιν από τις σελίδες του περιοδικού. Τα χρόνια εκείνα, βοηθός του Σκοτεινού Ιππότη ήταν ο Τζέισον Τοντ, δεύτερος κατά σειρά Ρόμπιν μετά τον -αρχικό- Ντικ Γκρέισον που, μεγαλώνοντας, είχε αποχωρήσει. Το ερώτημα που βασάνιζε τον Ντένι Ο’ Νιλ, τότε επικεφαλής στην έκδοση του Μπάτμαν, ήταν αν ο Ρόμπιν θα παρέμενε στις ιστορίες ή θα παραχωρούσε τη θέση του σε ένα καινούριο πρόσωπο. Οι αμφιβολίες του Ο’ Νιλ για το μέλλον του νεαρού ήρωα τον οδήγησαν σε μια επαναστατική ιδέα: να απευθυνθεί στους φαν και να τους ζητήσει να αποφασίσουν εκείνοι για την τύχη του Ρόμπιν, μέσω ενός τηλεφωνικού γκάλοπ.

Η αφορμή δόθηκε με μια περιπέτεια, όπου η έκρηξη μιας βόμβας του Τζόκερ είχε διαμελίσει τον Τζέισον Τοντ. Στο ίδιο τεύχος υπήρχε η ακόλουθη ανακοίνωση εντός πλαισίου: «Ο Ρόμπιν θα πεθάνει, επειδή ο Τζόκερ ζητά εκδίκηση. Εσείς όμως μπορείτε να το αποτρέψετε, με ένα τηλεφώνημα». Η ψηφοφορία, μέσω μιας γραμμής που νοίκιασε για αυτό τον σκοπό η DC, διήρκεσε μόνο δύο μέρες για να προλάβει το επιτελείο να δουλέψει την ιστορία και την εικονογράφηση του επομένου τεύχους, με βάση την επιθυμία των αναγνωστών. Παράλληλα, φιλοτεχνήθηκαν δύο μακέτες εξωφύλλου: η μια με τη θετική εκδοχή (διάσωση του ήρωα και παραμονή στο κόμικς) και η άλλη με την αρνητική. Το αποτέλεσμα αυτής της πρωτότυπης δημοσκόπησης έδωσε 5.343 αρνητικές ψήφους, έναντι 5.271 θετικών. Ο Τζέισον Τοντ έχασε τη ζωή του για 72 ψήφους, αλλά έγινε ένα από τα πιο επιφανή (και πρώιμα) παραδείγματα διαδραστικής ψυχαγωγίας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News