Η ομάδα bijoux de Kant ανεβάζει το σημαντικό έργο του Δημήτρη Δημητριάδη, «Πολιτισμός: μια κοσμική τραγωδία», με την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη στον ρόλο της Μήδειας.

Η παράσταση παρουσιάζεται στο ειδικά διαμορφωμένο γκαράζ του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης. Κατεβαίνοντας τα σκαλιά από το ισόγειο στο δεύτερο υπόγειο και διασχίζοντας αργά το εντυπωσιακό installation που έχει στήσει ο Γιάννης Σκουρλέτης, δημιουργείται η εντύπωση ότι μεταφέρεσαι σε έναν μικρόκοσμο, μία κρυφή πόλη κάτω από την πόλη, όπου με τη βοήθεια των ηθοποιών και του χαοτικού αλλά απόλυτα εναρμονισμένου με το εσωτερικό σύμπαν των ηρώων σκηνικού, ξεκινά ένα ταξίδι στην εξερεύνηση των πιο σκοτεινών και καταχωνιασμένων ενστίκτων μας.

Η Μήδεια είναι ένα αρχέτυπο το οποίο στην εποχή μας δύσκολα κατανοείται, όχι επειδή αγνοούμε την ιστορία της, αλλά λόγω του πόσο οικεία μάς είναι. Οι αλλαγές που ο Δημητριάδης επιφέρει στην τραγωδία δεν μας επιτρέπουν απλώς να συλλάβουμε μια διαφορετική εξέλιξη του μύθου, αλλά μας παροτρύνουν μέσω της διαδικασίας αμφισβήτησης των στερεοτυπικών αντιλήψεών μας για τον έρωτα, την προδοσία, τις σχέσεις των φύλων, να σκεφτούμε από την αρχή τη σημασία της πρωτότυπης ιστορίας.

Η ευφυής σκηνοθετική προσέγγιση, χρησιμοποιώντας εικόνες και εργαλεία του παρόντος, αναδεικνύει τη σημασία που έχει η γυναικεία παρουσία στον πολιτισμό μας, από την άχρονη, προ-ιστορική, εποχή της Μήδειας έως σήμερα. Άλλωστε, στο έργο του Δημητριάδη τα όρια του χρόνου σκόπιμα συγχέονται και υποχωρούν, φωτίζοντας την παγκοσμιότητα και τη διαχρονικότητα των συμβόλων.

Η Μήδεια μεγαλώνει, χάνει τις μαγικές ιδιότητες που είναι συνυφασμένες με τη νεότητα, το κάλος, τη δυνατότητα αναπαραγωγής. Η δύναμη που κάποτε αντλούσε από τη θηλυκότητά της εξανεμίζεται, αφήνοντας ένα τρομακτικό κενό που σταδιακά μετατρέπεται σε απελπισία. Τα μάγια του έρωτα διαλύονται κι η Μήδεια θέλει να καταστρέψει, να κομματιάσει τους άλλους, όπως καταστρέφεται η ίδια από τη φθορά.

Η νεότερη γυναίκα, η Γλαύκη, δικαιωματικά απολαμβάνει τον θαυμασμό, τον έρωτα, την ηδονή που ταιριάζει σε μία όμορφη γυναίκα στην ακμή της. Σφύζει από ενέργεια και πάθος, όπως φαίνεται και κατά τη διάρκεια του προκλητικού, ξέφρενου χορού της που εκτυλίσσεται στο μπάκγκράουντ καθώς στο κέντρο της σκηνής η Μήδεια υπόκειται σ’ ένα ακραίο ψυχικό μαρτύριο.

Στην παράσταση των bijoux de Kant, που παραμένουν πιστοί στις προθέσεις του συγγραφέα, δεν είναι η Μήδεια αποκλειστική υπαίτια των αποτρόπαιων πράξεων κι επιθυμιών της, αλλά και η έλλειψη Θεού, η απουσία πίστης σε κάτι ανώτερο ικανό να νομοθετήσει και να τιμωρήσει, η πλήρης κατάλυση των αξιών που συνέχει μια κοινότητα. Η «βάρβαρη» Μήδεια είναι αντικατοπτρισμός ενός «πολιτισμένου» συστήματος, θύτης και θύμα στον ίδιο βαθμό.
 
Η συλλογική συνείδηση του Πολιτισμού όμως θέλει να σκοτώσει τη Μήδεια, με τον μόνο τρόπο που της αρμόζει: τον μυθολογικό, όπως αυτός πραγματώνεται στον θεατρικό χρόνο και χώρο.

Δυνατές οι ερμηνείες των ηθοποιών με κορυφαίες στιγμές την κοινή δράση του Κρέοντα, της Γλαύκης και του Ιάσονα και τους καθηλωτικούς μονολόγους της Μήδειας. Έξυπνο σκηνοθετικό εύρημα η συνεχής παρουσία στη σκηνή του ηθοποιού που με τη χορευτική του δεινότητα σωματοποιεί τα συναισθήματα της πρωταγωνίστριας επιτρέποντας στην εξαιρετική Καραμπέτη να δώσει την αρμόζουσα έμφαση στον λόγο. Ταυτόχρονα λειτουργεί και ως προσωποποίηση του Χορού ο οποίος στο αρχαίο θέατρο διαρκώς παρακολουθεί ή σχολιάζει όσα εκτυλίσσονται εντός και εκτός σκηνής.

Ένα θεατρικό σχόλιο για την ανατρεπτική ισχύ του έρωτα και την ανθρώπινη μοίρα που θα ακολουθεί τους θεατές για καιρό.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News