Ο νομικός Τιμ Βου, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια είναι ενας απο τους κορυφαίους ειδικούς στο δίκαιο του ανταγωνισμού στις ΗΠΑ, ανώτερος σύμβουλος της επιτροπής ανταγωνισμού της χώρας του. Αλλά είναι και ενας οξυδερκής παρατηρητής της αμερικανικής αγοράς τηλεπικοινωνιών, της τηλεόρασης και του Internet. Ο Βού εχει τη δυνατότητα να βλέπει στην αγορά πράγματα που πολλοί δέν βλέπουν οπως για παράδειγμα πώς μια μικρή ανεξάρτητη παραγωγή οπως το «Σέξ,Ψέμματα και Βινετοταινίες» είχε μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους απο ρον Νονό και τον Ρόκυ .Ετσι μεγάλωσε η εταιρεία των αδελφών Ξουανστάιν η γνωστή πλέον σε όλους μας MIRAMAX.

H επόμενη ταινία τους κόστισε 227.000 δολλάρια και τους απέφερε 3 εκατομμύρια. Στο τέλος, τη μεθοδό τους να επενδύουν σε φθηνές ανεξάρτητες παραγωγές που διένειμαν μέσα απο ενα μεγάλο δίκτυο αιθουσών, ακολούθησαν και τα μεγάλα στούντιο μέχρι που η Disney αγόρασε την εταιρεία τους καταπίνοντάς την.
«Ο γενικός διακόπτης» του Βου αυτό ακριβώς περιγραφει: Πώς η καινοτομία στους τομείς της παραγωγής της μετάδοσης πληροφορίας, φωνής, εικόνας και ήχου απο τα χέρια των εμμονικών εφευρετών και καινοτόμων επιχειρηματιών  του τηλεφώνου, του ραδιοφώνου, του κινηματογραφου, της τηλεόρασης καταλήγει στα χέρια εκείνων που εχουν τη δύναμη, την πρόνοια αλλά κυρίως την αντοχή να αντέξουν στον πόλεμο για την απόκτηση του γενικού διακόπτη.

Ο Βου που περιγραφει 130 χρόνια ιστορίας των κλάδων αυτών της αμερικάνικης αγοράς, την ιστορία ενός κύκλου. «Η ιστορία μας δείχνει οτι οποιοδήποτε σύστημα παραμείνει κλειστό για μεγάλη χρονική περίοδο γίνεται ευάλωτο απο νέες ιδέες. Με την πάροδο του χρόνου, μία μονοπωλιακή βιομηχανία μπορεί να εκπορθηθεί επιτρέποντας την είδοσο κάθε είδους τεχνολογικών καινοτομιών και εκφραστικών μέσων, πρίν αρχίσει ξανά η προσπάθεια να μονοπωληθούν οι νέες δυνατότητες. Αυτή η παλινδρόμηση της βιομηχανίας της πληροφορίας απο ανοικτό σε κλειστό κύκλωμα είναι τόσο συνηθισμένο φαινόμενο ώστε θα της δώσω την ονομασία «ο Κύκλος».

Αυτόν τον κύκλο αναλύει ο Βού, πρώτα στο τηλέφωνο με την κυριαρχία και την παρακμή της Bell και μετά με την αναγέννησή της στο τέλος του 20ου αιώνα με την ΑΤΤ με τα πολλά μικρότερα τοπικά μονοπώλια, στη συνέχεια με το ραδιόφωνο και την τηελόραση σε όλες τις μορφές της.

Το Internet ξεκινάει σαν το μέσο που αφ ενός μπορεί να ενοποιήσει στη μεταφορική του ψηφιακή ικανότητα ολες τις προηγούμενες μορφές πληροφοριών (φωνή,ήχο,εικόνα) και να αποτελέσει -αν ελεγχθεί -το σούπερ μονοπώλιο του 21ου αιώνα. Θα είναι σε αυτή την περίπτωση ο γενικός διακόπτης των γενικών διακοπτών. Θα μπορούσε να ξεφύγει απο τον "Κύκλο"; Ο Βου αγαπά τη θεωρία της δημιουργικής καταστροφής του Σουμπέτερ σύμφωνα με την οποία τα μονοπώλια ή τα ολιγοπώλια δημιουργούνται και καταστρέφονται διαδοχικά οταν φτάσει το πλήρωμα του χρόνου, από κάποια καινοτομία και τις αλλαγές που εκείνη προκαλεί αλλά δέν είναι τόσο αφελής ωστε να πιστεύει στην αυτορύθμιση της αγοράς .«Ενα υπερμονοπώλιο ελέγχοντας πολλές διαφορετικές αγορές διαρκεί περισσότερο, γιατί τα μονοπώλια που το απαρτίζουν αλληλουποστηρίζονται δημιουργώντας περισσότερα εμπόδια για τους νεοεισερχόμενους» Για να μην ελέγξουν η  Google ή η Apple μονπωλαικά το διαδίκτυο – ο Βού παραδέχεται οτι αυτό δέν μπορεί να αποκλεισθεί και μάλιστα παραθέτει ομολογία του ίδιου του Στήβ Βόζνιακ της Apple στον συγγραφεά σύμφωνα με την οποία ο ίδιος ο Στήβ Τζόμπς επέβαλλε τα μοντέλα Apple να είναι «κλειστά».

Ο Βου προτείνει να ισχύσουν δύο αρχές:
-Την ουδετερότητα του Internet (net neutrality) που απο τα πανεπιστήμια έγινε νόμος χάρη στον Ομπάμα το 2010 . Προσοχή όμως, αφορά την ενσύρματη μεταφορά δεδομένων και όχι τις διαρκώς αυξανόμενες ασύρματες δυνατότητες των κολοσσών που προέκυψαν απο το αρχετυπο των μονοπωλίων. H αρχή ορίζει οτι ο «μεταφορέας» των δεοδμένων θα πρέπει να συμπεριφερεται ουδέτερα ως πρός το περιεχόμενο που μεταφέρει.
-Η αρχή του διαχωρισμού των επι μέρους βιομηχανιών της πληροφορίας.

Ο Βού δέν είναι βέβαιος οτι οι ισχυρές εταιρείες του διαδικτύου δέν θα υποκύψουν στην εξουσία του γενικού διακόπτη.

Tim Wu. «O γενικός διακόπτης, η ανοδος και η πτώση των μονοπωλίων στα μέσα μαζικής επικοινωνίας.» Εκδόσεις Γιαλός ,Εκδόσεις Γιαλός σελ 388. Το βιβλίο θα παρουσιασθεί σήμερα στις 19.00 στην Ελληνοαμερικάνικη Ενωση.
 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News