«Για το χασίς», Walter Benjamin (Πλέθρον)
«Για το χασίς», Walter Benjamin (Πλέθρον)
Ο Βάλτερ Μπένγιαμιν γεννήθηκε από γερμανοεβραίους τραπεζίτες το 1892, έζησε μια απίστευτη ζωή και κατέληξε να αυτοκτονήσει το 1940 για να δραπετεύσει από τη ναζιστική παράνοια. Ήταν ένας από τους πιο ευφορικούς, περίπλοκους, πληθωρικούς διανοούμενους που γέννησε η Ευρώπη. Άπλωσε από νωρίς την περιέργεια του πάνω από όλα: Ερεύνησε από τις αψίδες των Παρισίων μέχρι την Τράπουλα Ταρό και την μαντική. Γι αυτό και ήταν δύσκολο να πεις τι δουλειά έκανε: Ήταν κριτικός λογοτεχνίας (είχε γράψει ένα διάσημο δοκίμιο για τις Εκλεκτικές συγγένειες του Γκαίτε), θεωρητικός της αισθητικής, φιλόσοφος, κοινωνιολόγος, μεταφραστής (μετέφρασε τα περίφημα Άνθη του κακού του Μποντλέρ αλλά και Προύστ), ραδιοφωνικός παραγωγός; Όλα μαζί. Γιατί περνούσε μέσα απ΄όλα (θεωρίες, ανθρώπους) και προχωρούσε έχοντας αφομοιώσει με μαγικό τρόπο την ουσία τους.
Σ΄αυτό το μικρό βιβλιαράκι με τις 130 σελίδες περιλαμβάνονται κείμενα του Μπένγιαμιν που έχουν ως αντικείμενο τη μέθη που προκαλούν τα ναρκωτικά. Η ακαταπόνητη περιέργεια του Μπένγιαμιν δεν άφησε απέξω τα ναρκωτικά- σχεδίαζε μάλιστα να γράψει ένα βιβλίο για το χασίς ειδικά αλλά δεν πρόλαβε. Ο Μπένγιαμιν κρατάει ο ίδιος σημειώσεις ή δοκιμάζει τις ουσίες αφήνοντας τους φίλους του να καταγράψουν την εμπειρία του απ΄έξω. Η επίγευση όμως που αφήνει το βιβλίο δεν έχει σχέση με τα ναρκωτικά αλλά με τη φιλία και την πολυσήμαντη επίδρασή της στη ζωή μας. Οι ζωές των άλλων πέφτουν πάνω στη δική μας και αφήνουν μια τρύπα ή λουλούδια. Όλοι μας, όπως και ο νεαρός Βάλτερ, είμαστε πλαστελίνες στα χέρια των ανθρώπων που συναντήσαμε και αγαπήσαμε. Η αύρα τους έχει μπλεχτεί αμετάκλητα με τη δικιά μας για το καλό ή για το κακό.
Το χρονολόγιο στο πίσω μέρος του βιβλίου το επιβεβαιώνει. Είναι πάνω απ΄όλα μια καταγραφή της εισόδου και εξόδου των ανθρώπων αυτών στη ζωή του Μπένγιαμιν. Πρώτα απ΄όλους ο Γκέρσομ Σόλεμ, ο παλιότερός του φίλος που επέδρασε καταλυτικά στο χαρακτήρα του. Αυτός τον εισήγαγε στον μυστικισμό της Καββάλα και τον έκανε να δει τον Κάφκα με άλλα μάτια. Αν μάλιστα είχε καταφέρει να τον πείσει να μεταναστεύσει στην Παλαστίνη μπορεί να είχε σωθεί…
– Ο Γιόχαν Μπαχόφεν, σουηδός ανθρωπολόγος που τον εισήγαγε στην αύρα του μύθου –χωρίς την οποία η αντίληψη του Μπένγιαμιν για τον κόσμο δεν θα ήταν η ίδια
-Η Asja Lacis, η λιθουανή ηθοποιός και παραγωγός θεάτρου που συνάντησε στο Κάπρι και του γύρισε τη ζωή τα πάνω κάτω. Ο έρωτας τους πολύ ζόρικος μεν (γιατί όπως έλεγε κι ο ίδιος, η αγάπη στο εγώ ανάβει μεγάλες φωτιές) αλλά και πολύ παραγωγικός. Από την Άσια γνώρισε τον Μπρέχτ (ήταν βοηθός του), τον μαρξισμό και την ίδια τη σοβιετική Ρωσία. Σ΄αυτήν οφείλουμε κατά κάποιο τρόπο τα Fragments.
-Οι Ερνστ Μπλοχ, Γκεόργκ Λούκατς και Αντόρνο, τα παιδιά της σχολής της Φραγκφούρτης τον επηρέασαν, επηρεάστηκαν απ΄αυτόν, τον χρηματοδότησαν, τον βοήθησαν να εκδώσει τα βιβλία του.
– Ο Ζωρζ Μπατάϊγ, ήταν βιβλιοθηκάριος στην βιβλιοθήκη όπου μελετούσε ο Μπένγιαμιν για να ολοκληρώσει το φιλοδοξότατο έργο του Arcades project. Σ΄αυτόν το εμπιστεύτηκε και το διέσωσε.
-Ο Πολ Κλεέ, ο ζωγράφος από το έργο του οποίου Angelus novus εμπνεύστηκα ο Μπένγιαμιν το μεσσιανικό δικό του άγγελο της ιστορίας.
Είναι κι άλλες πολλές οι σημαντικές συναντήσεις του: Στο Παρίσι γνώρισε τον ανθό των εξόριστων διανοουμένων και καλλιτεχνών: Χάνα Αρεντ, Χερμαν Εσσε, Κουρτ Βάϊλ κλπ. Όλοι τους άφησαν μια σφραγίδα στο στήθος του. Κι εκείνος στο δικό τους.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News