«Τη λέξη “καριέρα” θα την αντικαθιστούσα με τη λέξη “διαδρομή”. Σε μια δουλειά που είναι τρόπος ζωής, που γηράσκεις αεί διδασκόμενος, σε μια δουλειά γεμάτη χαρές και πίκρες, για τίποτα δεν είμαι δυσαρεστημένος. Είμαι ευχαριστημένος, γιατί πριν από εξήντα ένα χρόνια άρχισε και, κυρίως, γιατί συνεχίζεται ακόμα…». Με αυτά τα λόγια συνοψίζει ο Ντίνος Κατσουρίδης (1927-2011) τη μεγάλη καριέρα του στον ελληνικό κινηματογράφο, μέσα από τις σελίδες ενός αυτοβιογραφικού βιβλίου που κυκλοφόρησε μετά το θάνατό του, από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη. Το «αναζητώντας τον “Κ”» (συντομογραφία του επιθέτου του, για να «δένει» με την αναζήτηση του τίτλου) ξεδιπλώνει την πολυσύνθετη πορεία αυτού του ολοκληρωμένου κινηματογραφιστή. Ο Ντίνος Κατσουρίδης πέρασε από όλα, σχεδόν, τα στάδια της δημιουργίας: σκηνοθέτης 18 ταινιών, διευθυντής φωτογραφίας («φωτογραφική ερμηνεία», το χαρακτηρίζει ο ίδιος) σε 41 ταινίες, σεναριογράφος 18 ταινιών, μοντέρ σε 76 ταινίες μεγάλου μήκους και σε 5 μικρού μήκους, αλλά και παραγωγός ή συμπαραγωγός σε 28 ταινίες (εκ των οποίων οι 2 μικρού μήκους). Παράλληλα, σκηνοθέτησε και ανέλαβε τον φωτισμό αρκετών θεατρικών παραστάσεων, ενώ αξιοσημείωτη είναι και η δουλειά του στην τηλεόραση. Κινηματογραφιστής ολκής, έχει χαρακτηριστεί "φαινόμενο", "βετεράνος", "μεγάλος μάστορας του φωτός". Ως χαρακτήρας υπήρξε «ανελέητα απαιτητικός, ασυμβίβαστος, εφευρετικός, επικίνδυνα ευφυής και διαισθητικός, απρόσμενα ευαίσθητος, με σπάνιο προσωπικό όραμα», όπως αναφέρει το βιογραφικό του σημείωμα.

Χρησιμοποιώντας το τρίτο πρόσωπο (ο κύριος «Κ»), ο Ντίνος Κατσουρίδης μεταφέρει, στα 53 κεφάλαια του βιβλίου, ολόκληρη τη ζωή του: Από τα παιδικά του χρόνια στην Κύπρο, μέχρι την επαγγελματική του καταξίωση και την παρακαταθήκη των εκατό και πλέον ταινιών που άφησε πίσω του. Με μια ειλικρίνεια που εκπλήσσει, δεν διστάζει να εκμυστηρευτεί μύχιες στιγμές της προσωπικής του ζωής, να καταθέσει την αγάπη του και το θαυμασμό του για πολλούς ανθρώπους με τους οποίους συνεργάστηκε όλα αυτά τα χρόνια (και σε όλες αυτές τις ταινίες), αλλά και να καυτηριάσει πολλά στραβά κι ανάποδα γνωστών συντελεστών του ελληνικού κινηματογράφου στους οποίους… δεν χαρίζει κάστανα. Παράλληλα, καταγράφει τις πολιτικοκοινωνικές εξελίξεις (Ιουλιανά, Δικτατορία, τραγωδία της Κύπρου, Μεταπολίτευση) και τα συνδέει με τις επαγγελματικές του δραστηριότητες, τις περιόδους εκείνες. Μιλάει για σκηνοθέτες όπως ο Γιώργος Τζαβέλλας, ο Αλέκος Σακελλάριος, ο Ντίνος Δημόπουλος, ο Ορέστης Λάσκος, ο Μιχάλης Κακογιάννης, ο Νίκος Κούνδουρος, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος κ.ά. Για τον Φιλοποίμενα Φίνο, τον Κλέαρχο Κονιτσιώτη και άλλους παραγωγούς. Για συναδέλφους διευθυντές φωτογραφίας όπως ο Αριστείδης Καρύδης-Φουκς, ο Δήμος Σακελλαρίου, ο Νίκος Καβουκίδης, ο Αρης Σταύρου κ.ά. Για γνωστούς και αγαπημένους ηθοποιούς (Δημήτρης Χορν, Κώστας Χατζηχρήστος, Γεωργία Βασιλειάδου, Θανάσης Βέγγος, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Νίκος Κούρκουλος κ.λπ.), αλλά και για ταινίες που έγραψαν ιστορία (και τη συνεχίζουν στη μικρή οθόνη): «Η καφετζού», «Η θεία από το Σικάγο», «Μια ζωή την έχουμε», «Ο Ηλίας του 16ου», «Το ξύλο βγήκε απ’ τον Παράδεισο», μέχρι τις δημιουργίες του νέου ελληνικού κινηματογράφου (από το «Προξενιό της Αννας» του Παντελή Βούλγαρη και την «Πρωινή περίπολο» του Νίκου Νικολαΐδη, μέχρι τον «Έρωτα του Οδυσσέα» του Βασίλη Βαφέα και το «Τράνζιτο» της Ισαβέλλας Μαυράκη). Την έκδοση συμπληρώνει ένα παράρτημα με απόψεις συναδέλφων του Ντίνου Κατσουρίδη, κριτικά σημειώματα και συνεντεύξεις του σε έντυπα Μέσα, καθώς και πλούσιο φωτογραφικό υλικό που εικονογραφεί τις «Χ-ομολογήσεις» του, όπως έλεγε, σε αυτό το βιβλίο.

Χαρακτηριστικό δείγμα αποτελεί το παρακάτω απόσπασμα, από το κεφάλαιο «Η “ΕΘΝΙΚΗ ΜΑΣ ΣΤΑΡ”», όπου περιγράφει τα γυρίσματα της ταινίας «Αστέρω» (τέλη1958), με την Αλίκη Βουγιουκλάκη πρωταγωνίστρια στην πρώτη ταινία της με τη Φίνος Φιλμ: «Ξεκίνησαν τα γυρίσματα από τις πηγές του Ορχομενού (όπου η Αλίκη θα έπεφτε γυμνή στη λιμνούλα των πηγών για μπάνιο), καθώς είχε μπει βαθιά το φθινόπωρο και σε λίγο θα ήταν αργά για το γύρισμα, αν και τα νερά των πηγών είναι ακόμα και κατακαλόκαιρο παγωμένα (…) Άρχισαν να ετοιμάζουν το γύρισμα μέσα στις καλαμιές, όπου θα γδυνόταν σε κοντινό πλάνο, μπούστο ας πούμε, αλλά χωρίς να φαίνεται καθόλου στήθος, αλλιώς η ταινία θα χαρακτηριζόταν από τη λογοκρισία "ακατάλληλη για ανηλίκους" κι αυτό θα ήταν μοιραίο για τα εισιτήρια. Την ώρα που κάνανε τις πρόβες, ο φωτογράφος πλατό από δίπλα τράβαγε φωτογραφίες κι η Αλίκη κάποια στιγμή του λέει: “Μόλις τελειώσει το φιλμάκι, να μου το παραδώσετε. Θα το εμφανίσω σε δικό μου φωτογράφο, θα ξεδιαλέξω όσες φωτογραφίες νομίζω και θα τις παραδώσω στο κύριο Φίνο”. Διαμαρτύρεται εκείνος ότι δεν έχει τέτοια εντολή κι ότι θα μπορούσε να χάσει ακόμα και τη δουλειά του, εκείνη όμως έστησε πόδι ότι δεν συνεχίζει το γύρισμα αν δεν της παραδοθεί το φιλμάκι. Πρέπει να σας πω την προϊστορία για να καταλάβετε: Η Αλίκη είχε πάθει κάποτε την πλάκα της όταν γύριζε το “Έρωτας στους αμμόλοφους”, γιατί ο φωτογράφος πλατό άφησε να διαρρεύσουν(;) οι φωτογραφίες της γυμνής Αλίκης, που βρέθηκαν να κυκλοφορούν πακέτο με τις τσιχλόφουσκες, σε όλη την Ελλάδα. Οχι ότι έπεσε η ζάχαρη στο νερό, αλλά θα προτιμούσε να τις… διαρρεύσει η ίδια και, με τον δικό της τρόπο, να πετύχει το μεγαλύτερο δυνατό αντιστάθμισμα δημοτικότητας».

*Το βιβλίο του Aρη Mαλανδράκη "SEX" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΠΟΤΑΜΟΣ

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News