Το σύντομο και αίσιο τέλος της απαγωγής του Μανώλη Καραμαλέγκου και κυρίως η καταλυτική συμβολή του ιδίου σε αυτό, εντυπωσιάζουν. Λογικά το θέμα αξίζει να έχει εξαχθεί και να παίζεται και από τα ξένα ΜΜΕ. Στο εσωτερικό, η εντυπωσιακή καπατσοσύνη του βιομήχανου, έδωσε αφορμή και για ποικίλα σχόλια με αναφορές στην πολιτική κατάσταση. Ένα από τα δικά μου ,για παράδειγμα, στο twitter ήταν το ότι ενώ διαθέτουμε ταλέντα σαν τον Μ. Καραμολέγκο πώς είναι δυνατόν να  αφήνουμε τις τύχες της χώρας σε Στουρνάρα-Βενιζέλο; Εξυπνακισμοί, θα μου πείτε. Ας επιχειρήσουμε λοιπόν μια λίγο πιο σοβαρή προσέγγιση.

Ο κ. Καραμολέγκος με δηλώσεις του ξεκαθάρισε ότι αυτό που τον έσωσε ήταν η πίστη του, χωρίς άλλες διευκρινίσεις. Μπορεί.  Εκείνο όμως που εντυπωσιάζει εμένα, τόσο στην περίπτωση Καραμολέγκου, όσο και στην αποτυχημένη απόπειρα σε βάρος του Κίκου Μαρτίνου, είναι ότι έχουμε να κάνουμε με δύο ανθρώπους που βρέθηκαν σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, πήραν την τύχη τους στα χέρια τους και τα κατάφεραν. Δυο παραδείγματα που υπονομεύουν κάποια στερεότυπα και αναδεικνύουν την υποτιμούμενη από πολλούς αξία της ατομικής ευθύνης και της αυτενέργειας στη ζωή.

Θα επιμείνω όμως στην «περίπτωση Καραμολέγκου» γιατί, πέρα από την ανθρώπινη πλευρά της σκληρής περιπέτειάς του, παρουσιάζει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Εκτός από την πίστη, χωρίς μάλλον να το έχει συνειδητοποιήσει ο ίδιος, συμπεριφέρθηκε  σαν βαθύς γνώστης του πιο δημοφιλούς παγκοσμίως στρατηγικού παιγνίου ,γνωστού ως το «δίλημμα του φυλακισμένου». 

Σύμφωνα με αυτό* η αστυνομία μιας αυταρχικής χώρας συλλαμβάνει  και κατηγορεί τον πολίτη Α για κάποιο αδίκημα προτρέποντάς τον να ομολογήσει, λέγοντάς του  παράλληλα, ότι ο φίλος του Β έχει ήδη ομολογήσει ως συνεργός του στο αδίκημα.  Ο φυλακισμένος αντιμετωπίζει μια σειρά διλημμάτων για τη στάση που θα κρατήσει σε συνάρτηση και με το ποια αντίστοιχα στάση θα κρατήσει ο υποτιθέμενος συνεργός του.

Συνήθως «οι φυλακισμένοι» επιλέγουν μια ενδιάμεση στάση που επιφέρει μια μέση τιμωρία , λόγω της αμφιβολίας τους για τη στάση που θα κρατήσει ο «συνεργός» τους. Δεν ρισκάρουν δηλαδή τη διεκδίκηση της μέγιστης κοινής ωφέλειας. Οι πιθανοί «φυλακισμένοι» στο παγκόσμιο γίγνεσθαι μπορεί είναι πολιτικοί διαπραγματευτές, στρατηγοί, επιχειρηματίες, τρομοκράτες, εκβιαστές ή και απατημένοι σύζυγοι.

Η γοητεία της «περίπτωσης Καραμολέγκου», όπως φυσικά τη γνωρίζουμε μέχρι σήμερα από την κατάθεση του ιδίου, είναι ότι θέτει αυτός τα διλήμματα, αν και φυλακισμένος, στον απαγωγέα του, αλλά το παίγνιο είναι το ίδιο. Ο απαγωγέας του(ο ουσιαστικά «φυλακισμένος»), όντας αποκομμένος και χωρίς πληροφόρηση από τους συνεργούς του (σύμφωνοι, ένας όχι  ιδιαίτερα αποφασισμένος εγκληματίας), δέχεται την πρόταση του ευφυούς θύματός του. Προτιμά την ήπια δικαστική αντιμετώπιση και τα ανταλλάγματα που του προσφέρει, από το ρίσκο της επιμονής του στην επιτυχία του στόχου της απαγωγής μέχρι τέλους ή το απολύτως καταστροφικό σενάριο της ένοπλης εμπλοκής με ανθρώπινες, ενδεχομένως, απώλειες και τη βέβαιη ισόβια κάθειρξη. Επιλέγει δηλαδή, αυτό που συνήθως επιλέγουν οι περισσότεροι «φυλακισμένοι» από  καταβολής κόσμου. 

Τώρα θα μου πείτε γιατί σας ζαλίζω με όλη αυτή την ακαδημαϊκή «ανάλυση περίπτωσης». Μήπως κάποιος σπουδαγμένος του LSE, που σίγουρα έχει διδαχθεί το «δίλημμα του φυλακισμένου», θα τα κατάφερνε όπως ο Μ. Καραμολέγκος αν βρισκόταν στη θέση του; Πιθανότατα όχι ,γιατί η στάση σε δύσκολες καταστάσεις απαιτεί και άλλα ,ή κυρίως άλλα, προσόντα από τις θεωρητικές γνώσεις στρατηγικής.

Εκείνο όμως για το οποίο σπάω ακόμη το κεφάλι μου και το οποίο με ώθησε να γράψω το εξυπνακίστικο τουί της εισαγωγής είναι το εξής:

Αν κάποιος Μ. Καραμολέγκος βρισκόταν στη θέση του Γ. Στουρνάρα έχοντας, από τη μια το ΔΝΤ να του λέει «πίεσέ τους για κούρεμα!» και από την άλλη τον Σόιμπλε να του λέει «ξέχασέ το Μανώλη!», θα πήγαινε πάσο όπως πήγε ο Γιάννης ή θα ενεργούσε  διαφορετικά επιλέγοντας μια στάση που θα έμελλε να γίνει γνωστή σαν το «δίλημμα του Καραμολέγκου»; Λέμε τώρα… 

* Για περισσότερα προτείνω το “Thinking strategically” των A.K.Dixit, B.J.Nalebuff στα ελληνικά από τις εκδ.Καστανιώτη 1999.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News