Είχα τρία χρόνια να πατήσω το πόδι μου στις Βρυξέλλες. Την περασμένη Τετάρτη, ωστόσο, στο αεροδρόμιο αισθάνθηκα ότι επιστρέφω σε γνώριμα μέρη. Βγήκα από την ίδια έξοδο, που χρησιμοποιούσαμε κάθε φορά με τις δημοσιογραφικές αποστολές. Αντίκρισα την ίδια μουντάδα. Γκρίζο ουρανό, βροχή πάνω από 20 ώρες το 24ωρο…
Αισθάνθηκα πολύ διαφορετικά, όμως, όταν έφτασα στο κέντρο της πόλης. Ποτέ άλλοτε τα κίτρινα αστέρια στο μπλε φόντο, που αποτελούν απαραίτητο στοιχείο της “διακόσμησης” σε κτίρια, καταστήματα και διαφημιστικές πινακίδες, δεν μου φάνηκαν τόσο θαμπά. Σαν οξύμωρο σχήμα: στις Βρυξέλλες η ζωή συνεχίζεται, σαν να μην αντιλαμβάνονται ότι σε ανατολή και δύση – σε βορρά και νότο, βράζει ο τόπος.
Στην Αθήνα το ζεις αυτό. Δεν σε εντυπωσιάζει. Ο ευρω-σκεπτικισμός είναι η πιο υγιής εκδοχή. Πιο πέρα, έχουν ξεφυτρώσει τα “φρούτα” του αντί-ευρωπαϊσμού και της ευρω-φοβίας. Ευτυχώς, αυτό το έχουν αντιληφθεί και στις Βρυξέλλες. Είναι το πρώτο πράγμα που ακούς από κάθε συνομιλητή, έξι μήνες πριν από τις ευρωεκλογές. Στην Κομισιόν, στο Ευρωκοινοβούλιο, σε δύο από τα σημαντικότερα ινστιτούτα ευρωπαϊκών ερευνών, στα γραφεία των κομμάτων – ακόμα και στο μετρό (!), όπου πέτυχα μία Ελληνίδα ευρωβουλευτή, η οποία με το καλημέρα” μου αποκάλυψε το… “μυστικό”: όλοι εδώ, ξέρεις, το κουβεντιάζουν και ανησυχούν !
Από επιτελικά στελέχη του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, άκουσα τον όρο “ακραίοι και λαϊκιστές” (να τα πάλι μπροστά μας, τα “άκρα”…), ως μία γενική περιγραφή του φαινομένου. Ο όρος είναι ευρύς, ώστε να χωράει ετερόκλητους και φαινομενικά άσχετους μεταξύ τους σχηματισμούς. Από τους Ολλανδούς ευρω-σκεπτικιστές που έκαναν την έκπληξη στις πρόσφατες εκλογές, μέχρι τη γερμανική “αλτερνατίβα” κατά του ευρώ. Από την Μαρίν Λεπέν, που φιλοδοξεί να βγει δεύτερο κόμμα στη Γαλλία στις ευρωεκλογές, μέχρι τη Χρυσή Αυγή. Και από τον Γκρίλο, που ήρθε από το πουθενά στην Ιταλία, μέχρι τους πάσης φύσεως εθνικιστές, οι οποίοι θεωρείται δεδομένο ότι θα εισπράξουν αξιοπρόσεκτα ποσοστά τον Ιούνιο.
Ανεξάρτητα από τις απόψεις της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς, όμως, οφείλουμε να δούμε την ουσία: είναι αλήθεια, ότι υπάρχει ένα φαινόμενο που εκδηλώνεται σε πολλές χώρες ταυτόχρονα, με παρόμοια χαρακτηριστικά. Κόμματα ή “κόμματα” ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια και, αντί άλλης ιδεολογικής ταυτότητας, στην πλειοψηφία τους επιλέγουν να δηλώνουν απλώς “εναντίον όλων”. Πρωτίστως, εναντίον του “συστήματος”, στο οποίο χρεώνουν τα πάντα. Από την οικονομική κρίση και την παράνομη μετανάστευση, μέχρι τα τρία κακά της μοίρας μας.
Με μη πολιτικά πρόσωπα, που μετατρέπουν σε στρατηγικό πλεονέκτημα την απουσία τους από τα κοινά μέχρι χθες και το γεγονός, ότι δεν έχουν δοκιμαστεί πουθενά. Και αν μεν είσαι ο Γκρίλο, άντε να το συζητήσουμε. Αλλά θυμάμαι ακόμη τη σκηνή της ομιλίας του Μιχαλολιάκου, ο οποίος έδειχνε τις παλάμες του λέγοντας ότι “αυτά τα χέρια είναι καθαρά, έστω και αν χαιρετούν έτσι…” (αντιλαμβάνεστε, φαντάζομαι, ποιό είναι το “έτσι”)
Έξι μήνες πριν από τις κρισιμότερες ευρωεκλογές που έχει ζήσει η Ενωμένη Ευρώπη, το δράμα της είναι ότι το μεγαλύτερο πολιτικό εγχείρημα στην ιστορία της, μοιάζει απελπιστικά “ντεμοντέ”, ενώ ο επικίνδυνος εξτρεμισμός έγινε μόδα. Σε όποιον αμφιβάλει, αντί άλλου επιχειρήματος, είδα με τα ίδια μου τα μάτια μία σοβαρή έρευνα – πρόβλεψη για τη σύνθεση του Ευρωκοινοβουλίου, μετά τον Ιούνιο του 2014. 50-51 έδρες προβλέπεται ότι θα καταλάβουν τα “άκρα”. Μου ακούστηκε σαν “παρηγοριά στον άρρωστο” η σημείωση στην ίδια έρευνα, ότι ευτυχώς πρόκειται για τόσο ετερόκλητες περιπτώσεις, ώστε αποκλείεται επί του παρόντος να ενωθούν σε μία ισχυρή, κοινή ομάδα στην ευρωβουλή. Μου ακούστηκε σαν “ασπιρίνη”, η σκέψη ότι με μία σκληρή προεκλογική αντιπαράθεση κεντροδεξιάς – κεντροαριστεράς, το κλίμα ίσως πολωθεί αρκετά, ώστε να συσπειρώσει τα κόμματα του δημοκρατικού φάσματος και να φρενάρει τους ακραίους λαϊκιστές.
Και ακόμη περισσότερο, με θλίβει το γεγονός ότι οι άνθρωποι που διαχειρίζονται τις τύχες της Ευρώπης στις Βρυξέλλες, δεν έχουν ακόμη καθίσει κάτω να συζητήσουν σοβαρά. Να στύψουν τα μυαλά τους και να φτιάξουν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, μεσοπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο, ώστε η Ευρώπη να ανακτήσει τη δυναμική της, να γίνει ελκυστική και – επιτέλους… – πιο κοντινή για τους πολίτες της. Να ξαναγίνει ένα κοινό όραμα – αντί για “εύκολη δικαιολογία” των αποτυχιών κάθε ανεπαρκούς κυβέρνησης ή πολιτικού, καθώς αναζητούν άλλοθι για τα τεράστια λάθη τους. Μόνο έτσι θα αποκτήσει η ψήφος στις ευρωεκλογές νόημα. Μόνο έτσι θα πάνε περισσότεροι Ευρωπαίοι στις κάλπες για να ψηφίσουν με γνώμονα το κοινό μας μέλλον – και όχι με την αφελή φαντασίωση, ότι δήθεν “τιμωρούν” δια της ψήφου στις ευρωεκλογές τις κυβερνήσεις τους, για τα όσα στραβά κι ανάποδα πράττουν στο εσωτερικό των χωρών τους. Εκτός αν δεν το πήραμε ακόμη χαμπάρι…
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News