Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ένας νεαρός αυστραλός σεφ, o Μπιλ Γκρέιντζερ, είχε μια ιδέα που ακουγόταν αντισυμβατική ειδικά για εκείνη την εποχή αλλά που τελικά αποδείχτηκε εξαιρετικά πετυχημένη. Ο Γκρέιντζερ αποφάσισε να φτιάξει μια συνταγή για τοστ και σάντουιτς στην οποία να υπάρχει αβοκάντο πάνω στο ψωμί. Η αρχική ιδέα ήταν το αβοκάντο να τοποθετείται αλειμμένο πάνω στις φέτες του ψωμιού αλλά στην συνέχεια πήρε την θέση του στα τοστ και τα σάντουιτς και κομμένο σε φέτες. Το εγχείρημα αποδείχτηκε άκρως πετυχημένο αφού το αποκαλούμενο «αβοκάντο τοστ» έγινε ένα πολύ δημοφιλές σνακ σε όλο τον κόσμο. Τα τελευταία χρόνια χάρις στο Διαδίκτυο και το Instagram το αβοκάντο τοστ εξελίχτηκε σε μια παγκόσμια διατροφική μόδα με μια μεγάλη ποικιλία συνταγών σε αλμυρές αλλά και γλυκές εκδοχές.

Όμως όπως συμβαίνει με πάρα πολλά είδη έτσι και το αβοκάντο αντιμετωπίζει σοβαρούς κινδύνους εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών στον πλανήτη. Πριν από λίγες εβδομάδες όμως ένα παράθυρο αισιοδοξίας ανοίχτηκε για την επιβίωση του αβοκάντο χάρις στην ανακοίνωση μιας ομάδας επιστημόνων από τις ΗΠΑ και το Μεξικό. Οι επιστήμονες αυτοί ανακοίνωσαν ότι κατάφεραν να χαρτογραφήσουν το γονιδίωμα πολλών ποικιλιών του αβοκάντο συμπεριλαμβανομένης και της δημοφιλέστερης, της ποικιλίας Hass. Όπως αναφέρουν σε δημοσίευμα τους οι New York Times αυτή η ερευνητική προσπάθεια μπορεί να αποτελέσει την βάση για την ανάπτυξη νέων γενετικά τροποποιημένων ποικιλιών αβοκάντο που θα είναι ανθεκτικές στις αντίξοες για αυτές κλιματικές συνθήκες καθώς και σε ασθένειες. Ηδη η αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη καταστρέφει τις καλλιέργειες του αβοκάντο, μειώνοντας την παραγωγή γεγονός που έχει ως συνέπεια την αύξηση της τιμής του.

«Οι κλιματικές αλλαγές μπορεί να προκαλέσουν μεταβολές στην θερμοκρασία, στα επίπεδα υγρασίας και στην ποιότητα του εδάφους ενώ νέα έντομα μπορεί να κάνουν την εμφάνιση τους φέρνοντας μαζί τους και ασθένειες. Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για να αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις που μοιάζουν αναπόφευκτες» δηλώνει ο Λουίς Χερέρα-Εστρέλα, καθηγητής γενετικής φυτών στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Τέξας, επικεφαλής της ομάδας αποκωδικοποίησης του DNA του αβοκάντο.

Οι δυσκολίες

Η ιστορία του αβοκάντο χρονολογείται από την εποχή των Αζτέκων και τώρα φαίνεται ότι θα ξεκινήσει μια νέα εποχή για αυτό το φρούτο που ανήκει στην κατηγορία των αποκαλούμενων υπερτροφών. Το αβοκάντο είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λίπη, καθώς επίσης και στα ευεργετικά για τον οργανισμό ω-3 λιπαρά. Η αποκωδικοποίηση του DNA του αβοκάντο ανοίγει νέες προοπτικές για αυτό αν και υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με το μέλλον του. «Τι είδους μελέτες γίνονται πάνω στο αβοκάντο και τι αλλαγές θέλουν οι επιστήμονες να κάνουν σε αυτό;» τονίζει ο Μπιλ Γκρέιντζερ ο οποίος αν και ήταν σύμφωνος με την αποκωδικοποίηση του γονιδιώματος του αβοκάντο τώρα εκφράζει κάποιες ανησυχίες για το τι θα συμβεί στην συνέχεια.

Βέβαια οι όποιες αλλαγές γίνουν, αν γίνουν, στο αβοκάντο δεν θα συμβούν άμεσα αφού ένα δέντρο αβοκάντο χρειάζεται τουλάχιστον τρία χρόνια για να ωριμάσει. Ετσι μια γενετικά τροποποιημένη ποικιλία δεν θα κάνει σύντομα την εμφάνιση της. Όμως καθώς οι συνέπειες των κλιματικών αλλαγών γίνονται ολοένα και πιο έντονες η βιομηχανία του αβοκάντο θα πρέπει να δράσει γρήγορα. Ο καύσωνας που χτύπησε πέρυσι την Καλιφόρνια κατέστρεψε τις καλλιέργειες του αβοκάντο υποχρεώνοντας τους εμπόρους στις ΗΠΑ να κάνουν εισαγωγές αβοκάντο από το εξωτερικό. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η τιμή του να διπλασιαστεί στην αγορά. Ένα κουτί που περιέχει 50 αβοκάντο από τα 35 δολάρια που κόστιζε στην αμερικανική αγορά πριν τον καύσωνα έφτασε μετά από αυτόν και τις εισαγωγές που ακολούθησαν να κοστίζει 70-80 δολάρια.

Από την στιγμή που τα επόμενα χρόνια οι καύσωνες αναμένεται να κάνουν πολύ συχνά την εμφάνιση τους οι επιστήμονες αλλά και οι άνθρωποι της βιομηχανίας του αβοκάντο προβλέπουν ότι οι ποσότητες που θα παράγονται και θα είναι διαθέσιμες στο ευρύ καταναλωτικό κοινό θα είναι ολοένα και πιο περιορισμένες. Μια μελέτη ειδικών στην Καλιφόρνια προβλέπει μείωση της παραγωγής του αβοκάντο στην μεγάλη αμερικανική πολιτεία κατά 40% εντός των επόμενων τριάντα ετών.

«Υπάρχουν αβοκάντο που αναπτύσσονται σε πολύ θερμά κλίματα με μικρή παρουσία νερού ενώ υπάρχουν αβοκάντο που αναπτύσσονται σε πιο βροχερά περιβάλλοντα. Αν εντοπίσουμε τα γονίδια που συνδέονται με την ανθεκτικότητα στην υψηλή θερμοκρασία και την ξηρασία μπορεί να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε τα αβοκάντο του μέλλοντος» δηλώνει ο καθηγητής Εστρέλα που αναφέρει ότι η αποκωδικοποίηση του αβοκάντο ήταν μια εξαιρετικά επίπονη και χρονοβόρος προσπάθεια επειδή το φρούτο διαθέτει ιδιαίτερα σύνθετη δομή την οποία δεν μπορούσαν να αντιγράψουν για να δημιουργήσουν αντίγραφα του στο εργαστήριο ώστε να τα μελετήσουν. Ετσι οι ερευνητές έπρεπε να ταξιδέψουν σε διάφορες απομονωμένες περιοχές του Μεξικού για να εντοπίσουν διάφορες ποικιλίες του αβοκάντο και σε ορισμένες περιπτώσεις οι περιοχές που έπρεπε να ερευνήσουν ελέγχονταν από τα καρτέλ ναρκωτικών της χώρας γεγονός που δυσκόλεψε ακόμη περισσότερο την προσπάθεια τους.

Οι αντιδράσεις

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το αβοκάντο αποτελούν τεράστιο ζήτημα στο Μεξικό που κατέχει το 50% της παγκόσμιας παραγωγής του φρούτου το οποίο και εξάγει κατά κύριο λόγο στις ΗΠΑ. Είναι ζήτημα εθνικής σημασίας για την χώρα να βρεθεί σύντομα μια λύση στο πρόβλημα και η αποκωδικοποίηση του DNA του αβοκάντο ανοίγει ένα παράθυρο αισιοδοξίας.

Όμως όπως και με όλες τις τροφές που είναι προϊόν γενετικής τροποποίησης έτσι και με το αβοκάντο αναμένεται να υπάρξουν αντιδράσεις. Αν και η επιστημονική κοινότητα σε ποσοστά της τάξης του 90% θεωρεί τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα ασφαλή πολλές οργανώσεις προστασίας του περιβάλλοντος αντιδρούν στην δημιουργία και κατανάλωση τέτοιων τροφίμων. Υποστηρίζουν ότι οι γενετικές τροποποιήσεις αφενός προκαλούν δυσμενείς μεταβολές στην διατροφική αξία μιας τροφής περιορίζοντας τα θρεπτικά της συστατικά αφετέρου τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα υποχρεώνουν τους αγρότες να χρησιμοποιούν περισσότερα φυτοφάρμακα.

Μια ομάδα ερευνητών σε μια προσπάθεια να γεφυρώσει τις δύο πλευρές ρίχνει στο τραπέζι μια εναλλακτική πρόταση. Να τροποποιηθούν γενετικά οι ρίζες του αβοκάντο και όχι επάνω μέρος του δέντρου, τα κλαδιά στα οποία αναπτύσσεται το φρούτο. Σύμφωνα με τους θιασώτες αυτής της ιδέας με αυτό τον τρόπο το φυτό θα είναι ανθεκτικό στις ασθένειες χωρίς ο καρπός του, το αβοκάντο δηλαδή να υποστεί οποιαδήποτε γονιδιακή μεταβολή. «Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να προχωρήσουμε σε γενετική τροποποίηση του φυτού η οποία να είναι αποδεκτή και από εκείνους που εκφράζουν ανησυχίες» αναφέρει ο Βίκτορ Αλμπερτ, βιολόγος του Πανεπιστημίου του Μπάφαλο μέλος της ομάδας των επιστημόνων που υποστηρίζουν αυτή την ιδέα.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι όσον αφορά την τιμή του αβοκάντο δεν παίζουν ρόλο μόνο οι κλιματικές συνθήκες αλλά και μια σειρά από άλλους παράγοντες όπως πολιτικές αποφάσεις (ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει να επιβάλει υψηλή φορολογία στα μεξικανικά προϊόντα) ή τις συγκρούσεις που γίνονται σε περιοχές παραγωγής του αβοκάντο ανάμεσα στα διάφορα καρτέλ ναρκωτικών που τις ελέγχουν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News