Ολα ξεκίνησαν με ένα tweet, όταν ένας ινδός υπουργός ανακοίνωσε στις 2 Σεπτεμβρίου ότι το Ιδρυμα Bill & Melinda Gates επρόκειτο να τιμήσει τον πρωθυπουργό της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι σε αναγνώριση των προσπαθειών της κυβέρνησής του για τον τερματισμό της ανοικτής αφόδευσης.

Πράγματι το πρωί της Τετάρτης, σε μια εκδήλωση στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο Μπιλ Γκέιτς έδωσε το φετινό βραβείο «Goalkeeper» στον ινδό πρωθυπουργό για το πρόγραμμα Swachh Bharat Abhiyan ή Clean India Mission, όπως είναι επίσης γνωστό, με το οποίο η κυβέρνηση της Ινδίας επιδιώκει να βελτιώσει την αποχέτευση σε ολόκληρη τη χώρα δημιουργώντας δεκάδες εκατομμύρια τουαλέτες για τους φτωχούς κατοίκους της.

Another award,another moment of pride for every Indian, as PM Modi’s diligent and innovative initiatives bring laurels from across the world.
Sh @narendramodi to receive award from Bill & Melinda Gates Foundation for #SwachhBharatAbhiyaan during his visit to the United States. pic.twitter.com/QlsxOWS6jT

— Dr Jitendra Singh (@DrJitendraSingh) September 2, 2019

Αλλά το φαινομενικά αθώο βραβείο προκάλεσε αρνητικές κριτικές και αντιδράσεις της κοινής γνώμης, την αποδοκιμασία εκ μέρους τουλάχιστον τριών βραβευμένων με Νομπέλ, ένα ψήφισμα, το οποίο υπέγραψαν περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι, ακόμη και την άρνηση διασημοτήτων όπως οι ηθοποιοί Τζαμίλα Τζαμίλ και Ριζ Αχμέντ να παρευρεθούν στην τελετή της βράβευσης, αν και χωρίς να δώσουν εξηγήσεις.

Οπως αναφέρει το BBC, το φετινό βραβείο «Goalkeeper» προκάλεσε έκπληξη διότι οι μέχρι σήμερα αποδέκτες του ήταν κυρίως απλοί πολίτες, πολιτικοί και κοινοτικοί ακτιβιστές, οι οποίοι με τη δράση τους συμβάλλουν στην εξάλειψη των ανισοτήτων.

Γιατί πήρε το βραβείο ο Ναρέντρα Μόντι;

Εκατοντάδες εκατομμύρια Ινδών αφοδεύουν ελεύθερα επειδή δεν έχουν πρόσβαση σε τουαλέτες ούτε καν σε τρεχούμενο νερό. Πρόκειται για ένα σοβαρό πρόβλημα, που μολύνει το έδαφος και το νερό, προκαλεί ασθένειες, ενώ επίσης θέτει σε κίνδυνο τις γυναίκες και τα κορίτσια που βγαίνουν μόνες τους τη νύχτα για να ανακουφιστούν.

Έτσι, η φιλόδοξη υπόσχεση του ινδού πρωθυπουργού το 2014 ότι θα έδινε ένα τέλος σε αυτή την πρακτική, προκάλεσε την προσοχή των Ινδών και του κόσμου ολόκληρου. Αυτός ο στόχος βρίσκεται στην καρδιά της Clean India Mission, αναμφισβήτητα της πιο αγαπημένης εκστρατείας του κ. Μόντι.

Ο 68χρονος Μόντι και η κυβέρνηση του κόμματός του Μπαρατίγια Τζανάτα (BJP, Κόμμα του Ινδικού Λαού), προσπάθησαν να το περάσουν ως επιτυχία, μάλιστα κατά την προεκλογική εκστρατεία (ο Μόντι θριάμβευσε και πάλι στις εκλογές του Μαΐου) ισχυρίστηκε ότι χάρη στο πρόγραμμα, το 90% των Ινδών έχει τώρα πρόσβαση σε τουαλέτα, από το 40 % που είχε πριν αναλάβει ο ίδιος την εξουσία.

Το Ίδρυμα Bill & Melinda Gates δήλωσε ότι τιμά τον κ. Μόντι για την «πρόοδο που έχει σημειώσει η Ινδία στην βελτίωση της υγιεινής, στο πλαίσιο της προσπάθειας για την επίτευξη των Στόχων της Αειφόρου Ανάπτυξης του ΟΗΕ».

Πόσο πετυχημένο είναι το σχέδιο του Μόντι;

Εξαρτάται από το πώς το αξιολογεί κανείς. Είναι αλήθεια ότι ο αριθμός των τουαλετών στην Ινδία έχει αυξηθεί σημαντικά, αλλά μια έρευνα του BBC διαπίστωσε ότι πολλές από αυτές δεν λειτουργούν ή δεν χρησιμοποιούνται για διάφορους λόγους, από την έλλειψη τρεχούμενου νερού και την κακή συντήρηση μέχρι βαθιά ριζωμένες πολιτισμικές συνήθειες. Πρόσφατη έρευνα, εξάλλου, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι σε ορισμένα μέρη της βόρειας Ινδίας προτιμούσαν να αφοδεύουν στο ύπαιθρο επειδή το έβρισκαν πιο «άνετο» ή το θεωρούσαν «μέρος μιας υγιούς, και ενάρετης ζωής».

Ένα άλλο κοινό πρόβλημα είναι ότι η κυβέρνηση προσφέρει επιδοτήσεις στους φτωχούς για να χτίσουν μια τουαλέτα στο σπίτι τους. Αλλά η επιδότηση καταβάλλεται σε δόσεις για περισσότερο από ένα χρόνο, οπότε πολλά φτωχά νοικοκυριά περιμένουν μήνες για να ολοκληρωθεί η κατασκευή, ενώ πολλοί δικαιούχοι ξεκινούν τις κατασκευές αλλά δεν τις ολοκληρώνουν, σύμφωνα με τον Σιράζ Χιράνι, εκπρόσωπο μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης, που εργάζεται για τη βελτίωση της υγιεινής σε συνεργασία με το πρόγραμμα Clean India.

Ο Χιράνι ανησυχεί επίσης γιατί η επιδότηση δεν καλύπτει το κόστος της τοποθέτησης αποχετευτικού δικτύου. Ετσι, συχνά οι άνθρωποι στις αγροτικές περιοχές καταλήγουν να ανοίγουν τρύπες στο έδαφος για αποστράγγιση, πράγμα που τελικά θα οδηγήσει σε ρύπανση των υπογείων υδάτων και του εδάφους. Λέει ότι «η ανοιχτή αφόδευση έχει μειωθεί σημαντικά» μεν, αλλά «η μεγαλύτερη πρόκληση είναι πώς θα το διατηρήσουμε αυτό». Δήλωσε ακόμη ότι η καμπάνια για την «Καθαρή Ινδία» είναι μια «σπουδαία ιδέα» που έστρεψε την προσοχή στην ανοιχτή αφόδευση και γι’ αυτό ο κ. Μόντι αξίζει το βραβείο.

Τι λένε οι επικριτές;

Εκτός από την επισήμανση του γεγονότος ότι η καμπάνια έχει πενιχρά αποτελέσματα, η μεγαλύτερη κριτική γίνεται για τον ίδιο τον εθνικιστή Ναρέντρα Μόντι, ο οποίος θεωρείται αμφιλεγόμενη προσωπικότητα τόσο στο εσωτερικό της Ινδίας όσο και διεθνώς, καθώς τον κατηγορούν για διχαστική ρητορική και βία κατά των μειονοτήτων. Μάλιστα για πολλά χρόνια ήταν απαγορευμένη η είσοδός του στις ΗΠΑ καθώς η κυβέρνησή του έχει κατηγορηθεί για ταραχές στο Γκουτζαράτ το 2002.

Χιλιάδες πολιτικοί ηγέτες, ακτιβιστές, επιχειρηματίες και διαδηλωτές έχουν συλληφθεί, οι επικοινωνίες παραμένουν σε μεγάλο βαθμό κομμένες και υπάρχουν καταγγελίες για κατάχρηση και υπερβολική χρήση βίας από τις δυνάμεις ασφαλείας. Ετσι λοιπόν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το Ιδρυμα του Μπιλ Γκέιτς προσπαθεί τώρα να αποκαταστήσει τη φήμη του, βραβεύοντάς τον.

Ο ίδιος ο Μόντι δεν απάντησε στην κριτική αλλά με ένα tweet ευχαρίστησε το Ιδρυμα για το βραβείο.

Τι λέει το ίδρυμα;

Καθώς ο θόρυβος μεγάλωνε, το Ιδρυμα υποστήριξε την απόφασή του να τιμήσει τον Μόντι, δηλώνοντας ότι «δεν έχει δοθεί σημαντική προσοχή στην υγιεινή» και ότι «πολλές κυβερνήσεις δεν είναι διατεθειμένες να μιλήσουν γι’ αυτό, εν μέρει επειδή δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις».

Στη δήλωση αναφέρεται ακόμη ότι: «Πριν από την εκστρατεία “Swachh Bharat”, πάνω από 500 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ινδία δεν είχαν πρόσβαση σε ασφαλή αποχέτευση υγιεινής και τώρα η πλειοψηφία έχει. Υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος, αλλά οι επιπτώσεις της πρόσβασης στην αποχέτευση στην Ινδία είναι ήδη ορατές. Η “Swachh Bharat” μπορεί να χρησιμεύσει ως πρότυπο για άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο που πρέπει επειγόντως να βελτιώσουν την πρόσβαση στην αποχέτευση για τους φτωχότερους στον κόσμο».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News