Ο υπουργός Εξωτερικών, Ευάγγελος Βενιζέλος, μιλώντας προς τιμήν του Έλληνα προέδρου του δικαστηρίου της Ευρωπαικής Ενωσης, Βασίλη Σκουρή, σε μια σημαντική ομιλία για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η θεσμική Ευρώπη, αναρωτήθηκε: 

“…οι συντηρητικοί εθνικιστές ή οι δήθεν ριζοσπάστες της παραδοσιακής Αριστεράς που αναζητούν στο εθνικό κράτος το όχημα προστασίας γιατί δεν τους αρέσει ο προστατευτισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατάλαβαν κάποια στιγμή μέσα από τη διαπραγμάτευση στο επίπεδο του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου ότι η σχέση ανάμεσα στα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι στην πραγματικότητα ένα ερώτημα σε σχέση με το πού υψώνεις τα τείχη προστασίας. Αν τα υψώνεις στο επίπεδο του εθνικού κράτους και της εθνικής αγοράς, ή στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ευρωπαϊκής περιφερειακής αγοράς.

Αλλά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου  δεν μπορεί να το αποδεχτεί αυτό. Σε παγκόσμιο επίπεδο, στη μεγάλη διαπραγμάτευση για την ευρωατλαντική συμφωνία εγγύησης των επενδύσεων δεν μπορεί αυτό να γίνει δεκτό, άρα υπάρχει μια πραγματική οικονομική και εμπορική βάση, η οποία ξαναθέτει επί τάπητος το ίδιο ερώτημα – και βλέποντας την αποτυχία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να λειτουργήσει προστατευτικά στο επίπεδο της παγκόσμιας διαπραγμάτευσης, ή, έστω, της ευρωατλαντικής διαπραγμάτευσης, έρχονται να αναζητήσουν τη λύση ξανά στα εθνικά κρατικά στεγανά. Αυτό όμως είναι ο πυρήνας όλου του προβλήματος, μας φέρνει αντιμέτωπους με το γενετικό ερώτημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης….”.

Η αντιπαράθεση για την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ και την απελευθέρωση περισσότερο ή λιγότερο κλειστών αγορών στην Ελλάδα -άλλων με πρόσχημα την προστασία της δημοσίας υγείας (γάλα, φάρμακα) άλλων με πρόσχημα την ποιότητα των προϊόντων και το λαθρεμπόριο (πετρελαιοειδή, τσιμέντα)- δείχνουν ότι η συζήτηση και εδώ δεν είναι αγνωστη. Η «προστασία» των μη δυνάμενων να ανταγωνισθούν,  αποτελεί τη βασική υπηρεσία του συνόλου των πολιτικών δυνάμεων της χώρας σε ομάδες συμφερόντων. Και η αλήθεια είναι ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη δεν γίνεται διαφορετικά, με εξαίρεση τις χώρες του σκανδιναβικού Βορρά. Όμως η χώρα μας έχει και μια άλλη ιδιομορφία. Δεν παράγει σύνθετα τεχνολογικά προϊόντα, όπως η Γερμανία ή η Ιαπωνία, ή ακόμα (λιγότερο σύνθετα) η Ισπανία. Όπως η νότιος Ιταλία και η Πορτογαλία, παράγει προϊόντα χαμηλής προστιθέμενης αξίας σε μια νομισματική ενιαία περιοχή ενός σκληρού, πολύ ακριβού νομίσματος. Μπορείς να παράγεις τομάτες και πορτοκάλια και τίποτα αλλο μέσα στη ζώνη του ευρώ; Φέτος, για παράδειγμα, τα πορτοκάλια έφτασαν να πουλιούνται εξαιτίας της υπερπροσφοράς 6 λεπτά το κιλό. Όπου και να γυρίσετε στην Ελλάδα μοιάζουν να έχουν συγκεντρωθεί λιγότερα από κάθε αλλη φορά. Τι να πρωτοπληρώσεις στον μικρό κλήρο με 6 λεπτά το κιλό; Τους παράνομα απασχολούμενους ξένους εργάτες, τα φάρμακα, τη μεταφορά; Στην Ισπανία, για πραδειγμα, δεν μαζεύει πια ανθρώπινο χέρι το πορτοκάλι αλλά ρομπότ σε τεράστιες εκτάσεις (εκμεταλλεύσεις), όπου η τιμή ανά μονάδα προϊόντος είναι χαμηλότερη. Σε αυτή την περίπτωση η ελληνική εκμετάλλευση αποδεικνύεται εξαιρετικά μικρή και μη βιώσιμη. Όπως και να την προστατέψεις.

Χρειαζόμαστε, λοιπόν, μεγαλύτερες επιχειρήσεις, λιγότερους επιχειρηματίες, μοιραία, πιο πολλούς εργάτες και υπαλλήλους. Προφανώς σε μια περίοδο που με βάση ένα σχέδιο ανάπτυξης κλάδων θα ενθαρρύνεται και πάλι η συσσώρευση κεφαλαίου, πιθανόν να πρέπει να «προστατέψουμε» «εθνικούς πρωταθλητές». Επειδή όμως αυτά στην Ελλάδα κρατάνε για πάντα -στον κλάδο υλικών οικοδομής π.χ. τα  60 τελευταία χρόνια- η προστασία δεν είναι η λύση, καθώς αργά αλλά σταθερά οδηγεί τους «πρωταθλητές» στην …φούτμπολ λιγκ, και τη δεύτερη γενιά μετά τους ιδρυτές -το αργότερο- στο πρόβλημα ύπαρξης. Χρειαζόμαστε κάτι παραπάνω: μια νέα λογική επιχειρηματικής διακυβέρνησης και μια νέα προσέγγιση στις σχέσεις του πολιτικού κόσμου και της διοίκησης με τις επιχειρήσεις, μεγάλες και μικρές. Αυτό θα μπορούσε να αρχίσει από το υπουργείο του κ. Βενιζέλου, με εκείνες τις επιχειρήσεις που διακινούν με επιτυχία διεθνή εμπορεύσιμα προϊόντα. Όσο πιο ισχυρές είναι αυτές στις αγορές που δραστηριοποιούνται, τόσο μικρότερος θα είναι ο κίνδυνος να επανέρχονται από την πίσω πόρτα οι λογικές μιας μικρής κλειστής αγοράς στην άκρη της Ευρώπης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News