Κάθε Παρασκευή, το Δελτίον Κρίσης του protagon.gr παρουσιάζει ένα απάνθισμα νέων και σχολίων από το παγκόσμιο μέτωπο της Κρίσης. Προφανώς δεν καταφέρνει να καλύπτει όλα τα γεγονότα και όλες τις απόψεις. Αυτό που υπόσχεται είναι μια σύνοψη όσων διάβασα, είδα ή άκουσα την εβδομάδα που πέρασε και τα οποία ίσως έχουν ενδιαφέρον για όσους παρακολουθούν την εξελισσόμενη Κρίση – ιδίως την Ευρωπαϊκή και διεθνή της διάσταση.
Το Δελτίον Κρίσης ξεκινά με ένα θέμα (κάπως διαχρονικό) και κατόπιν ακολουθεί η θεματολογία της εβδομάδας που πέρασε. Σήμερα η θεματολογία έχει ως εξής:
Θεματολογία Εβδομάδας:
• Νέα από το Μέτωπο της Διεθνούς Κρίσης με έμφαση στην Κρίση του Ευρώ
• Νέα από το Μέτωπο της Αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους
• Νέα από την ΕΕ και την ΕΚΤ
• Νέα από τους ελλειμματικούς εταίρους μας: Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ισπανία
• Νέα από τους πλεονασματικούς εταίρους μας: Γερμανία, Φινλανδία
• Νέα από τις ΗΠΑ
Πριν από αυτά τα έξι θέματα, ας δούμε το Θέμα της Εβδομάδας:
Γιατί η Κρίση, υπό έναν τρόπο, υποβιβάζει τις περισσότερες χώρες της ευρωζώνης στην κατηγορία των αναπτυσσόμενων χωρών (π.χ. του πάλαι ποτέ λεγόμενου Τρίτου Κόσμου)
Απάντηση: Εδώ και δύο δεκαετίες οι αναπτυσσόμενες χώρες προσπαθούν να ελκύσουν επενδύσεις και να τιθασεύσουν παράλληλα τον πληθωρισμό 'δένοντας' το νόμισμά τους με ένα 'σκληρό' νόμισμα, συνήθως το δολάριο. Κάτι τέτοιο είχε κάνει η Αργεντινή, π.χ., πριν την μεγάλη Κρίση που την οδήγησε στην στάση πληρωμών. Το πρόβλημα με αυτή την τακτική είναι ότι, ουσιαστικά, η χώρα προσχωρά στην επικράτεια ενός ξένου νομίσματος. Όσο τα πράγματα οδεύουν καλά, η χώρα απολαμβάνει τα θετικά της διασύνδεσης αυτής (το peg όπως λέγεται). Όμως ο φόβος και ο τρόμος είναι ότι, αν κάποια στιγμή η εγχώρια οικονομία μπει σε περίοδο κρίσης, οι ομολογιούχοι της χώρας θα ρευστοποιήσουν τα ομόλογά τους, θα βγάλουν τα χρήματά τους έξω (κάνοντας χρήση της σταθερής ισοτιμίας που τους εξασφαλίζει το peg) και έτσι θα αρχίσει ένα καιροσκοπικό παιχνίδι για το πότε θα σπάσει η διασύνδεση του εγχώριου με το νέο νόμισμα (το peg). Κάτι ανάλογο, αλλά και χειρότερο, συμβαίνει στην ευρωζώνη: Οι χώρες που εισέρχονται σε κρίση θυμίζουν μια αναπτυσσόμενη χώρα με ένα peg το οποίο όμως δεν μπορεί ποτέ να σπάσει. Γιατί είναι αυτό χειρότερο; Επειδή το αδιάρρηκτο του ευρωπαϊκού peg μπορεί να την καταδικάσει σε μια μόνιμη ύφεση – σε μια ύφεση που, ασυμπτωτικά, οδηγεί στην εξαθλίωση. Υπερβάλω; Καθόλου.
Ας πάρουμε την Πορτογαλία, που μόλις εισήλθε στο EFSF. Αντίθετα με την Ελλάδα, η Πορτογαλία δεν είχε ούτε τεράστιο χρέος ούτε και δυσθεώρητο έλλειμμα (για τα δεδομένα της μετά το 2008 εποχής, η κατάστασή της έπρεπε να θεωρείται διαχειρίσιμη). Γιατί λοιπόν πτώχευσε; Όπως σε όλες τις χώρες, όταν το δημόσιο φαίνεται να πιέζεται, πολλοί κάτοχοι ομολόγων του δημοσίου αυτού τα πουλάνε. Αν η Πορτογαλία είχε το νόμισμα της, η πώληση ομολόγων της θα απέφερε στον ιδιοκτήτη τους ντόπιο χρήμα το οποίο είτε θα το χρησιμοποιούσε για να αγοράσει άλλα περιουσιακά στοιχεία εντός της Πορτογαλίας (π.χ. σπίτια, μετοχές) είτε θα το αντάλλασε με ξένο νόμισμα. Και στις δύο περιπτώσεις, η Πορτογαλική οικονομία θα ένιωθε το ευεργετικό χάδι μιας σημαντικής αντιστάθμισης: Αν το χρήμα έμενε στην Πορτογαλία, θα τόνωνε την ιδιωτική οικονομία (που με την σειρά της θα συνεισέφερε φόρους στο δημόσιο). Αλλά κι αν το χρήμα μετανάστευε, η πώλησή του (η αγορά ξένου συναλλάγματος) θα έριχνε την αξία του πορτογαλικού νομίσματος αυξάνοντας την ελκυστικότητα των εξαγωγών της χώρας και μειώνοντας τις εισαγωγές. Τώρα όμως που η Πορτογαλία έχει το ευρώ, η πώληση ομολόγων της αποφέρει ευρώ τα οποία ο πωλητής μπορεί να χρησιμοποιήσει για να αγοράσει Γερμανικά ομόλογα ή Γαλλικές μετοχές. Αυτό το χρήμα, ουσιαστικά, αποτελεί χαμένη οικονομική ενέργεια για την Πορτογαλία. Ακόμα και μια μικρή κρίση αυτοτροφοδοτείται καθώς δεν υπάρχει κάποια αυτόματη αντιστάθμιση από την πώληση των ομολόγων της.
Εν κατακλείδι, στις χώρες του ευρώ, με το που αρχίζει μια μικρή κρίση χρέους, ξεκινά η αδυσώπητη διαδικασία αποδόμησης. Συμβαίνει περίπου ό,τι συνέβαινε στην Αργεντινή πριν σπάσει η διασύνδεση του ντόπιου νομίσματος με το δολάριο. Μόνο που στην ευρωζώνη αυτή η διασύνδεση δεν μπορεί να σπάσει παρά μόνο μετά από την βιβλική καταστροφή που θα επέφερε η κατάργηση του κοινού νομίσματος παντού. Ποια είναι η λύση; Όχι βέβαια η έξοδος από το ευρώ. Αλλά ούτε και η ενίσχυση της Κρίσης με νέα ακριβά δάνεια στα κράτη που δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τα παλιά τους δάνεια. Το μόνο που μπορεί να λειτουργήσει λυτρωτικά είναι η προσθήκη μηχανισμών εντός της ευρωζώνης που θα ανακυκλώνουν τόσο τα χρέη όσο και τα πλεονάσματα (βλ. σχετικό άρθρο). Θα μου πείτε, σωστά, ότι οι πλεονασματικές χώρες δεν θέλουν ούτε να ακούσουν για τέτοιους μηχανισμούς ανακύκλωσης. Απαντώ ότι, σε αυτή την περίπτωση, η μόνη τους εναλλακτική (μεσοπρόθεσμα) είναι να δίνουν το ένα δάνειο μετά το άλλο στις ελλειμματικές χώρες έως ότου καταρρεύσουμε όλοι μαζί!
• Νέα από το Μέτωπο της Διεθνούς Κρίσης με έμφαση στην Κρίση του Ευρώ
• Σημαντική, κατατοπιστική και ρηξικέλευθη ομιλία του von Hans-Werner Sinn στο IFΟ, με κεντρικό άξονα το ερώτημα: "Γιατί η Κρίση διαίρεσε τον κόσμο μεταξύ χωρών που πλήγησαν αμείλικτα και άλλων που ανέκαμψαν γρήγορα;" Πρόκειται για ενδιαφέρον ερώτημα που θυμίζει το ερώτημα που αποτέλεσε το έναυσμα για να γράψει ο Adam Smith τον Πλούτο των Εθνών: "Γιατί κάποια έθνη πλουτίζουν ενώ άλλα όχι;" Ανεξάρτητα με το αν συμφωνούμε με την απάντηση του Sinn αξίζει να την παρακολουθήσετε εδώ.
• Ο Matthew Lynn γράφει στο Bloomberg ότι μπορεί το επόμενο ντόμινο να μην είναι η Ισπανία, όπως πολλοί περιμένουμε, αλλά η… Γαλλία.
• Ο Martin Wolf των Financial Times αναφέρεται στο άρθρο του de Grauwe (στο οποίο πρώτο αναφέρθηκε το Δελτίο της περασμένης Παρασκευής) ασπαζόμενος την άποψη του συγγραφέα ότι η ομογενοποίηση του κατά Μάαστριχτ νόμιμου χρέους των χωρών της ευρωζώνης είναι η μόνη εναλλακτική της συνεχιζόμενης Κρίσης. Αυτή η πρόταση που πρώτοι καταθέσαμε με τον Stuart Holland το 2003 και που αποτέλεσε μέρος της δικής μας Πρότασης εδώ στο protagon.gr (βλ. εδώ και εδώ για την τελευταία αγγλική της έκδοση) έχει πλέον υποστηριχθεί ανοικτά (πέραν από τους de Grauwe και Wolf) από τους Tremonti, Yuncker, Soros καθώς και από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εργατικών Συνδικάτων (ETUC).
• Οι Jon Danielsson και Gylfi Zoega αναφέρονται στην απόρριψη του δημοψηφίσματος από τους Ισλανδούς ψηφοφόρους με το οποίο η κυβέρνηση της Ισλανδίας ζήτησε την συγκατάθεσή τους στην συμφωνία με την Βρετανία και την Ολλανδία σύμφωνα με την οποία οι Ισλανδοί θα αποζημίωναν (από το υστέρημα των φόρων τους) τις χώρες αυτές για το κόστος πτώχευσης μιας Ισλανδικής τράπεζας το 2008. Το συμπέρασμα των συγγραφέων από την στάση των ψηφοφόρων είναι απλό: Οι πολίτες δεν είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν τα σπασμένα 30 περίπου τραπεζιτών για τα οποία δεν νιώθουν υπεύθυνοι. Σε αυτό το σωστό συμπέρασμα θα πρόσθετα και ένα άλλο: Ότι μια τέτοια γενναία στάση μπορεί να αποφέρει αποτελέσματα μόνο σε περιπτώσεις όπου το κράτος έχει το δικό του νόμισμα. Πράγματι, αν η Ισλανδία κατάφερε να σταθεροποιηθεί μετά το 2008 και να ξαναβρεθεί σε αναπτυξιακή τροχιά (που της επιτρέπει να πει ένα βροντερό όχι στην ΕΕ), αυτό το οφείλει στην μεγάλη υποτίμηση του νομίσματός της. [Σημαίνει μήπως αυτό ότι θα έπρεπε εμείς να βγούμε από το ευρώ; Σε καμία περίπτωση. Μπορεί να σημαίνει ότι καλύτερα να μην είχαμε μπει στο ευρώ όταν μπήκαμε. Άλλο αυτό και άλλο να επιχειρήσουμε μια 'ηρωική' έξοδο που θα μας οδηγήσει στην νεο-λιθική εποχή.]
• Νέα από Το Μέτωπο της Αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους
• Ενώ ο κ. Παπακωνσταντίνου συνεχίζει να τελεί υπό καθεστώς άρνησης, οι Γερμανοί ιθύνοντες δεν τηρούν πλέον καν τα προσχήματα καθώς συζητούν ανοικτά όχι το αν θα γίνει αλλά το πότε και το πως θα γίνει η αναδιάρθρωση. Ο Clemens Fuest, Πρόεδρος της Επιστημονικής Γνωμοδοτικής Επιτροπής του Γερμανικού Υπουργείου Οικονομικών, δήλωσε ευθαρσώς ότι η αναδιάρθρωση πρέπει να έχει ολοκληρωθεί αναγκαστικά πριν από τον Απρίλη του 2013 (τότε που ο μόνιμος μηχανισμός, το ESM, θα αντικαταστήσει τον προσωρινό, το EFSF). Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι, αν και έχουν αποδεχθεί το αναπόφευκτο της αναδιάρθρωσης, κάποιοι εξ αυτών ελπίζουν ακόμα ότι μπορεί να αποφευχθεί το κούρεμα με μια απλή επιμήκυνση (π.χ. οι δηλώσεις του Nout Wellink, κεντρικού τραπεζίτη που μόλις συνταξιοδοτήθηκε, και του Lars Feld, μέλους του Γερμανικού Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, και του καλού μου συναδέλφου Ηρακλή Πολεμαρχάκη, υπό την ιδιότητά του ως οικονομικού συμβούλου του Γιώργου Παπανδρέου). Αυτό που, τουλάχιστον στα δικά μου τα μάτια, είναι σίγουρο είναι ότι μια αναδιάρθρωση θα είναι άσκοπη χωρίς κούρεμα – θα έχει κόστος χωρίς κανένα όφελος. Πολύ όμως φοβάμαι ότι, καθώς η Ευρώπη ποτέ δεν χάνει μια ευκαιρία να αναβάλει τις δύσκολες αποφάσεις, θα επιχειρήσει αρχικά μια αναδιάρθρωση με απλή καθυστέρηση των αποπληρωμών (maturity extension) και μόνο αργότερα (όταν αποδειχθεί ότι δεν αρκούσε) θα έρθει και το αναπόφευκτο κούρεμα. Γιατί είναι κακό αυτό; Επειδή έως ότου βρεθεί μια συνολική, τελική λύση, η σημερινή ελεύθερη πτώση, η στάση επενδύσεων, θα συνεχίζεται – άσκοπα και καταστροφικά.
• Ένας επιπρόσθετος λόγος που φοβάμαι ότι θα αφήσουν την αναδιάρθρωση να "σέρνεται", περνώντας πρώτα από ένα στάδιο επιμήκυνσης πριν έρθουμε στο κούρεμα, είναι εκείνη η δήλωση της κας Μέρκελ με την οποία δεσμεύτηκε ότι κούρεμα πριν το 2013 δεν θα γίνει. Επρόκειτο για μια άστοχη δήλωση (από οικονομικής πλευράς) την οποία τώρα θα προσπαθήσει να τιμήσει για να μην παραδεχθεί την αστοχία (της δήλωσής της).
• Ο Xavier Vidal-Folch συγκρίνει τις "διασώσεις" της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, και της Πορτογαλίας με την τραγωδία του Σίσυφου: Εκεί που νομίζουν οι ευρωπαίοι ηγέτες ότι έφεραν τον βράχο στην κορυφή, νάσου τον πάλι κάτω! Και τι προτείνει; Λίγο πολύ αυτά που προτείνουμε αρκετοί εξ ημών (βλ. παραπάνω την αναφορά στους de Grauwe, Wolf, Tremonti, Yuncker, Soros, καθώς και την δική μας πρόταση)
• Στον αντίποδα, ο Claus Regling, o Πρόεδρος του 'τοξικού' (κατ' εμέ) EFSF, συνομωσιολογεί ισχυριζόμενος ότι πίσω από την συζήτηση για την αναδιάρθρωση των χρεών των πτωχευμένων κρατών της περιφέρειας είναι οι… τράπεζες. Ως αποδεικτικό στοιχείο παρουσιάζει το επιχείρημα ότι στην Λ. Αμερική πολλές τράπεζες κέρδισαν μεγάλα ποσά από την διαχείριση της έκδοσης νέων ομολόγων (των Brady bonds) ως μέρος της διαδικασίας αναδιάρθρωσης του χρέους εκείνων των κρατών. Αλήθεια είναι. Κάποιοι τραπεζίτες κέρδισαν από αυτό. Όμως, συνολικά, οι Δυτικές τράπεζες έχασαν (από το κούρεμα) δεκάδες δισ δολαρίων. Αν κάποιοι ευρωπαίοι τραπεζίτες σήμερα ζητούν την αναδιάρθρωση (κάτι που μπορώ να επιβεβαιώσω από προσωπική πείρα) δεν είναι επειδή θέλουν να κερδίσουν από αυτήν αλλά επειδή κατανοούν πως η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα που προκύπτει από την καθυστέρηση μιας αναπόφευκτης αναδιάρθρωσης συμπιέζει τα κέρδη τους μακροπρόθεσμα συντηρώντας την υφεσιακή δυναμική της οικονομίας. (Θεωρώ ότι με αυτή του την δήλωση ο κ. Regling έχασε και το τελευταίο ψήγμα σοβαρότητας που του απέμενε μετά από τις ανούσιες προτάσεις του για την επαναγορά του ελληνικού χρέους με δανεικά από το EFSF).
• Νέα από την ΕΕ και την ΕΚΤ
• Ο Colm McCarthy γράφει ότι η πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) οδηγεί όχι μόνο την χώρα του αλλά και ολόκληρη την ευρωζώνη στην καταστροφή.
• Πολλοί αναλυτές επιδίδονται σε προφητικές ασκήσεις για το πότε η ΕΚΤ θα αυξήσει εκ νέου το βασικό της επιτόκιο από το σημερινό 1,25% (το οποίο έως πρόσφατα ήταν 1%). Φαίνεται να επικρατεί η πρόβλεψη πως η επόμενη αύξηση θα γίνει τον Ιούλιο στο πλαίσιο συνάντησης της αρμόδιας επιτροπής που θα γίνει τότε στην Φινλανδία – βλ. σχετικό άρθρο της Financial Times.
• Η Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνει μια σπάνια, και καλοδεχούμενη αποφασιστικότητα όσον αφορά την ρύθμιση της αγοράς CDS. Για να δούμε που θα καταλήξει αυτή η υπόθεση. Ελπίζω όχι στο αρχείο.
• Η αποδόμηση της Συνθήκης του Schengen και η επαναφορά των συνόρων μεταξύ Ιταλίας και Γαλλίας είναι ενδεικτική της ήττας της Ευρωπαϊκής Ιδέας στα χέρια της Κρίσης. Σε ένα κλίμα ξενοφοβίας και αμοιβαίων κατηγοριών, η Ευρώπη πορεύεται σταθερά στον δρόμο που χάραξε ο Μεσοπόλεμος. Ποτέ δεν είναι αργά να μπει φρένο σε αυτή την θλιβερή πορεία. Μόνο που αντί για φρένο οι ηγέτες της Ευρώπης φαίνεται να πατούν το άλλο πεντάλ, εκείνο που βρίσκεται σε δεξιά του φρένου. Βλ. εδώ για σχετικό άρθρο του Jean-Marc Vittori.
• Νέα από τους ελλειμματικούς εταίρους μας: Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ισπανία
• Το Πορτογαλικό Μνημόνιο είναι πλέον έτοιμο. Η Πορτογαλία βρίσκεται στον δρόμο που χαράξαμε, ως πρωτοπόροι, εμείς. Επιταχυνόμενη ύφεση, περικοπές, νέοι φόροι, υστέρηση εσόδων, μείωση του ΑΕΠ, αύξηση του ποσοστού χρέους, νέα υστέρηση εσόδων, νέα μέτρα, νέες προσπάθειες να μετατραπεί η εργασία σε ένα εμπόρευμα όπως όλα τα άλλα, νέες εισπρακτικές αποτυχίες, κλπ κλπ. Το έργο γνωστόν. Υπάρχει κάποια διαφορά; Ελάχιστη. Τόσο μικρή που δεν αξίζει να την συζητήσουμε. Προσπάθησε ο κ. Σόκρατες να κοκορευτεί ότι εξασφάλισε καλύτερους όρους από τους δικούς μας αλλά, δεν πέρασαν 24 ώρες, και η ΕΕ τον κατακεραύνωσε (και μαζί του όλο το πολιτικό σύστημα). Έτσι κι αλλιώς το κοινωνικό και οικονομικό κόστος της Μνημονιακής πολιτικής (η οποία βαθαίνει την Κρίση σε ολόκληρη της ευρωζώνη) δεν μπορεί να υπολογιστεί εκ των προτέρων. Στην πορεία θα το μετρήσουν – όπως στην πορεία το μετράμε κι εμείς εδώ κι ένα χρόνο.
• Από τα €78 δισ που θα δανειστεί το Πορτογαλικό δημόσιο, τα €12 δισ θα πάνε στις τράπεζες (χωρίς βέβαια κανέναν πραγματικό έλεγχο των βιβλίων τους – και χωρίς να λάβει το δημόσιο μετοχές ως αντάλλαγμα για αυτά τα δανεικά και ίσως αγύριστα).
• Όσο αφορά τα επιτόκια δανεισμού της Πορτογαλίας, ένα είναι σίγουρο: Θα είναι υψηλά. Τόσο υψηλά που το χρέος της χώρας θα χειροτερεύει έως ότου η ΕΕ ανατρέψει την πολιτική που εφαρμόζει εναντίον της Κρίσης. Πως και είμαι τόσο σίγουρος ότι τα επιτόκια θα είναι τουλάχιστον 6%; Προχθές, ο Ιρλανδός πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι στους επόμενους μήνες θα πετύχει μείωση του επιτοκίου (που είναι αρκετά πάνω του 6%) το οποίο επιβλήθηκε στη χώρα του για το μέρος του δανείου που πήρε από την ΕΕ. Τι του απάντησαν από τις Βρυξέλλες; Να το ξεχάσει. Γιατί; Επειδή είναι αδύνατον να του μειώσουν το επιτόκιο κάτω από αυτό που πληρώνει σήμερα η Ισπανία. Αν το έκαναν αυτό, η Μαδρίτη θα είχε κίνητρο να μπει κι αυτή στο EFSF. Και να μη το έκανε, οι αγορές θα προέβλεπαν ότι θα το κάνει, θα στοιχημάτιζαν σε αυτό, θα ανέβαιναν τα CDS και, έτσι, η Ισπανία θα έμπαινε στο EFSF καταστρέφοντάς το (καθώς το EFSF δεν έχει τα χρήματα να στηρίξει την Ισπανία). Και τι επιτόκια πληρώνει η Ισπανία; Αυτήν την βδομάδα γύρω στο 5,3%. Άρα, δεν υπάρχει πιθανότητα Ιρλανδία, Πορτογαλία και Ελλάδα να πληρώσουμε κάτω από 6% για τα δάνειά μας από την ΕΕ. Κι αν συνυπολογίσετε ότι η ΕΚΤ θα αυξήσει τα επιτόκια μέχρι το τέλος του χρόνου ακόμα ένα 0,75%, πάμε για 6,75%. Με άλλα λόγια, ένα επιτόκιο που εξασφαλίζει ότι το χρέος όλων μας θα παραμείνει σε μη διαχειρίσιμη τροχιά.
• Ο Daniel Gros επισημαίνει ότι, θεωρητικά, το συνολικό χρέος (ιδιωτικό και δημόσιο) στην Ιρλανδία είναι διαχειρίσιμο εφόσον το κράτος μπορέσει να φορολογήσει τον ιδιωτικό πλούτο βάναυσα ώστε να αποπληρώσει τα δάνεια που πήρε για να διασώσει τους τραπεζίτες. Δεδομένου όμως ότι μια τέτοια φορολογία θα ήταν αντισυνταγματική, δεν είμαι σίγουρος ότι το επιχείρημα του Gros έχει σημασία (πέραν της καθαρά θεωρητικής).
• Νέα από τους πλεονασματικούς εταίρους μας: Γερμανία, Φινλανδία
• Πολλοί αναρωτιούνται γιατί η κα Μέρκελ καθυστερεί την ανακοίνωση ότι, τελικά, αποδέχεται τον κ. Mario Draghi ως τον επόμενο Πρόεδρο της ΕΚΤ. Το Spiegel ισχυρίζεται ότι η καγκελάριος διαπραγματεύεται σκληρά για μια σειρά άλλων νευραλγικών θέσεων στο οικονομικό γίγνεσθαι των Βρυξελλών και της ΕΚΤ και πως, αν δεν πάρει αυτά που ζητά, θα αφήσει τον Mario να περιμένει το ΟΚ της. Οι ίδιοι κύκλοι μάλιστα λένε ότι το μεγάλο πρόβλημα της κας Μέρκελ είναι ότι δεν υπάρχουν αρκετοί Γερμανοί τεχνοκράτες με τα ανάλογα προσόντα για τις θέσεις που εποφθαλμιά η Γερμανία.
• Ο νυν Πρόεδρος της ΕΚΤ, ο κ. Trichet, δεν έχασε ευκαιρία να "καρφώσει" τον Axel Weber, απερχόμενο Πρόεδρο της Bundesbank (της Γερμανικής Κεντρικής Τράπεζας). Είναι φανερό ότι δεν συγχωρεί την βίαια αντίδραση του γερμανού συναδέλφου του όταν πριν από ένα χρόνο η ΕΚΤ άρχιζε να αγοράζει ομόλογα της περιφέρειας στην δευτερογενή αγορά με σκοπό να επιβραδύνει την Κρίση. Τότε, ο κ. Weber επιτέθηκε άκομψα στον κ. Trichet. Ο τελευταίος προετοίμαζε το κρύο πιάτο της εκδίκησης ένα χρόνο τώρα.
• Νέος Πρόεδρος της Bundesbank ο κ. Jens Weidmann. Όπως ήταν αναμενόμενο, δεν είπε ούτε μία λέξη που δεν θα περίμενε κανείς από έναν νέο Πρόεδρο της Bundesbank…
• Η γερμανική έκδοση της Financial Times παρουσίασε την περίπτωση της περιφερειακής τράπεζας (Landesbank) Nord LB, την οποία πρόσφατα εθνικοποίησε το κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας καθώς η εν λόγω τράπεζα βρίσκεται σε τόσο οικτρή κατάσταση που δεν θα πέρναγε ακόμα και τα κωμικά τεστ αντοχής της ΕΕ. Η εφημερίδα υπαινίσσεται ότι αντίστοιχη είναι η κατάσταση πολλών από τις περιφερειακές τράπεζες της Γερμανίας.
• Σε δύο πρόσφατα άρθρα μου (εδώ και εδώ) έγραφα ότι το μέγα πρόβλημα της ευρωζώνης (και ο λόγος που καθυστερεί η λύση-πακέτο που η ΕΕ υποσχέθηκε εδώ και μήνες) είναι οι Γερμανικές τράπεζες. Αντίστοιχα επιχειρήματα φαίνεται ότι παραθέτουν ο Economist αλλά και, εμμέσως, η Τράπεζα της Αγγλίας η οποία προειδοποιεί την ΕΕ να σοβαρευτεί ως προς τα τεστ αντοχής των τραπεζών της ευρωζώνης.
• Νέα από τις ΗΠΑ
• Πολύς λόγος γίνεται αυτές τις μέρες για το κατά πόσο οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν πρόβλημα μη διαχειρίσιμου χρέους. Σε αυτό το σημαντικό άρθρο ο Jamie Galbraith απαντά στο ερώτημα.
• Αν σας αρέσει η γραφή του μπορεί να θέλετε να παρακολουθήσετε μια ενδιαφέρουσα συνέντευξή του: Πατήστε εδώ για το Μέρος Α και εδώ για το Μέρος Β. (Αν θέλετε να τον ακούσετε ζωντανά, σημειώστε στο ημερολόγιό σας την 3η Οκτωβρίου – θα μιλήσει στην Αθήνα με θέμα την Κρίση στις ΗΠΑ και στην Ελλάδα – τουλάχιστον έτσι μου υποσχέθηκε).
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News