Την Παρασκευή «μιλά» η Moody’s. Κι ένα πράγμα εύχονται όλοι… Τι καλά που θα ήταν αν, όπως και η Standard & Poor’s προ ημερών, μας έκανε και η Moody’s τη χάρη να μας αναβαθμίσει. Γνωρίζοντες τα των οίκων στην αγορά κρατούν, πάντως, μικρό καλάθι, αφού η Moody’s τη «χάρη» μάς την έκανε τον Νοέμβριο, με μια αναβάθμιση-έκπληξη τότε, οπότε λογικά μιλώντας, δύσκολα σε αυτή τη φάση υπάρχει μεγάλη πιθανότητα για εντυπωσιακές κινήσεις. Αν και σε αυτά τα θέματα, πριν δεις την έκθεση, δεν μπορείς να προδικάσεις τίποτα…

Το επιχείρημα του Νοεμβρίου, βέβαια, έχει λογική. Ωστόσο, με ή χωρίς έκπληξη, την Παρασκευή, η αγωνία γύρω από τα μελλούμενα των οίκων έχει και μια δύσκολη  ανάγνωση. Μιλάμε και αγωνιούμε για τις αναβαθμίσεις, και πολύ σωστά κάνουμε, γιατί είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα για την αγορά και για τη δυνατότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και του Δημοσίου να δανείζονται φθηνά και να χρηματοδοτούν την ανάπτυξη, και το χρέος μας αντίστοιχα, αλλά και για να μπαίνουμε με αξιώσεις στα ραντάρ όσο πιο τελικών επενδυτών γίνεται. Η αγωνία είναι, δε, δικαιολογημένη, αφού η Ελλάδα παραμένει εκτός επενδυτικής βαθμίδας την οποία ελπίζουμε –όλοι– να έχουμε επανακτήσει μέχρι το τέλος του 2022. Μόνο που εάν αυτό συμβεί, τότε θα μιλάμε πια όχι για ένα, όχι για δύο, αλλά για 12 χρόνια (!) που η χώρα πάσχιζε να επιστρέψει εκεί όπου βρισκόταν λίγο πριν από το πρώτο μνημόνιο.

Δώδεκα χρόνια είναι πολλά…

Πρόκειται για έναν αριθμό που αποτυπώνει με τον πλέον σκληρό τρόπο πώς εκείνο που ξεκινήσαμε να ξηλώνουμε το 2009 –την αξιοπιστία μας απέναντι στις αγορές– είναι κάτι που χάθηκε πάρα πολύ γρήγορα, αλλά το κερδίζουμε πίσω πάρα πολύ δύσκολα… Κάλλιο να σου βγει το μάτι, που έλεγαν και οι παλιοί…

Η αλήθεια είναι, βέβαια, πως κάναμε κι εμείς ό,τι μπορούσαμε, ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατό, ως μια χώρα σε πολύ βαθιά δημοσιονομική κρίση, προκειμένου να διατηρήσουμε ζωντανή αυτή την κρίση μέχρι το 2018 που βγήκαμε από τα μνημόνια, και να καταφέρουμε απανωτά χτυπήματα –κατά του ίδιου μας του εαυτού– στην ούτως ή άλλως δύσκολη μάχη επανάκτησης της αξιοπιστίας.

Είμαστε η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που κατέληξε να κουρευτεί το κρατικό χρέος της, το οποίο διακρατούσαν ιδιώτες επενδυτές το 2012, η χώρα που κατάφερε να «βουλιάξει» σε μια θηριώδη ύφεση, σε μια ακόμη πιο θηριώδη ανεργία, σε μέτρα επί μέτρων (αλλά όχι εν τέλει τα ενδεδειγμένα), διαλύοντας ανθρώπους και εισοδήματα, η χώρα των Capital Controls και του πρώτου εξαμήνου του 2015 (αξέχαστο!) παρέα με την ιστορική πια τρόικα, και τις δικές της εμμονές (να τα λέμε και αυτά, αν και σε κάθε σενάριο, την πόρτα για την τρόικα μόνοι μας την ανοίξαμε).

Μετρώντας στα δάχτυλα τα 12 χρόνια, λοιπόν, ένα δέος σε πιάνει… Ειδικά αν θυμάσαι καλά τη δραματική πορεία προς το πρώτο μνημόνιο, εκείνο του Καστελόριζου, μήνα με μήνα, εβδομάδα με την εβδομάδα, μέρα με την μέρα. Από το καλοκαίρι του 2009 που οι δημοσιονομικές καμπάνες σήμαιναν συναγερμό, μέχρι τον Νοέμβριο του 2009, που οι υποβαθμίσεις ξεκινούσαν να πέφτουν χαλάζι, τον Δεκέμβριο του 2009, που παρά το χαλάζι μοιράζαμε λεφτά στο Ζάππειο σαν να μην υπάρχει αύριο, στον αποκλεισμό από τις αγορές το 2010 και το πρώτο μνημόνιο. Μετά το δεύτερο, μετά το τρίτο… Μακρύς ο δρόμος της κρίσης είναι η αλήθεια. Ειδικά αν αναλογιστεί κάποιος ότι είχαν και άλλοι κρίσεις στην Ευρώπη σιμά κοντά με εμάς, αλλά κάτι έκαναν καλύτερα ή πιο γρήγορα από εμάς.

Η βαριά αυτή κληρονομιά μας ακολουθεί. Την αφήνουμε πίσω, αλλά δεν την ξεχνά κανείς. Στο θυμικό είναι γραμμένη. Κι όσο και εάν οι αγορές ξεχνούν, επειδή απλώς βλέπουν βελτίωση, βλέπουν ευκαιρίες, βλέπουν τα λεφτά του Ταμείου Ανάκαμψης να πέφτουν στη χώρα –πρώτη φορά σε τέτοια έκταση μετά από πολλά χρόνια–, βλέπουν τα ελληνικά ομόλογα να μην εξαιρούνται από το ευεργετικό πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ελέω πανδημίας και παρότι δεν έχουμε ακόμη επενδυτική βαθμίδα, μπορούν πάντα να θυμηθούν πάλι.

Για τον λόγο αυτόν, η προσεχής εξαετία –μια περίοδος εκτός εκλογικού κύκλου– είναι εξαιρετικά σημαντική στο μέτωπο της αξιοπιστίας. Λάθη δεν συγχωρούνται, εάν πραγματικά θέλουμε να κάνουμε τη μεγάλη στροφή, να έχουμε εδραιωμένη, βιώσιμη, ανάπτυξη και δουλειές τα επόμενα χρόνια.

Μην ξεχνούμε ότι τα θεμελιώδη μας επί του παρόντος, χρέη – ελλείμματα – ανάπτυξη, δεν είναι στα καλύτερά τους και έχουμε δρόμο μακρύ μέχρι να γίνουν. Είναι επίσης ξεκάθαρο πως ό,τι κι αν γίνει, με όποιο κόστος, το status των ελληνικών ομολόγων πρέπει να διατηρηθεί σταθερό. Να συνεχίζουμε και μετά την οπισθοχώρηση της πανδημίας να δανειζόμαστε φθηνά, όπως και σήμερα, που παρότι δεν έχουμε επενδυτική βαθμίδα, μας ευνοούν οι ρυθμίσεις της ΕΚΤ.

Για όλα αυτά και για πολλά άλλα, οι επόμενοι 12 μήνες είναι πραγματικά κρίσιμοι στο μέτωπο της οικονομίας.

Να εδραιωθεί η πρόοδος που καταγράφεται, οι προθέσεις να γίνουν πράξεις και τα σχέδια εργοτάξια. Αλλος τρόπος δεν υπάρχει. Χρόνια τώρα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News