Την περασμένη Κυριακή στο Βερολίνο πέρα από τις ομοσπονδιακές εκλογές, διεξήχθησαν επίσης τοπικές εκλογές (στο πλαίσιο των οποίων δήμαρχος της γερμανικής πρωτεύουσας αναδείχθηκε για πρώτη φορά μία γυναίκα, η Φραντσίσκα Γκίφαϊ του SPD) ενώ πραγματοποιήθηκε ακόμη μία ψηφοφορία, ένα άτυπο δημοψήφισμα, στο πλαίσιο του οποίου η πλειονότητα των Βερολινέζων τάχθηκε υπέρ μίας εκστρατείας που στοχεύει στην απαλλοτρίωση δεκάδων χιλιάδων κατοικιών που ανήκουν σε κτηματομεσιτικούς κολοσσούς.

Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο πολίτες της γερμανικής πρωτεύουσας στήριξαν με την ψήφο τους την εκστρατεία κατά των κτηματομεσιτικών εταιρειών που εκμεταλλεύονται τουλάχιστον ή πάνω από 3.000 κατοικίες εκάστη. Στόχος είναι η απαλλοτρίωση 240.000 κατοικιών συνολικά (113.000 εκ των οποίων ανήκουν σε μια μόνο εταιρεία, την Deutsche Wohnen & Co), πρόταση με την οποία συμφωνεί το 56,4% των πολιτών της γερμανικής πρωτεύουσας.

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν είναι δεσμευτικό ενώ πέρα από το Die Linke κανένα από τα κόμματα δεν επικροτεί την «επανακοινωνικοποίηση της στέγασης», αναφέρει σε άρθρο του στο Guardian o Αλεξάντερ Βασουντέβαν, καθηγητής Ανθρωπογεωγραφίας στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Μάλιστα η μέλλουσα δήμαρχος του Βερολίνου είχε αντιταχθεί σθεναρά στην πρόταση κατά το παρελθόν. Λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη τη βούληση της πλειοψηφίας των Βερολινέζων, όπως αυτή εκφράστηκε μέσω του δημοψηφίσματος, υπαινίχθηκε ότι θα σεβαστεί το αποτέλεσμα του. Θέλοντας να ασκήσουν περαιτέρω πίεση στην τοπική κυβέρνηση, οι διοργανωτές της εκστρατείας έχουν ήδη καταρτίσει σχετική νομοθετική πρόταση.

Στο άρθρο του ο ακαδημαϊκός από τη Βρετανία υπενθυμίζει πως ενώ οι κοινωνικοί αγώνες για προσιτή στέγαση στο Βερολίνο δεν αποτελούν καινούργιο φαινόμενο, η επιτυχημένη πορεία της βερολινέζικης εκστρατείας δύναται να αποτελέσει σημείο καμπής, όσον αφορά τους αγώνες για στέγαση και σε άλλες μητροπόλεις, αλλά και πηγή έμπνευσης για τους ακτιβιστές στην Ευρώπη και αλλού.

Το δικαίωμα στη στέγαση είναι ζήτημα Δημοκρατίας

Συνομιλώντας με τον Αντρέα Σικάρντο, δημοσιογράφο της ιταλικής μηνιαίας οικονομικής επιθεώρησης Altreconomia, η Λία, ακτιβίστρια και εθελόντρια της οργανωτικής επιτροπής της εκστρατείας υπέρ των απαλλοτριώσεων, επισήμανε καταρχάς πως η πρόσβαση σε αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή στέγαση αποτελεί «ζήτημα δημοκρατίας». «Και για να διατηρηθεί αυτή η δημοκρατία εντός των πόλεων, είναι απαραίτητο να κατοικούνται οι πόλεις από διαφορετικούς ανθρώπους. Εάν τα ενοίκια είναι ιδιαίτερα υψηλά, τότε η διαφορετικότητα ακυρώνεται γιατί μόνον ένα ορισμένο μέρος του πληθυσμού θα έχει την οικονομική δυνατότητα να ζει εκεί», εξήγησε.

Οσον αφορά την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στο Βερολίνο όπου οχτώ στους δέκα πολίτες είναι ενοικιαστές, «σύμφωνα με μία πρόσφατη έκθεση είναι η πόλη όπου τα ενοίκια αυξήθηκαν ταχύτερα από ό,τι άλλες πόλεις της Γερμανίας. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι επί πολλά χρόνια η πόλη δεν είχε επηρεαστεί από τις κερδοσκοπικές δραστηριότητες των κτηματομεσιτικών εταιρειών, όπως συνέβη, για παράδειγμα, στο Μόναχο, στη Φρανκφούρτη ή στο Αμβούργο. Αλλά τώρα συμβαίνει και εδώ και τα τελευταία χρόνια τα ενοίκια αυξήθηκαν σημαντικά».

Τόσο πολύ «που οι άνθρωποι τείνουν να μην εγκαταλείπουν τα σπίτια που νοικιάζουν για να μην χάσουν συμφέρουσες μισθώσεις. Ακόμη και ένα ζευγάρι που χωρίζει, δεν σπάει το συμβόλαιο, ούτως ώστε όποιος παραμείνει στο διαμέρισμα να μπορεί να συνεχίσει να ζει δίχως να κινδυνεύει να εκδιωχθεί από τον ιδιοκτήτη που μπορεί να θέλει να το ανακαινίσει, για το νοικιάσει στη συνέχεια με υψηλότερο μίσθωμα».

Το ράλι των ενοικίων

To 2017 οι τιμές των ακινήτων στο Βερολίνο αυξήθηκαν περισσότερο από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο, κατά 20,5% μέσα σε διάστημα δώδεκα μηνών, ενώ από το 2004 έως το 2021 η μέση τιμή για μια κατοικία στην πρωτεύουσα της Γερμανίας αυξήθηκε κατά 120%.

«Κανένας δεν αμφισβητεί ότι υφίσταται πρόβλημα όσον αφορά τα ενοίκια στο Βερολίνο. Ούτε καν οι συντηρητικοί δεν το αμφισβητούν. Το ζήτημα είναι πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα. Πριν από δύο ή τρία χρόνια θα ήταν αδιανόητη μια ανάλογη εκστρατεία γιατί θα τη συνέδεαν με τον κομμουνισμό. Στη συνέχεια το ζήτημα άρχισε να προσεγγίζεται διαφορετικά, και οι άνθρωποι κατάλαβαν πως ουσιαστικά πρόκειται για ένα ζήτημα δημοκρατίας», επισήμανε η γερμανίδα ακτιβίστρια, ευελπιστώντας σε καλύτερες ημέρες για τους βερολινέζους ενοικιαστές.

Οσον αφορά το τι μέλλει γενέσθαι, ωστόσο, φαίνεται πως τον πρώτο λόγο έχουν οι κτηματομεσιτικοί κολοσσοί. «Υπάρχουν ακόμη πολλά νομικά και πρακτικά ζητήματα που πρέπει να ξεκαθαριστούν πριν μπορέσουμε να ψηφίσουμε έναν τέτοιο νόμο», παραδέχεται η Μπετίνα Γιάρας, επικεφαλής των Πρασίνων στο Βερολίνο. «Η επίτευξη μίας συμφωνίας θα ήταν πολύ πιο λογική, αλλά τώρα όλα εξαρτώνται από τις κτηματομεσιτικές εταιρείες, από το πόσο πραγματικά θέλουν να καταλήξουμε σε μία συντονισμένη λύση».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News