Ο θρύλος λέει ότι οι απόπειρες δολοφονίας ήταν 638 αλλά το ποσοστό επιτυχίας παρέμεινε -ευτυχώς- στο μηδέν. Αλλες ήταν απλά ιδέες, άλλες έμειναν στη φαντασία των αμερικανών εμπνευστών τους ή -ποιος ξέρει- στων Κουβανών που τις ξεσκέπασαν, άλλες ήταν τόσο παράλογες που δεν θα μπορούσαν να έχουν καμία τύχη, κάποιες ίσως έφτασαν πολύ κοντά στο να γράψουν ιστορία.

Εκεί που διασταυρώνεται ο θρύλος, η προπαγάνδα, η ιστορία και η συγκάλυψη, υπάρχει όμως μια μεγάλη δόση πραγματικότητας: Ναι, για σχεδόν 50 χρόνια ο Φιντέλ Kάστρο ήταν πράγματι το αντικείμενο σχεδίων για την εξόντωσή του.

Οι ιδέες δεν έλειψαν καθόλου από αυτούς που κατάστρωναν τα σχέδια, τόσο που σήμερα, καθώς ξαναβλέπει κανένας τί σκέφτονταν μπορεί να αναρωτηθεί, μα πώς θα το έκαναν να φανεί τυχαίο και σαν ατύχημα; (Εκτός και αν δεν το επιδίωξαν).

Γιατί, για παράδειγμα, τα χρωματιστά μαλάκια-βόμβες τα οποία θα τραβούσαν την προσοχή του Κάστρο είναι μια υπερβολικά ευφάνταστη ιδέα. Η σκέψη στη CIA ήταν ότι θα αποτελούσαν το δόλωμα για να τα πλησιάσει και να χτυπηθεί από τα εκρηκτικά που περιείχαν. Θα πειθόταν ο φανατικός δύτης Κάστρο με αυτό το κόλπο;

Δύσκολο να το πει κανένας και μάλλον η ιδέα δεν προχώρησε πέρα από το στάδιο της σκέψης, οπότε ένα άλλο σχέδιο καταστρώθηκε η καταδυτική στολή να μολυνθεί με μύκητες ή άλλες βλαβερές ουσίες που θα προκαλούσαν σοβαρή δερματική ασθένεια και τελικά τον θάνατο. Και αυτό δύσκολο να πει κανένας πόσο προχώρησε.

Ομως και να μην ήταν 638 οι απόπειρες -σκεφτείτε να είχε να αντιμετωπίσει μία απόπειρα κάθε 20-30 ημέρες για 50 χρόνια!- ο Φιντέλ Κάστρο σαν ηγέτης και η Κούβα, ένα κομμουνιστικό νησί 150 χιλιόμετρα από τη Φλόριντα, ήταν για τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ μια εμμονή που δεν κατάφεραν ποτέ να βγάλουν από το μυαλό τους. Το ντοκιμαντέρ όπου προετοίμασε εδώ και μια δεκαετία περίπου ο Φαμπιάν Εσκαλάντε, πρώην επικεφαλής των κουβανικών μυστικών υπηρεσιών, μιλάει ακριβώς για όλα αυτά και πολλά άλλα.

https://www.youtube.com/watch?v=VFQz8racYNk

Από τη πρώτη ημέρα (σχεδόν)

Λίγο μετά την επιτυχημένη επανάσταση που ανέτρεψε τον Φουλχένσιο Μπατίστα το 1959 η CIA, όπως μάθαμε πριν από περίπου μία δεκαετία, άρχισε να σχεδιάζει την εξόντωση του Κάστρο. Αυτό που δεν κατάφερε η εισβολή στον κόλπο των Χοίρων, που έγινε το 1961 και κατέληξε σε οικτρή αποτυχία για τους εμπνευστές της, θα μπορούσε να το πετύχει η φυσική εξόντωση του κουβανού ηγέτη. Εξάλλου -σήμερα μας φαίνεται εντελώς αστείο- οι κινηματίες του Κόλπου των Χοίρων αν έφταναν στην Κούβα σχεδίαζαν να σκοτώσουν τους αδελφούς Κάστρο, τον Φιντέλ και τον Ραούλ αλλά και τον Τσε Γκεβάρα.

Μέσω πρώην πράκτορα του FBI, η CIA προσέγγισε στις αρχές της δεκαετίας του ’60 δύο μαφιόζους που θα έδιναν με κάποιο τρόπο δηλητηριασμένα χάπια στον Κάστρο. Για μήνες δεν βρήκαν καμία ευκαιρία να τα ρίξουν στο φαγητό του· είχε γίνει και η εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων και η καχυποψία θα ήταν στα ύψη. Το σχέδιο τελικά ναυάγησε παντελώς. Εξίσου αποτυχημένο ένα σχέδιο το 1963 με ένα πράκτορα που θα τον προσέγγιζε με δηλητηριασμένο στυλό. Ούτε αυτό έφτασε κοντά σε στην υλοποίηση.

Γενικά, όμως, τα δηλητήρια δεν ήταν το πιο δυνατό σημείο για τη CIA όταν σχεδίαζε να σκοτώσει τον Κάστρο. Τα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της CIA δείχνουν ότι τα σχέδια να εμποτιστεί με θανατηφόρες ουσίες το μαντήλι του Κάστρο δεν είχαν αποτέλεσμα ούτε στο εργαστήριο δοκιμών. Μία περισσότερο προφανής ιδέα ήταν τα πούρα-βόμβα ή τα πούρα με βουτουλινική τοξίνη (το γνωστό botox), η οποία είναι εξαιρετικά επικίνδυνη ουσία σε μεγάλες δόσεις. Το σήμα κατατεθέν του Κάστρο και της Κούβας θα μπορούσε, λοιπόν, να γίνει το μέσο δολοφονίας του: αυτό θα άφηνε μια δυνατή εντύπωση αν έφτανε στην υλοποίηση.  Το δεύτερο σήμα κατατεθέν για τον κουβανό ηγέτη η πυκνή γενειάδα του, έγινε και αυτή στόχος μιας ιδέας: θα έριχναν στα παπούτσια του σκόνη που θα έκανε τα γένια του να πέσουν. Προφανώς ούτε αυτό συνέβη.

Μία φίλη και ένας φίλος από τα παλιά

Εξίσου αναποτελεσματική στάθηκε η προσέγγιση μέσα από μια γυναίκα. Αυτό υποτίθεται ότι πάντα πιάνει – και ο Κάστρο (λογικά) δεν θα ήταν εξαίρεση. Τελικά δεν ήταν και τόσο καλή ιδέα. Η παλιά ερωμένη κατάφερε και έφτασε δίπλα στον Κάστρο, αλλά τα χάπια που της είχε δώσει η CIA έλιωσαν μέσα στο κουτάκι του καλλυντικού όπου τα έκρυβε. Κάποια στιγμή έμειναν μόνοι αλλά εκεί μίλησε ο πάντα σε εγρήγορση επαναστάτης. Κατάλαβε τις προθέσεις της και έφτασε να της δώσει ο ίδιος το όπλο του για να τον σκοτώσει και η γυναίκα είπε ότι δεν μπορούσε να το κάνει.

Αφού δεν τα κατάφερε η πρώην, μήπως ένα πρώην συμμαθητής θα έκανε τη δουλειά; Και αυτό το σκέφτηκε η CIA αλλά η μαφιόζικου τύπου εκτέλεση δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Ούτε το σχέδιο με έναν ελεύθερο σκοπευτή που οι κουβανικές αρχές ασφαλείας εντόπισαν στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας.

Μετά από τέσσερις δεκαετίες προσπαθειών οι άνθρωποι του Κάστρο λογικά υποπτεύονταν το κάθε τι. Χώροι και σημεία ύποπτα και πολυφορεμένα σε δολοφονικές επιθέσεις ήταν από τα πρώτα που ελέγχονταν, όπως το βήμα μιας ομιλίας που θα έδινε ο Κάστρο στον Παναμά το 2000. Κουβανοί εξόριστοι  σχεδίασαν να τοποθετούσαν δεκάδες κιλά εκρκητικών κάτω από το πόντιουμηγέτη, αλλά το σχέδιο αποκαλύφθηκε. Ενας από τους συλληφθέντες ήταν πρώην στέλεχος της CIA, ο Λουίς Ποσάδα που αργότερα απελευθερώθηκε με χάρη.

Ο Κάστρο επέμενε ότι μέχρι και τα μέσα της περασμένης δεκαετίας και επί προεδρίας Τζορτζ Μπους του νεότερου γίνονταν σχέδια για την εξόντωσή του. Τελικά, μάλλον τους έκανε τη χάρη και αποσύρθηκε ο ίδιος από την πολιτική· σήμερα είναι απλά ένα μέλος του κόμματος και η Υπηρεσία δεν θα βρίσκει κανένα όφελος να τον σκοτώσει (επισήμως δεν τα κάνει αυτά, βεβαίως). Αργότερα ο Κάστρο αποσύρθηκε, ανάρρωσε από μια μακρά και απροσδιόριστης φύσης ασθένεια (καρκίνος; ίσως το μάθουμε μελλοντικά) και τώρα εμφανίζεται σπάνια. Δεν μοιάζει να φοβάται τον θάνατο και γράφει καμιά φορά στα κείμενα-παρέμβαση πάντα στην κομματική εφημερίδα Granma. Μετά από ένα σκορ 638-0 υπέρ του κανένας δεν θα φοβόταν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News