Τι κάνουμε ο ένας στον άλλο ή μεταξύ μας όταν ζούμε μαζί με κάποιον; Η διαβίωση με άλλους ανθρώπους συνεπάγεται ένα σωρό πράγματα, τα οποία μας είναι οικεία, παρότι μεγάλα τμήματα των εμπειριών μας μπορεί να μην είναι συνειδητά. Τι νιώθουμε και βλέπουμε; Αυτοί με τους οποίους ζούμε μαζί, νιώθουν και βλέπουν τα ίδια πράγματα; Και πώς περιηγούμεθα σε αυτό το φαινομενικά ατελείωτο πεδίο;

Θέλοντας να δώσει απαντήσεις σε αυτά και άλλα ερωτήματα, η Ούτε Μάλερ φωτογράφιζε, από το 1974 μέχρι το 1988, ανθρώπους στο άμεσο περιβάλλον της. Αποτέλεσμα εκείνου του project είναι το λεύκωμα «Zusammenleben» («Ζώντας μαζί»), που κυκλοφόρησε το 2014, με μια σειρά φωτογραφιών της. Και σήμερα μια έκθεση φωτογραφίας στη Γαλλία τιμά το έργο της στυλιστικά πιο επιδραστικής ανατολικογερμανίδας φωτογράφου.

Η έκθεση «Zusammenleben», με μια σειρά από εντυπωσιακές φωτογραφίες που αποτυπώνουν την καθημερινότητα των ανθρώπων στην κομμουνιστική Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας, εγκαινιάστηκε στις 5 Ιανουαρίου στο «La Maison De L’Image Documentaire» στην πόλη Σετ, λιμάνι και παραθαλάσσιο θέρετρο της Γαλλίας στη Μεσόγειο, και θα διαρκέσει μέχρι τις 20 Μαρτίου.

Τι μπορούν να μας πουν οι φωτογραφίες για το πώς είναι να ζει κανείς μαζί με άλλους σε μια εποχή –και μια χώρα– που δεν υπάρχει πια; Οπως σημειώνει ο Γιεργκ Μ. Κόλμπεργκ στο Conscientious Photography Magazine, σε ένα σύντομο σημείωμά της στο βιβλίο, η Μάλερ γράφει: «Με ώθησε το ερώτημα πόση οικειότητα είχαν οι άνθρωποι μεταξύ τους, καθώς και πόσο αποξενωμένοι μπορούσαν να είναι. Σήμερα, νομίζω ότι ίσως θα ήθελα να τραβήξω φωτογραφίες στις οποίες θα μπορούσες να δεις την αγάπη». Και είναι πραγματικά ενδιαφέρον ότι 40 χρόνια μετά την πρώτη φωτογραφία της, η σκέψη της φωτογράφου έχει μετακινηθεί από το πώς είναι να ζουν μαζί οι άνθρωποι σε εικόνες αγάπης.

Η Ούτε Μάλερ γεννήθηκε το 1949 στο Μπαντ Μπέρκα στο κρατίδιο της Θουριγγίας. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Γραφικών Τεχνών και Τέχνης Βιβλίου της Λειψίας και από το 2000 είναι καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών στο Αμβούργο. Και σήμερα μοιράζει τη ζωή της ανάμεσα στο Αμβούργο και το Λένιτζ, κοντά στο Βερολίνο.

Το 1977, η σπουδαία φωτογράφος άρχισε να συνεργάζεται με το γυναικείο περιοδικό Sibylle κάνοντας φωτογραφίσεις μόδας. Αρχισε επίσης να κάνει καλλιτεχνικά πορτρέτα, κυρίως για τα εξώφυλλα των δίσκων ροκ συγκροτημάτων της Ανατολικής Γερμανίας. Και το 1990, μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου (το 1989), μαζί με άλλους 13 ανατολικογερμανούς φωτογράφους (εφτά γυναίκες και εφτά άνδρες συνολικά) ίδρυσαν το διεθνές πρακτορείο Ostkreuz, το πιο επιτυχημένο, σήμερα, γερμανικό πρακτορείο φωτογραφίας, που πλέον αριθμεί 20 μέλη, από διάφορα μέρη της χώρας.

Η ξεκάθαρα ανθρωπιστική άποψη της Μάλερ για τον κόσμο καθορίζει το έργο της, τόσο το καλλιτεχνικό όσο και τα πορτρέτα και τις φωτογραφίσεις μόδας που έκανε για περιοδικά.

Η σειρά «Ζώντας μαζί» καταγράφει διακριτικά αλλά χωρίς συμβιβασμούς τους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι βίωναν την καθημερινή ζωή σε ένα κομμουνιστικό κράτος, αποκαλύπτοντας παράλληλα πράγματα υπονοούμενα, που έμεναν άρρητα. Οι  φωτογραφίες της,  ασπρόμαυρες, αντιμετωπίζουν με ευγένεια και ευαισθησία τους ανθρώπους, πλην όμως απεικονίζουν χωρίς δισταγμό ή φόβο την πραγματική ζωή τους στην πρώην Ανατολική Γερμανία.

Η Μάλερ ξεκίνησε αυτό το project ως αντίβαρο στη σκηνοθετημένη φωτογραφία. Οπως είπε, έκανε αυτό το project «ελεύθερα. Είχε πολύ προσωπικό χαρακτήρα, δεν ήταν δουλειά που μου είχε ανατεθεί».

«Ημουν ακόμα φοιτήτρια στη Λειψία όταν άρχισα να φωτογραφίζω ομάδες ανθρώπων. Αρχικά, ήταν απλώς τυχαίες. Ολες όμως έθεταν το ίδιο ερώτημα: “πώς αλληλεπιδρούν οι άνθρωποι;”», είπε η φωτογράφος τo 2019 μιλώντας για το έργο της, «Ημουν περίπου 20 ετών. Ήθελα απαντήσεις. Ηθελα να δω τι κρύβεται πίσω από την επίσημη ψευδή αισιοδοξία. Εψαχνα την αλήθεια στην εσωτερική σφαίρα της ζωής των ανθρώπων».

«Αλλά τις τραβούσα για μένα. Δεν έψαχνα κάτι εντυπωσιακό, ήθελα να βρω κάτι καθολικό, κάτι που εκτείνεται από τις εύθραυστες σχέσεις, μέχρι την οικογένεια και τη φιλία, που απεικονίζει την ευτυχία, το παροδικό, την απελπισία, την παραίτηση ή / και την εγγύτητα»

Και όταν ένιωσε ότι είχε συλλάβει τα ουσιαστικά, σταμάτησε να συλλέγει εικόνες που δείχνουν αμέτρητες παραλλαγές σχηματισμών ανδρών, γυναικών, παιδιών, φίλων και ξένων τους οποίους συναντούσε επανειλημμένα, με το πορτρέτο του ηγέτη της χώρας, Εριχ Χόνεκερ, να είναι σχεδόν πάντα παρόν: «Τράβηξα την τελευταία μου φωτογραφία το 1988. Ενιωσα ότι βρήκα αρκετές απαντήσεις στις ερωτήσεις μου. Ισως να συνδέεται με την πολιτική αναταραχή εκείνη την εποχή, αλλά δεν είμαι σίγουρη», δήλωσε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News