Εως και πριν από μερικές δεκαετίες, οι αλπινιστές από χώρες της Δύσης θεωρούσαν ότι οι σέρπα, οι οδηγοί και οι αχθοφόροι όλων όσοι αναρριχώνται στα Ιμαλάια και στις πανύψηλες κορυφές τους, ήταν απλώς οι ταπεινοί ακόλουθοί τους κατά τη διάρκεια των παράτολμων αποστολών τους.

Παρότι αυτοί τους μάθαιναν πώς να δένονται σωστά, τους υποδείκνυαν τα ασφαλή περάσματα και έστηναν τις κατασκηνώσεις και τις βάσεις τους, μεταφέροντας, συγχρόνως, ακόμα και στις πλάτες τους πολλές φορές, όλα όσα είναι απαραίτητα για να περιπλανηθεί κάποιος στην υψηλότερη οροσειρά του κόσμου.

Με τον καιρό, ωστόσο, οι σέρπα έπαψαν να είναι οι χαμάληδες των ίδιων των βουνών τους. Χάρη και στα εξαιρετικά επιτεύγματα του Ανγκ Ρίτα Σέρπα –μας πληροφορεί η Corriere della Sera (με συνδρομή)– ο οποίος με τη δράση του συνέβαλε σημαντικά στη σταδιακή χειραφέτηση των Νεπαλέζων και όλων των υπόλοιπων πληθυσμών που ζουν στους πρόποδες των Ιμαλαΐων.

Την περασμένη Δευτέρα ο Ανγκ Ρίτα Σέρπα, ο επονομαζόμενος «λεοπάρδαλη του χιονιού», εγκατέλειψε τα εγκόσμια σε ηλικία 72 ετών στο Κατμαντού, πρωτεύουσα του Νεπάλ.

Κατά τη διάρκεια της ζωής του, ο Ανγκ Ρίτα σίγουρα δεν υπήρξε κάποιος που ακολουθούσε. Σχεδόν πάντα προπορευόταν, ειδικά στα πανύψηλα και χιονισμένα βουνά της πατρίδας του, όπου ορθώνονται οχτώ από τις 14 συνολικά κορυφές του κόσμου με υψόμετρο άνω των 8.000 μέτρων.

Γεννήθηκε και μεγάλωσε μεταξύ των 3.000 και των 4.000 μέτρων και απέδειξε από πολύ νωρίς ότι είχε σιδερένια πνευμόνια και τεράστια σωματική αντοχή. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία σέρπα τον ξεχώρισαν αμέσως και αποφάσισαν να τον επιστρατεύσουν για τη συνοδεία ορειβατικών αποστολών έως τη νότια κατασκήνωση βάσης (base camp) του Εβερεστ στα 5.150 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.

Σύντομα ο νεαρός ορειβάτης κατείχε και την εμπειρία και τις απαραίτητες γνώσεις για να αναλάβει καθήκοντα συνοδού «μεγάλων υψομέτρων» και κάπως έτσι ξεκίνησε να αναρριχάται έως την κορυφή του Εβερεστ στα 8.848 μέτρα, κουβαλώντας στις πλάτες του τις φιάλες οξυγόνου των εκάστοτε πελατών του και προστατεύοντάς τους.

Η δουλειά του Ανγκ Ρίτα Σέρπα ήταν ιδιαίτερη επίπονη και επικίνδυνη, ενώ εκείνος γνώριζε επίσης, όπως όλοι οι σέρπα, ότι κατά την πορεία προς τη «στέγη του κόσμου», η δική του ζωή είχε μικρότερη σημασία από τις ζωές των ανθρώπων που συνόδευε, ειδικά μετά την αποκαλούμενη «ζώνη θανάτου», πάνω από τα 8.000 μέτρα όπου περιεκτικότητα σε οξυγόνο είναι πολύ χαμηλή και η παρατεταμένη παραμονή μπορεί να προκαλέσει τον θάνατο από κρύο, από εγκεφαλική ή πνευμονική εμβολή ή απλώς από εξάντληση.

Ο Ανγκ Ρίτα Σέρπα, ωστόσο, άνω των 8.000 μέτρων βρισκόταν στο στοιχείο του, γεγονός που εξηγεί πώς κατάφερε από το 1983 (50 χρόνια μετά την κατάκτηση του Εβερεστ από τον Εντμουντ Χίλαρι και τον σέρπα Τενζίνγκ Νοργκάι) έως και την απόσυρσή του το 1996, να φτάσει έως την κορυφή του ψηλότερου όρους στη Γη δέκα φορές χωρίς φιάλες οξυγόνου, σημειώνοντας ένα ρεκόρ το οποίο ακόμα κανένας δεν έχει ξεπεράσει.

Εξ ου και η προσωνυμία «λεοπάρδαλη του χιονιού». «Ο Ανγκ κινούταν με ταχύτητα και επιδεξιότητα σαν μια λεοπάρδαλη του χιονιού, ήταν ο πιο δυνατός από όλους μας», σημείωσε κατά την εκφώνηση του επικήδειου λόγου ο πρόεδρος των σέρπα του Νεπάλ, Ανγκ Τέσρινγκ Σέρπα.

Ο Ανγκ Ρίτα Σέρπα ήταν ένας ζωντανός μύθος στην πατρίδα του, μια σεβάσμια μορφή των Ιμαλαΐων. Αφότου εγκατέλειψε τις πανύψηλες κορυφές ανέλαβε τη διεύθυνση της σχολής όπου προετοιμάζονται οι νέες γενιές των σέρπα και ο θάνατός του βύθισε στο πένθος ολόκληρο το Νεπάλ.

 

Σήμερα το ρεκόρ αναβάσεων στο Εβερεστ μεταξύ των σέρπα και των ορειβατών όλου του κόσμου το κατέχει ο Κάμι Ρίτα Σέρπα, ο οποίος έχει κατακτήσει την κορυφή 24 φορές, καταφεύγοντας, ωστόσο, και στη χρήση οξυγόνου, την καθολική χρήση του οποίου επιδιώκουν οι περισσότερες εταιρείες που ειδικεύονται στη διοργάνωση ορειβατικών αποστολών στα βουνά του Νεπάλ.

Ωστόσο ο Ανγκ Ρίτα Σέρπα υπήρξε ο ορειβάτης που με τα κατορθώματά του σημάδεψε όσο κανένας άλλος το πέρασμα από την περίοδο των πρωτοπόρων της ορειβασίας στην απελευθέρωση της ανάβασης και στις εμπορικές αποστολές, ένα πέρασμα το οποίο για την οικονομία της πατρίδας του υπήρξε καθοριστικής σημασίας.

Το Εβερεστ κατέληξε καλώς ή κακώς να αποτελεί και μια βιομηχανία η οποία συνεισφέρει στα κρατικά ταμεία του Νεπάλ περισσότερα από 300 εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο. Χάρη στο Εβερεστ, στο Κατμαντού υπάρχουν ξενοδοχεία, εξειδικευμένα καταστήματα, αεροπορικές εταιρείες και πλήθος ξεναγών που υποδέχονται τους ξένους.

Φέτος τόσο οι αρχές του Νεπάλ όσο και της Κίνας ανέστειλαν την έκδοση αδειών εξαιτίας της πανδημίας. Αλλά έως και την περυσινή ορειβατική περίοδο τα οικονομικά στοιχεία ήταν άκρως ενθαρρυντικά. Μια ατομική άδεια αναρρίχησης κοστίζει το λιγότερο 11.000 δολάρια, ενώ τα συνολικά έξοδα ενός αλπινιστή που επιθυμεί να αποπειραθεί να ανεβεί στην κορυφή του κόσμου κυμαίνονται από 70 έως 100 δολάρια.

Σημαντικό ρόλο στη ραγδαία αύξηση των εμπορικών ορειβατικών αποστολών στο Εβερεστ διαδραμάτισε και η παρουσία των σέρπα οι οποίοι συνέβαλαν στο να μειωθεί σημαντικά το ποσοστό θνησιμότητας το οποίο από το 1990 και μετά κυμαίνεται κάτω του 1%.

Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη ερευνητών από τα Πανεπιστήμια της Ουάσινγκτον και της Καλιφόρνιας, από το 1990 έως το 2005, την κορυφή του Εβερεστ αποπειράθηκαν να κατακτήσουν τουλάχιστον 2.200 ερασιτέχνες ορειβάτες, ενώ κατά την επόμενη δεκαπενταετία περισσότεροι από 3.600.

Πλέον, τα 2/3 των ορειβατών που προσπαθούν τα καταφέρνουν, με τη βοήθεια των σέρπα φυσικά. Σήμερα ένας άνθρωπος ηλικίας 60 ετών που βρίσκεται σε καλή φυσική κατάσταση έχει τις ίδιες πιθανότητες να κατακτήσει το Εβερεστ με τις πιθανότητες που είχε πριν από τριάντα χρόνια είχε ένας άνθρωπος ηλικίας 40 ετών.

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News