Για μία ακόμη φορά τα τελευταία χρόνια, ο εμίρης του Κατάρ Σεΐχ Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Σάνι, προσέφερε «σανίδα σωτηρίας» στον «παραπλανημένο» για την πραγματική κατάσταση της τουρκικής οικονομίας -όπως επιχειρείται τώρα να εμφανιστεί- Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Και εκείνος γραπώθηκε πάνω της δυνατά, καθώς παρά την αλλαγή προσώπων στην προεδρία της Κεντρικής Τράπεζας και την όψιμη αύξηση των επιτοκίων, σε μία απέλπιδα προσπάθεια του τούρκου προέδρου να πείσει τις αγορές -και κυρίως τον λαό του- ότι πράττει ό,τι χρειάζεται για την ανάκτηση της… ρώμης της τουρκικής οικονομίας, η λίρα συνεχίζει να παραπαίει, με αλλεπάλληλα αρνητικά ρεκόρ έναντι του δολαρίου. Ο πληθωρισμός καλπάζει, η πραγματική ανεργία υπολογίζεται πάνω από 25% και τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας έχουν «στεγνώσει» (σ.σ. αρνητικά κατά 50 δισ. δολ. σύμφωνα με τους τελευταίους υπολογισμούς).

Το «σωσίβιο» του Κατάρ στον Ερντογάν δεν ήταν άλλο από τη συμφωνία εξαγοράς του 10% του χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης,  έναντι 300 εκατ. δολ.

Η απόκτηση του 10% του Borsa Istanbul, από τους Καταριανούς αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου πακέτου επενδυτικών συμφωνιών μεταξύ των δύο χωρών, ύφους πολλών δισ. δολαρίων.

Η Ντόχα εξαγόρασε επίσης έναντι 1 δισ. δολ., το 42% του Istinye Park, πολυτελούς εμπορικού κέντρου της  Dogus Holding στην Κωνσταντινούπολη (ο τουρκικός όμιλος κατέχει το υπόλοιπο 58%), ενώ παράλληλα αναμένεται να ρίξει «ζεστό» χρήμα στο φιλόδοξο έργο Golden Horn Marina, στον Κεράτειο Κόλπο.

Συμφωνήθηκε επίσης η μεταβίβαση μετοχών των διαχειριστριών λιμανιού στην Αττάλεια, από την τουρκική Global Ports στην καταριανή Terminals WLL, ενώ υπεγράφη και μνημόνιο κατανόησης μεταξύ του υπουργείου Εμπορίου της Τουρκίας και τη Διοίκηση Ελεύθερης Ζώνης του Κατάρ.

Οι δύο χώρες συμφώνησαν επίσης στη συγκρότηση κοινής Επιτροπής με αποστολή την εξέταση  μέτρων για την περαιτέρω ενίσχυση των διμερών εμπορικών δεσμών, ύψους 2,5 δισ. δολ., κυρίως στους τομείς της ενέργειας, της άμυνας και των τροφίμων. Το πακέτο των διμερών αυτών συμφωνιών συμπληρώνεται από σειρά μνημονίων κατανόησης για τη διαχείριση υδάτινων πόρων, τη βελτίωση της οικονομικής και νομισματικής συνεργασίας  κ.α.

Οπως συνηθίζεται από καθεστώς Ερντογάν, η υπογραφή των συμφωνιών που εντάσσονται στην απέλπιδα προσπάθεια του τούρκου προέδρου να δείξει ότι προσελκύει ξένες επενδύσεις στη χώρα του, καθώς στερεύουν τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας, έγινε σε ειδική τελετή στο προεδρικό μέγαρο, όπου και υποδέχθηκε τον «σωτήρα» του, εμίρη του Κατάρ Σεΐχ Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Σάνι.

Την ώρα βέβαια που ο Ερντογάν σπρώχνει τα τελευταία «ασημικά» για να περισώσει ό,τι μπορεί στην παραπαίουσα τουρκική οικονομία, οι ιδιώτες επενδυτές στην Τουρκία -μεγάλοι και μικροί- στρέφονται στο ασφαλές καταφύγιο του χρυσού, έχοντας χάσει κάθε εμπιστοσύνη στο εθνικό νόμισμα και γενικότερα στην οικονομική πολιτική του «μοναδικού ηγέτη».

Στις εκμεταλλεύσεις χρυσού έχουν «πέσει» εσχάτως περισσότερα από 2 δισ. δολ., φθάνοντας συνολικά στα 36,4 δισ. δολ.  – σχεδόν τριπλάσια-  από την αρχή του έτους.

Πρόκειται για μία ακόμη απόδειξη ότι παρά την ανάκαμψη της λίρας κατά 10% τις τελευταίες ημέρες μετά την αύξηση των επιτοκίων (εδώ) οι Τούρκοι δεν δείχνουν καμία εμπιστοσύνη στο εθνικό τους νόμισμα.

«Βλέπουμε σταθερή ζήτηση από τοπικούς επενδυτές για χρυσό ακόμη και σε υψηλότερες από τις παγκόσμιες τιμές.
Τα μη ελκυστικά επιτόκια καταθέσεων και η έλλειψη εμπιστοσύνης στη λίρα είναι οι κύριοι λόγοι που οδηγούν τη ζήτηση», εξήγησε ο Ντογκουκάν Τσιτσέκ,  στέλεχος της Troy Precious Metals στη Κωνσταντινούπολη.

Πέρα όμως από τους ιδιώτες επενδυτές, και η Κεντρική Τράπεζα της χώρας συνεχίζει να συσσωρεύει αποθέματα χρυσού, ανεβάζοντας τον περασμένο μήνα τις συμμετοχές της σε νέα ιστορικά υψηλά.

«Η απαίτηση χρυσού σημαίνει όμως ότι απαιτείται συνάλλαγμα για την αγορά του», σημείωσε ο Εβρέν Κιρίκογλου, ανεξάρτητος στρατηγικός trader στην Κωνσταντινούπολη. Και την Πέμπτη ήρθε η υπογραφή των συμφωνιών με το Κατάρ.

«Ο παραπλανημένος πρόεδρος»

Για να εξωραϊστεί η εικόνα του μεγάλου ηγέτη, ο Ερντογάν εμφανίζεται τώρα «παραπλανημένος» από το περιβάλλον του όσον αφορά την πραγματική κατάσταση της τουρκικής οικονομίας.

Εξού και οι στοχευμένες διαρροές στο πρακτορείο Reuters που αποκάλυψαν το παρασκήνιο της περιβόητης «νύχτας των μεγάλων μαχαιριών» στην Τουρκία (6 προς 7 Νοεμβρίου), όταν ο Ερντογάν καρατόμησε τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας Μουράτ Ουιζάλ, εξαναγκάζοντας σε παραίτηση τον γαμπρό του Μπεράτ Αλμπαϊράκ, ώστε να μπορέσει να κάνει στροφή 180 μοιρών στην οικονομική πολιτική της χώρας και να «σώσει» την «θαλασσοδαρμένη»  λίρα.

Οι πηγές που επικαλείται το Reuters, επεχείρησαν να παρουσιάσουν τον τούρκο πρόεδρο παραπλανημένο από τον Αμπαϊράκ  και όπως ήταν επόμενο, υποστήριξαν ότι αυτός που «ξύπνησε» τον Ερντογάν για την εξάντληση των συναλλαγματικών αποθεμάτων, δεν ήταν άλλος από τον Νατσί Αγκμπάλ, τον νυν διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας, μαζί με ορισμένα ακόμη ανώτατα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος AKP.

Τότε μόνο, κατά τις ίδιες πηγές, ο Ταγίπ Ερντογάν φέρεται να έμαθε και ότι απέτυχαν οι προσπάθειες για εξασφάλιση νέας χρηματοδότησης από το εξωτερικό, συνειδητοποιώντας ότι η κατρακύλα της λίρας κατά 30% το τελευταίο δεκάμηνο, οδηγούσε την οικονομία με μαθηματική ακρίβεια στην ολοκληρωτική κατάρρευση.

Επειτα από δύο ημέρες αλλεπάλληλων συσκέψεων και ενημερώσεων, περιγράφει στο σχετικό του δημοσίευμα το πρακτορείο Reuters, «ο τούρκος πρόεδρος έλαβε την μεγάλη απόφαση. Θορυβημένος, κάλεσε τον τότε διοικητή της κεντρικής τράπεζας Μουράτ Ουιζάλ και τον ρωτησε γιατί τα καθαρά αποθέματα ξένου συναλλάγματος είχαν μειωθεί πάνω από 50% φέτος και ποιο ήταν το σχέδιό του για να αποκαταστήσει το ‘μαξιλάρι’».

«Η απομάκρυνση (βλ. καρατόμηση) του Ουιζάλ και ο διορισμός του Αγκμπάλ έγιναν μέσα σε λίγες ώρες», ανέφερε στο Reuters πηγή, προσκείμενη στο κυβερνών κόμμα ΑΚΡ.

Ακολούθησε την Κυριακή, η (όχι και τόσο) αιφνίδια παραίτηση του γαμπρού του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, από τη θέση του υπουργού Οικονομικών, προκαλώντας πολιτικό σεισμό στην Τουρκία, καθώς, από πολλούς θεωρείτο ως ο πιθανός διάδοχος του προέδρου.

Ο Αλμπαϊράκ  επικαλέστηκε λόγους υγείας, αλλά σύμφωνα με καλά πληροφορημενη πηγή για τις διεργασίες εκείνων των ημερών, η αποχώρησή του ήρθε καθώς δεν προσκλήθηκε σε δύο συνεδριάσεις υπό τον Ερντογάν με τη συμμετοχή του αντιπροέδρου της κυβέρνησης.

Αλλές πηγές θέλησαν να πείσουν ότι ο Ερντογάν ενημερώθηκε εκείνη τη νύχτα για τις ανησυχίες-προειδοποιήσεις μεγάλων επιχειρηματιών της Τουρκίας για το μεγάλο κύμα ανεργίας που έρχεται, μόλις η κυβέρνηση άρει την απαγόρευση απολύσεων που επιβλήθηκε λόγω της πανδημίας.

«Ο τούρκος πρόεδρος είχε παραπλανηθεί», υποστήριξαν οι πηγές του επικαλείται το Reutes. «Ο Ερντογάν πραγματικά δεν ενημερωνόταν με συνέπεια για την οικονομία. Πάντα του έδιναν “λουστραρισμένες” πληροφορίες από μία μεριά», ενώ «κατά το παρελθόν τού είχαν υποσχεθεί πως τα αποθεματικά θα ανέκαμπταν μαζί με τη λίρα».

Σύμφωνα με τον αναλυτή της GlobalSourse Partners, Αττίλα Γεσιλάντα, παράγοντες με επιρροή έπεισαν τον τούρκο πρόεδρο ότι όντως «πλησιάζει η καταστροφή» και «τον ανάγκασαν να επανεκτιμήσει τις συνθήκες και τις πιθανότητες να βγάλει τον χειμώνα το καθεστώς του».

Η αντιπολίτευση ωστόσο, δεν φαίνεται να πείθεται από το αφήγημα περί «παραπλανηθέντος προέδρου», καταγγέλλοντας τον Ερντογάν για ξεπούλημα της χώρας στους Καταριανούς, μόνο και μόνο για να διασωθεί το γόητρό του.

«Δώσατε τα πάντα στο Κατάρ […] δώσατε το εργοστάσιο παραγωγής ανταλλακτικών αρμάτων, δώσατε τα δικαιώματα των αγώνων ποδοσφαίρου . Δώστε τώρα στο Κατάρ και τα κλειδιά, και τον τίτλο ιδιοκτησίας της Τουρκίας», παρατήρησε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Κεμάλ Κιλιντσάρογλου.

Κρατώντας το «δεκανίκι» της Ντόχας, ο ίδιος ο Ερντογάν χρησιμοποιεί τώρα το «χαρτί» του «πατερούλη» των απανταχού μουσουλμάνων και απευθυνόμενος στον ισλαμικό κόσμο ζητά εμπορικές συναλλαγές σε εθνικό νόμισμα.

«Πρέπει να ξεκινήσουμε τις διαδικασίες για συναλλαγές με τα εθνικά μας νομίσματα, για να μειώσουμε την πίεση που ασκούν οι ισοτιμίες του συναλλάγματος στο εμπόριο και στις οικονομίες μας», είπε απευθυνόμενος στις ισλαμικές χώρες, δεδομένου ότι για την κατάσταση της τουρκικής οικονομίας και το ξεπούλημα των «ασημικών», φταίνε οι αγορές της Δύσης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News