«Τις δεκαετίες του 1970 και του 1980 ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες για το ξεπέρασμα του απαρτχάιντ ήταν η στήριξη των μεγάλων πολυεθνικών που εισάκουσαν το κάλεσμα για αποεπένδυση στη Νότια Αφρική. Το απαρτχάιντ κατέστη ένας παγκόσμιος εχθρός, τώρα ήρθε η σειρά της κλιματικής αλλαγής».

Η σύγκριση μεταξύ της πολιτικής των φυλετικών διακρίσεων και της κλιματικής κρίσης θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί έως και παρακινδυνευμένη εάν δεν προέβαινε σε αυτήν ο Ντέσμοντ Τούτου, ο βραβευμένος με Νομπέλ Ειρήνης αγγλικανός κληρικός και κατεξοχήν φυσιογνωμία, μετά τον χαμό του Νέλσον Μαντέλα, του αγώνα για φυλετική ισότητα στην πατρίδα του.

Εάν δεν τεθεί άμεσα υπό έλεγχο η άνοδος των μέσων θερμοκρασιών ανά την υφήλιο, σημειώνει σε κείμενό του στους Financial Times ο Τούτου, «η κλιματική αλλαγή θα καταστρέψει όλη την πρόοδο που σημειώθηκε από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, όσον αφορά την κατανόηση των αξιών της ισότητας, της κοινής ευθύνης, των ανθρώπινων δικαιωμάτων και της δικαιοσύνης και θα καταστήσει άχρηστους τους στόχους του ΟΗΕ για βιώσιμη ανάπτυξη έως το 2030». Και για αυτόν τον λόγο «πρέπει να μας βγάλουν από την άβυσσο της κλιματικής αλλαγής», αναφέρει χαρακτηριστικά, «οι πολυεθνικές, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι κοινωνικά ευαισθητοποιημένοι πολίτες». Πρέπει γιατί μπορούν, καθώς «έχουν τη δύναμη να συμβάλουν στο να καταστούν κανόνας οι βιώσιμες επενδύσεις».

Αλλά προς το παρόν, υπενθυμίζει και καταγγέλλει ο Τούτου, οι μεγάλες πολυεθνικές της ενέργειας συνεχίζουν να αναζητούν αποθέματα ορυκτών καυσίμων τα οποία, ωστόσο, σύμφωνα με τους περιβαλλοντολόγους δεν θα προλάβουν να αξιοποιήσουν, γιατί όταν θα είναι εκμεταλλεύσιμα «οι παγκόσμιες θερμοκρασίες θα έχουν αυξηθεί τόσο πολύ που ο κόσμος όπως τον ξέρουμε δεν θα υπάρχει πια».

 

Για να γίνει αντιληπτή η κρισιμότητα της κατάστασης ο Τούτου αρκείται στο να αναφέρει πως ο περασμένος Ιούλιος δεν ήταν μόνον ο θερμότερος μήνας όλων των εποχών αλλά και ο 415ος συναπτός μήνας με θερμοκρασίες ανώτερες από τον μέσο όρο του εικοστού αιώνα. Την ίδια ώρα, όμως, οι ηγέτες των χωρών που συνέβαλλαν και συνεχίζουν να συμβάλλουν περισσότερο στην κλιματική αλλαγή, σχεδόν αδιαφορούν για την υποχρέωσή τους, μια υποχρέωση που εδράζεται «στην ηθική και της ανθρώπινες αξίες», να αναλάβουν δράση για την έγκαιρη αντιμετώπισή της.

Αναπόφευκτα, οπότε, «το ενδεχόμενο δημιουργίας αυτού που κάποιοι αποκαλούν “κλιματικό απαρτχάιντ” στο πλαίσιο του οποίου οι πλούσιοι πληρώνουν ώστε να προστατευτούν από τις χειρότερες επιπτώσεις ενώ οι φτωχοί πλήττονται απόλυτα, δυστυχώς γίνεται πραγματικότητα», προειδοποιεί ο 88άχρονος Νοτιοαφρικανός ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Αλλά ευελπιστεί πως την κατάσταση θα αλλάξουν οι μεγάλες πολυεθνικές, «ειδικά ο χρηματοπιστωτικός τομέας, ο οποίος πρέπει να επανεφεύρει την υπόστασή του, εστιάζοντας σε βιώσιμες επενδύσεις τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες αγορές». Και εάν δεν είναι ακόμα πρόθυμοι να το κάνουν οι πιο ισχυροί εκπρόσωποι του, θα πρέπει να τους πείσουν οι ακτιβιστές για το περιβάλλον ότι δεν υπάρχει εναλλακτική επιλογή και πως πρέπει άμεσα να ενώσουν τις δυνάμεις τους με τους περισσότερους από 1.100 θεσμικούς επενδυτές με συνολικά κεφάλαια ύψους 11 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που έχουν ανακοινώσει ήδη πως σταματούν να επενδύουν στα ορυκτά καύσιμα, δίνοντας προτεραιότητα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Ο Τούτου υπενθυμίζει πως ο οικονομικός πόλεμος (μποϊκοτάζ, κυρώσεις, αποεπένδυση) που κήρυξε η διεθνής κοινότητα κατά της Πρετόρια αποδείχτηκε αποτελεσματικός, γιατί ο αγώνας του Μαντέλα και των συντρόφων του έχαιρε μεγάλης στήριξης τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της χώρας. Για να συμβεί, όμως, αυτό χρειάστηκε μια «αλλαγή νοοτροπίας», αναφέρει, υπογραμμίζοντας πως αυτήν τη φορά και όσον αφορά την κλιματική αλλαγή «ολόκληρος ο κόσμος πρέπει να αναγνωρίσει πως κάθε απόπειρα διατήρησης του status quo αποτελεί καταδίκη των μελλοντικών γενεών στην ανασφάλεια και τη βία».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News