Οταν, το 1984, η διοίκηση του ΣΕΓΑΣ (Ελληνική Ομοσπονδία Κλασικού Αθλητισμού) έπεσε στα χέρια του ΠΑΣΟΚ, ο Μαραθώνιος της Αθήνας (ΑΜΑ) έγινε η σημαία του αγώνα κατά της εμπορευματοποίησης των σπορ. Ο χορηγός μπήκε στη λίστα με τις απαγορευμένες λέξεις. Αλλωστε, εκείνες τις αξέχαστες εποχές το δημόσιο χρήμα έρεε άφθονο. Αν δεν επαρκούσε η τακτική επιχορήγηση, υπήρχε και η έκτακτη.

Η «αγνότητα» του Αθλητισμού υποχώρησε, ως μενταλιτέ, όταν το κράτος άρχισε να μετράει πόσα δίνει – και πού. Αλλά τότε, ήταν απρόθυμοι οι χορηγοί. Δίσταζαν να συνδέσουν το όνομά τους με ένα παρακμιακό αθλητικό event, το οποίο -ελλείψει χρημάτων- συνήθως διοργανωνόταν «στο πόδι». Φαύλος κύκλος.

Μαραθώνιος και χορηγοί άρχισαν να τρέχουν χέρι χέρι το 2001, με δειλά βήματα στην αρχή. Η ανάπτυξη ήρθε περπατώντας, αλλά ήρθε. Χρόνο με τον χρόνο, τα χρηματικά έπαθλα για τους νικητές αυξάνονταν, ο ΣΕΓΑΣ προσκαλούσε διάσημους δρομείς -τους λεγόμενους «elite runners»- διαφήμιζε το γεγονός στο εξωτερικό όλο και περισσότερο, ενώ η οργανωτική αναβάθμιση προσέλκυε δρομείς και χορηγούς. Για να φτάσουμε στα σημερινά -αδιανόητα- μεγέθη συμμετοχής και τζίρου.

Στον προχθεσινό «Αυθεντικό Μαραθώνιο» τα άμεσα έσοδα της τουριστικής και της τοπικής αγοράς από τους σχεδόν 20.000 ξένους και Ελληνες (εκτός Αττικής) δρομείς και τους συνοδούς τους, εκτιμάται ότι ξεπέρασαν τα 15 εκατομμύρια ευρώ, μέσα σε ένα πενθήμερο.

Σύμφωνα με στοιχεία του Γραφείου Μάρκετινγκ του Μαραθωνίου του ΣΕΓΑΣ, οι συμμετέχοντες από το εξωτερικό έρχονται στην Αθήνα συνοδευόμενοι από τουλάχιστον ένα πρόσωπο (με 1,2 συνοδούς ο κάθε ένας, κατά μέσον όρο), και παραμένουν στην πόλη/χώρα γύρω στις πέντε ημέρες. Κάθε «ζευγάρι» -δρομέας και συνοδός- δαπανά τουλάχιστον 1.500 ευρώ: για διαμονή, διατροφή, επισκέψεις σε μουσεία και tours, αγορά αναμνηστικών και δώρων, συμμετοχή (εγγραφή) στους αγώνες, και μικροέξοδα, στην ευρύτερη αγορά της πόλης (από τον Μαραθώνα  έως την παραλιακή ζώνη).

Για τον εφετινό Μαραθώνιο ήρθαν από το εξωτερικό πάνω από 15.000 άνθρωποι, από 105 χώρες. Πάνω από 3.000 ήταν οι μαραθωνοδρόμοι και οι επισκέπτες από άλλες περιοχές της Ελλάδας, οι οποίοι έφτασαν τουλάχιστον μία δύο ημέρες πριν από τον αγώνα.

Υπήρξαν, όμως, και άλλες άμεσες δαπάνες -με αφορμή τον Μαραθώνιο- οι οποίες είναι αδύνατον να μετρηθούν: από τους σχεδόν 40.000 (Αθηναίους) δρομείς, τους 40.000 θεατές, τους 80.000 επισκέπτες της EXPO Αθλητισμού, Τουρισμού και Υγείας του ΑΜΑ, τους 2.000 δημοσίους υπαλλήλους (αστυνομικοί, πυροσβέστες, προσωπικό του ΕΚΑΒ και των δήμων κατά μήκος της Μαραθώνιας Διαδρομής και του Παναθηναϊκού Σταδίου) και επαγγελματίες που εργάστηκαν για τη διοργάνωση, και τους 3.000 εθελοντές. Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, έδωσαν το «παρών» περισσότεροι από 120.000 άνθρωποι.

Εάν σε αυτά προσθέσουμε το κοινωνικό μέρισμα του Μαραθωνίου -σχεδόν 800.000 ευρώ που συγκεντρώθηκαν από τις δράσεις των χορηγών και δεκάδων ΜΚΟ- το οποίο αποδίδεται σε επιλεγμένους φορείς, και τους τόνους ανακυκλωμένων μπουκαλιών, αθλητικών παπουτσιών και ρούχων, ο συνολικός τζίρος γύρω από τον αγώνα ανεβαίνει σε ακόμη μεγαλύτερα ύψη. Μαζί με τα μακροπρόθεσμα οφέλη, ιδίως για τον τουρισμό, εκτιμάται πως κάθε ευρώ το οποίο δαπανάται για τον Μαραθώνιο, «επιστρέφει» στην οικονομία της χώρας 40-45 ευρώ.

Το συνολικό κόστος της διοργάνωσης ανήλθε σε περίπου 2 εκατ. ευρώ (από 300.000 που ήταν πριν από μια δεκαετία), με ένα μεγάλο μέρος των δαπανών (μίσθωση εξοπλισμού και υπηρεσιών για τις ανάγκες του αγώνα) να ενισχύει την ελληνική αγορά. Υπερκαλύφθηκε από τους 11 χορηγούς και τους υποστηρικτές του αγώνα, από διάφορα άλλα έσοδα (για παράδειγμα, από την πώληση προϊόντων και αναμνηστικών που μπορεί κάποιος να αγοράσει, ακόμη κι αν δεν τρέχει) και από τους ίδιους τους δρομείς, οι οποίοι καταβάλλουν αντίτιμο (από 15 έως 90 ευρώ) για τη συμμετοχή τους. Ο αγώνας άφησε κέρδος για τον ΣΕΓΑΣ, το οποίο θα καλύψει κενά της κρατικής επιχορήγησης στη χρηματοδότηση του «υψηλού αθλητισμού» (σωματείων, αθλητών και εθνικών ομάδων).

Στους μεγάλους κερδισμένους περιλαμβάνονται οι ξενοδόχοι της Αθήνας. Η Ενωσή τους έχει δημιουργήσει, από το 2015, τον ιστότοπο http://www.athensauthentic.com, σε συνεργασία με τον ΣΕΓΑΣ, με στόχο τη διαφημιστική προβολή του Μαραθωνίου στο εξωτερικό και την προσέλκυση μεγαλύτερου αριθμού συστηματικών ή ερασιτεχνών αθλητών – τουριστών. Στην ηλεκτρονική πλατφόρμα περιλαμβάνονται 38 Marathon Hotels, τα οποία προσαρμόζουν τις υπηρεσίες διαμονής στις ανάγκες των μαραθωνοδρόμων, καθώς και ένα δίκτυο υποστηρικτών και προσφορών. Πέρυσι, τις ημέρες του αγώνα, η μέση πληρότητα των αθηναϊκών ξενοδοχείων έφτασε το 64%. Ηταν η τελευταία κορύφωσή του μέσα στη σεζόν.

Ολα τα μεγέθη μαρτυρούν την εκρηκτική ανάπτυξη του Μαραθωνίου της Αθήνας, την τελευταία δεκαετία. Από το 2006, οι συμμετοχές αυξήθηκαν από 5.250 σε 50.000, δηλαδή κατά 850%. Αυτό που συνέβη εφέτος, είναι απίστευτο: στην Ελλάδα «της τελευταίας στιγμής», οι ατομικές εγγραφές για τους αγώνες των 5 και των 10 χιλιομέτρων άνοιξαν στις 4 Απριλίου, και έκλεισαν μέσα σε μόλις 10 ώρες, επτά ολόκληρους μήνες πριν από τη διεξαγωγή τους.

Η οργανωτική αναβάθμιση του Αυθεντικού Μαραθωνίου συνέβαλε στη γενικότερη έκρηξη του δρομικού κινήματος στη χώρα. Από τους περίπου 60 αγώνες και τις συνολικά 15.000 συμμετοχές του 2006, σε όλη την Ελλάδα, φθάσαμε εφέτος στους 400 -plus- αγώνες και ξεπεράσαμε τις 200.000 συμμετοχές.

Το πώς ο «Αυθεντικός Μαραθώνιος» έφτασε να γίνει η πιο επιτυχημένη ετήσια αθλητικο-τουριστική διοργάνωση στη χώρα, είναι μεγάλη ιστορία. Με δυό λόγια: Ο ΣΕΓΑΣ εστίασε στην ιστορικότητα και την αυθεντικότητα της διαδρομής, που την καθιστούν μοναδική. Μέσα σε μια δεκαετία, μετέφερε την Τελετή Εναρξης μέσα στον αρχαιολογικό χώρο του Τύμβου Μαραθώνα, καθιέρωσε τη Φλόγα του Μαραθωνίου και την ταξίδεψε σε πάνω από 30 χώρες, θεσμοθέτησε το ετήσιο διεθνές Συμπόσιο του Μαραθωνίου (με τη συμμετοχή 60+ διοργανωτών Μαραθωνίων) και την ετήσια βράβευση των καλυτέρων μαραθωνοδρόμων του Κόσμου στην Αθήνα, έφερε την έδρα της AIMS -της Διεθνούς Ενωσης Μαραθωνίων- στην Ελλάδα (στο Ολυμπιακό Στάδιο) της, και επένδυσε στη διεθνή προβολή του «Αυθεντικού» Μαραθωνίου.

Αλλά δεν φτάσαμε, ακόμη, ούτε στη μέση της διαδρομής. Από τους περίπου 7.000.000 συστηματικούς μαραθωνοδρόμους που υπάρχουν σήμερα σε όλο τον Κόσμο, λιγότεροι από τους μισούς γνωρίζουν ότι ο Μαραθώνιος συνδέεται με την Ελλάδα. Ακόμη πιο λίγοι, ότι στην Αθήνα διεξάγεται ένας αγώνας πολύ υψηλών προδιαγραφών, στην αυθεντική, Ολυμπιακή διαδρομή.

Οι διοργανωτές συνεργάζονται, ήδη, με 80 διεθνή ταξιδιωτικά γραφεία, με στόχο να κερδίσουν ένα πολύ μεγαλύτερο ποσοστό από τους περίπου δυο εκατομμύρια δρομείς οι οποίοι επισκέπτονται διάφορες χώρες για να συμμετάσχουν σε κάποιον από τους 700-800 Μαραθώνιους. Σύμφωνα με έρευνες του Γραφείου Μάρκετινγκ του ΣΕΓΑΣ, το ετήσιο εισόδημά τους υπερβαίνει τα 50.000 ευρώ, και το 80% εξ’ αυτών ταξιδεύουν τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο για να τρέξουν στο εξωτερικό.

Από το 1979 του πρώτου χορηγού (ενός τουριστικού πρακτορείου) και των 1.100 συμμετοχών μέχρι σήμερα, ο Μαραθώνιος της Αθήνας έχει διανύσει πολύ μεγάλη απόσταση. Αλλά, αν ο τερματισμός είναι το να καθιερωθεί διεθνώς ως η «Μέκκα των Μαραθωνοδρόμων», έχει ακόμη μακρύ δρόμο μπροστά του.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News