Γελώ ακόμη, από χθες το απόγευμα, κάθε φορά που μου έρχεται στο νου ένα σχόλιο. Το έκανε μία ώρα μετά τα πρώτα exit polls των ιταλικών εκλογών, ένας από τους πιο “μπαρουτοκαπνισμένους” πολιτικούς αναλυτές επί των ευρωπαϊκών θεμάτων, ο πολύπειρος Gavin Hewitt του BBC: “Αν είναι ακριβείς αυτές οι προβλέψεις, τότε προκύπτει ότι – ένας στους πέντε Ιταλούς ψηφοφόρους – έδωσε την ψήφο του σε έναν κωμικό!”.

Υποκλίνομαι στο εύστοχο χιούμορ του Hewitt, που είχε στο μυαλό του τον Mπέπε Γκίλο, ο οποίος ξεπέρασε όλες τις προβλέψεις με τα ποσοστά του. Αλλά θέλω να παρατηρήσω ότι, τελικά, ψήφισε κωμικό ένας στους δύο Ιταλούς, αν λογαριάσουμε μαζί τα ποσοστά του Γκρίλο και του Σίλβιο. Στα σοβαρά, όμως… Ούτε ο Hewitt, ούτε εγώ, είμαστε έκπληκτοι, επειδή οι Ιταλοί αποδοκίμασαν τη λιτότητα για να επιλέξουν τον “άλλο δρόμο”, όπως έσπευσαν να συμπεράνουν ορισμένοι (βιαστικοί, κατά τη γνώμη μου) εγχώριοι αναλυτές. Γιατί εγώ αισθάνομαι ότι αυτή είναι μία πρώτη ανάγνωση, που δεν αρκεί για να αντιληφθούμε τη συνολική εικόνα. Ας αρχίσουμε, λοιπόν, από τα βασικά.

Ναι, είναι αλήθεια ότι κάθε φορά που μιλούσαν για τις ιταλικές εκλογές, εδώ και 15 ημέρες – πότε η Μέρκελ και πότε ο Σόιμπλε – ο Μπερλουσκόνι και ο Μπέπε Γκρίλο “τσιμπούσαν” από μερικές ψήφους. Ναι, είναι ακριβές ότι η κεντροαριστερά του Μπερσάνι έκανε απανωτά λάθη, καθώς αρχικά άφησε να αιωρείται στην ατμόσφαιρα το σενάριο συνεργασίας με τον Μάριο Μόντι, για να το “μαζέψει” κακήν – κακώς (και χωρίς να πείθει, φυσικά), όταν διαπίστωσε ότι αυτό το σενάριο της κόστιζε…

Ναι, είναι απολύτως σαφές ότι ο Μπερσάνι δεν παρουσίασε ένα εναλλακτικό σχέδιο, με αποτέλεσμα να επαναληφθεί στην Ιταλία το “έργο” που ζήσαμε και στην Ελλάδα: τέσσερα κόμματα (εδώ στην Ελλάδα ήταν περισσότερα) – αλλά μόνο δύο πολιτικές, με αποτέλεσμα να στραφούν οι φοβισμένοι ή απελπισμένοι ψηφοφόροι σε οποιονδήποτε “έταζε” κάτι καλύτερο από τη σκληρή πολιτική του Μόντι. Κάπως έτσι, ένας στους τέσσερις κατέληξε στον κωμικό…

Το μεγαλύτερο πρόβλημα του Μπερσάνι, ωστόσο, ήταν ότι ουδέποτε ακούστηκε αυτό που ήθελε να πει – ή δεν το είπε αρκετά δυνατά, ώστε να μη σκεπαστεί η φωνή του από τις κραυγές. Πάντως, στο BBC και στον Gavin Hewitt είχε δηλώσει προ ημερών: “Σκοπεύω να πείσω την Ευρώπη ότι η λιτότητα από μόνη της δεν αρκεί”. Και ο πολιτικός ανταποκριτής του BBC, σχολίασε: “Σας ακούγεται γνώριμο (αυτό που λέει ο Μπερσάνι); Φρανσουά Ολάντ!”.

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές η καταμέτρηση συνεχίζεται και οι διαφορές είναι τόσο οριακές, ώστε να είναι αδύνατη μία πρόβλεψη για το εάν θα υπάρξει επαρκής πλειοψηφία στη Γερουσία ή στη Βουλή. Επειδή είμαι αισιόδοξος άνθρωπος και επειδή το ιταλικό πολιτικό σύστημα – παρά την κρίση που διέρχεται – έχει μακρά πείρα και κουλτούρα συνεργασιών, δεν αποκλείω να έχουμε και εκεί εκπλήξεις, με συμπλεύσεις που – αυτή την ώρα – μοιάζουν απίθανες.

Υπάρχει και κάτι που μπορώ να προβλέψω ότι δεν θα αλλάξει. Στην Ιταλία, όπως και σε ολόκληρη την Ευρώπη, τούτη την ώρα, υπάρχουν, εκφράζονται και συγκρούονται, δύο πολιτικές. Η μία είναι αυτή που εφαρμόζεται ήδη στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου. Είναι σκληρή, άδικη σε πολλές περιπτώσεις, αποδίδει σχετικά αποτελέσματα μέχρι στιγμής και είναι πασιφανές ότι πρέπει να διορθωθεί. Να χωρέσει περισσότερη ανάπτυξη και να αποδεχθεί η Γερμανία με τους βορείους εταίρους μας, ότι διαφορετικά δεν θα βγάλει πουθενά το πράγμα.

Η άλλη πολιτική δεν είναι πολύ συγκεκριμένη. Περιλαμβάνει πολλά «δεν» και «όχι», αλλά παραμένει ομιχλώδης ως προς το τί ακριβώς προτείνει. Γι' αυτό και δεν υπάρχει συγκροτημένο μέτωπο που να την υποστηρίζει. Είναι η πολιτική που στην Ιταλία εκφράζεται από τον Μπερλουσκόνι και τον Γκρίλο. Μου είναι και οι δύο συμπαθείς, αλλά αν κάποιος μπορεί να μου πει ακριβώς τι θέλουν να κάνουν, τότε είμαι έτοιμος να τον ακούσω. Υπάρχει κάποιος που προτείνει – στα σοβαρά – να υποστηρίξουμε τον «τρίτο δρόμο του Σίλβιο»; Χλωμό. Και, ανεξάρτητα από το τελικό σκορ αυτού του εκλογικού θρίλερ, που ίσως χρειαστεί να περιμένουμε αρκετά για να δούμε πώς θα κιαταλήξει, έχω μία πρόβλεψη και τη διατυπώνω, αντί επιλόγου: Όπως και να εξελιχθεί το πράγμα στην ιταλική πολιτική σκηνή, που μοιάζει με κινούμενη άμμο σε σκοτεινό δωμάτιο, νομίζω ότι – τελικά – οι γείτονές μας θα καταλήξουν να εφαρμόσουν την ίδια πολιτική που, κατά βάση, εφαρμόστηκε μέχρι σήμερα και από τον Μόντι. Το ιδανικό σενάριο θα ήταν να γίνουν οι διορθώσεις που θα επιτρέψουν στους Ιταλούς να την ανεχθούν, τουλάχιστον μέχρι να ανακαλύψουμε (κι αυτοί – κι εμείς) κάτι καλύτερο, αρκετά συγκεκριμένο και περισσότερο αποτελεσματικό.
  
* Vivere pericolosamente: το ζην επικινδύνως. Όπως ολόκληρη η Ευρώπη, από χθες το βράδυ…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News