Ελλάδα και Πορτογαλία μοιάζουν σε πολλά. Και όχι μόνο τα τελευταία πέντε χρόνια της κρίσης. Έζησαν και οι δύο υπό καθεστώς στρατιωτικής δικτατορίας (η Πορτογαλία σχεδόν για σχεδόν 50 χρόνια, η Ελλάδα για εφτά) και βγήκαν από αυτό την ίδια χρονιά, το 1974. Εκτοτε γνώρισαν κυβερνήσεις των δύο βασικών πολιτικών δυνάμεων, των Συντηρητικών (ας πούμε ΝΔ) και των Σοσιαλιστών (ας πούμε ΠΑΣΟΚ).
Η Ελλάδα μπήκε σε Μνημόνιο το 2010, η Πορτογαλία το 2011. Η Πορτογαλία βγήκε το 2014, η Ελλάδα είναι ακόμα μέσα. Στην Ελλάδα, σε δύο απανωτές εκλογικές αναμετρήσεις, πλειοψήφησε ένα αριστερό κόμμα (ΣΥΡΙΖΑ), με στόχο να βγάλει τη χώρα από τα Μνημόνιο, αλλά τελικά ψήφισε ένα ακόμα. Στις πρόσφατες εκλογές της Πορτογαλίας πλειοψήφησε το κόμμα που διαχειρίστηκε το Μνημόνιο (Σοσιαλδημοκρατικό, αλλά συντηρητικό), χωρίς απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή.
Στις 10 Νοεμβρίου η νεοσύστατη κυβέρνηση έπεσε, αφού τρία κόμματα της ευρύτερης αριστεράς συνασπίστηκαν και την καταψήφισαν. Ο συνασπισμός αυτός είναι που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Τον συγκροτούν:
- Το Σοσιαλιστικό Κόμμα (κάτι σαν το ΠΑΣΟΚ στην Ελλάδα), που έβαλε τη χώρα στο Μνημόνιο του 2011, αλλά άντεξε και είναι το δεύτερο κόμμα στη Βουλή.
- Το Μπλόκο της Αριστεράς, ένα κόμμα σαν τον ελληνικό ΣΥΡΙΖΑ. Και
- Το Κομμουνιστικό Κόμμα
Τα τρία αυτά κόμματα κατάφεραν να συμφωνήσουν σε κοινό πρόγραμμα, με βασικό στόχο την ανατροπή της πολιτικής της λιτότητας. Υπόσχονται αυξήσεις μισθών και συντάξεων και αύξηση των δαπανών για την κοινωνική πολιτική.
Παρά την πτώση της κυβέρνησης μειοψηφίας του πρωθυπουργού Κοέλιο, οι εξελίξεις δεν είναι προβλέψιμες. Δηλαδή, δεν είναι βέβαιο ότι θα σχηματιστεί κυβέρνηση της Αριστεράς υπό τον αρχηγό των Σοσιαλιστών Κόστα, διότι όλα εξαρτώνται από τις αποφάσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας Καβάκο Σίλβα, ο οποίος έχει δείξει ότι δεν επιθυμεί αριστερή κυβέρνηση. Δεν αποκλείονται νέες εκλογές.
Πάντως, αν σχηματιστεί κυβέρνηση της Αριστεράς, το πείραμα θα ήταν εξόχως ενδιαφέρον και για εμάς. Για δύο, κυρίως, λόγους.
Πρώτον, γι’ αυτήν καθεαυτήν τη συγκρότησή της, η οποία είναι αδιανόητη για τα ελληνικά δεδομένα. Ένα κόμμα που έφερε το Μνημόνιο(Σοσιαλιστικό) συνεργάζεται με δύο μικρότερα της Αριστεράς: το Μπλόκο- ΣΥΡΙΖΑ και το Κ.Κ, το οποίο επιδιώκει την αποχώρηση της χώρας από την ευρωζώνη. Στην Ελλάδα, ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί έγκλημα καθοσιώσεως τη συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ και συνεργάζεται με το δεξιό-εθνικιστικό κόμμα των ΑΝΕΛ, το δε Κομμουνιστικό Κόμμα θεωρεί αδιανόητη οποιαδήποτε συνεργασία.
Δεύτερον, για να δούμε αν η συμμαχία αυτή μπορεί να τερματίσει τη λιτότητα και οι αγορές να συνεχίσουν να την δανείζουν με ανεκτά επιτόκια ή αν θα αποτύχει και θα υποχρεωθεί να ζητήσει ξανά ευρωπαϊκή δανειακή ομπρέλα, που θα συνεπάγεται επιστροφή σε νέο Μνημόνιο.
Οι αντιδράσεις των προσκείμενων στον ΣΥΡΙΖΑ μέσων ενημέρωσης για την εξέλιξη στην Πορτογαλία ήταν συγκρατημένα ενθουσιώδεις (εδώ και εδώ). Πάντως, η εδώ κυβέρνηση δεν έχει ιδιαίτερη σχέση με την εκεί κυοφορούμενη, πλην της ονομασίας «κυβέρνηση της Αριστεράς».
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News