Στην Ελλάδα ο πληθυσμός των φυλακών ανέρχεται στις 12.900. Στη Σουηδία, ο αντίστοιχος αριθμός έφτασε στην «οροφή» το 2004 – 5.722 κρατούμενοι. Έκτοτε, ο αριθμός μειώνεται, πέρσι είχε 4.852 κρατούμενους και φέτος, η κυβέρνηση αποφάσισε να κλείσει 4 φυλακές κι ένα κέντρο αποκατάστασης με τη δυνατότητα να τις ξαναανοίξει αν εκδηλωθεί εκ νέου μια αύξηση. Προς το παρόν πάντως, σχεδιάζεται οι δύο να πωληθούν κι οι άλλες τρεις θα στεγάσουν άλλες κοινωνικές υπηρεσίες…

Την είδηση διάβασα στην «Guardian» και ανέτρεξα στους πίνακες που δείχνουν τον αριθμό των κρατουμένων ανά χώρα. Στον πίνακα δεν παρέχεται το ποσοστό σε σχέση με τον πληθυσμό της κάθε χώρας – είναι ένα απόλυτο νούμερο, που δείχνει πόσοι είναι κρατούμενοι σε 100.000 κατοίκους. Στην κλίμακα της ΕΕ, η κατάταξη έχει ως εξής – περισσότερους φυλακισμένους έχει: η Λιθουανία (314 ανά 100 χιλιάδες), Λετονία (297), Εσθονία (245), Πολωνία, Σλοβακία, Ουγγαρία, Ρουμανία,. Τσεχία, Βουλγαρία, Ισπανία, Μάλτα, Πορτογαλία, Λουξεμβούργο, Ελλάδα (114), Ιταλία κ.λπ. Τους λιγότερους φυλακισμένους έχουν η Σουηδία (51), Δανία, Σλοβενία, Γερμανία κ.λπ.

Ο διευθυντής του σουηδικού σωφρονιστικού συστήματος σε δηλώσεις του ανέφερε, πως τα τελευταία χρόνια διαπιστώθηκε ότι «υπήρχε μια σταθερή μείωση – της τάξης του 1% – στον αριθμό των νέων φυλακισμένων». Ο κ. Ομπέργκ παρατήρησε σχετικά, πως «κανείς δεν γνωρίζει όλους τους λόγους που εξηγούν αυτή την πτώση των αριθμών – «ελπίζω ότι οι φιλελεύθεροι προσανατολισμοί του συστήματός μας να έπαιξαν τον καθοριστικό ρόλο» λέει με μετριοπάθεια και συμπληρώνει ότι «ο χρόνος θα δείξει, αν πρόκειται για μια τάση μακροπρόθεσμου ορίζοντα». Σε κάθε περίπτωση, τονίζει, έχει αλλάξει και η φύση του «εγκλήματος» – η πληθώρα των νέων εγκλημάτων «είναι λιγότερο σοβαρά από αυτά του παρελθόντος».

Η διαπίστωση αυτή, κατά το δημοσίευμα επιβεβαιώνεται και από έρευνα του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, όπου καταγράφεται ότι η συγκεκριμένη πτώση του αριθμού των φυλακισμένων αποτελείται: κατά 36% από φυλακισμένους που είχαν διαπράξει κλοπές, 25% από φυλακισμένους για δραστηριότητες/χρήση ναρκωτικών και 12% από φυλακισμένους για χρήση βίας.

Ωστόσο, ο καθηγητής εγκληματολογίας Φον Χόφερ παρατήρησε σχετικά, ότι η μείωση των φυλακισμένων εν μέρει εξηγείται από την αλλαγή της δικονομίας που αναφέρεται σε μικροκλοπές, σε αδικήματα για ναρκωτικά ή βίαιες εκδηλώσεις. Σε αυτά τα αδικήματα, η νέα πολιτική προβλέπει κυρώσεις και όχι φυλάκιση.

Η αρετή δεν είναι επομένως γραμμένη στο DNA των Σουηδών, απλώς χαρακτηρίζουν και βαθμολογούν διαφορετικά τα αδικήματά τους. Όχι μόνο. Οι κοινωνίες σε κρίση, ιστορικά εκδηλώνουν μεγαλύτερα ποσοστά εγκληματικότητας, λένε οι ειδικοί. Επίσης, το σουηδικό σύστημα προσφέρει περισσότερες δικλείδες ασφαλείας – «όπου ανοίγει ένα σχολείο κλείνει μια φυλακή» λέει παλιό γνωμικό και η Σουηδία έχει περίφημη παιδεία…

Ωστόσο, παρουσιάζει ενδιαφέρον η παρατήρηση του κ. Ομπέργκ, που είναι ο διευθυντής του σωφρονιστικού συστήματος: «κάποια μέρα, σχεδόν όλοι οι φυλακισμένοι θα επιστρέψουν στην κοινωνία» λέει. «Το ζήτημα είναι η τιμωρία να ετοιμάσει τους φυλακισμένους, ώστε να μπορέσουν να επανενταχθούν πλήρως στο κοινωνικό συμβόλαιο, όπως δεν το είχαν καταφέρει προηγουμένως».

(Γιατί έχω στο μυαλό μου τη σκέψη, ότι στη χώρα μας ο σωφρονισμός τελειώνει στην τιμωρία, που έχει όλα τα χαρακτηριστικά της εκδίκησης – του νομιμόφρονα έναντι του παράνομου;)

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News