Υπάρχει ένας άνθρωπος που θα ήθελα πολύ να γνωρίσω. Δυστυχώς, για πρακτικούς λόγους, είναι αδύνατον· δεν ζει πια. Μα και να ζούσε, δεν θα ήξερα πώς να τον βρω. Δεν ξέρω ονοματεπώνυμο, δεν ξέρω διεύθυνση κατοικίας ή τηλέφωνο, δεν ξέρω ηλικία ή επάγγελμα. Το μόνο που ξέρω είναι αυτό το «1» που βλέπω μπροστά μου σε μια λίστα. Αυτό το «1» που ταξίδεψε από την Ελλάδα ως την Ελβετία το 2012 για την ύστατη στιγμή αξιοπρέπειας. Θα ήθελα να συναντήσω αυτόν τον άνθρωπο και να συζητήσουμε, να μου πει για την απόφασή του, το πώς έφτασε σε αυτήν, πώς αντέδρασε το οικογενειακό και φιλικό του περιβάλλον. Δεν θα διέκοπτα, απλώς θα άκουγα. Τι να πεις εξάλλου σε τέτοιες περιπτώσεις; Τι να πεις σε κάποιον που έχει επιλέξει την υποβοηθούμενη αυτοκτονία αντί μιας ανυπόφορης ζωής;

Αυτό το «1» της λίστας ανήκει στους 611 ανθρώπους παγκοσμίως που πήγαν στην Ελβετία και απευθύνθηκαν στην Dignitas, κατά την τετραετία 2008-2012, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη. H Dignitas είναι μια ελβετική οργάνωση η οποία υποστηρίζει το δικαίωμα στον αξιοπρεπή θάνατο και παρέχει στα μέλη της τη δυνατότητα της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας, υπό προϋποθέσεις. Ο ασθενής πρέπει να έχει ορθή κρίση, να πάσχει από ασθένεια σε τελικό στάδιο, αφόρητους πόνους ή προχωρημένη αναπηρία και να μπορεί να χορηγήσει ο ίδιος το φάρμακο στον εαυτό του, πάντα με παρουσία ιατρού.

Γιατί όμως στην Dignitas συγκεκριμένα; Επειδή στην Ελβετία δεν υπάρχει σαφές νομικό πλαίσιο για την υποβοηθούμενη αυτοκτονία. Γι' αυτό και η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο The Journal of Medical Ethics, καταπιάνεται με το φαινόμενο του suicide tourism στην Ελβετία, το οποίο σημειώνει αύξηση τα τελευταία χρόνια ως προς τους ασθενείς άλλων χωρών που απευθύνονται στις ελβετικές οργανώσεις υπέρ του αξιοπρεπούς θανάτου. Δεν είναι αυτή η μόνη μεταβολή. Τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι μη θανατηφόρες ασθένειες ή ασθένειες που δεν βρίσκονται ακόμη στο τελικό στάδιο (π.χ. νευρολογικές και ρευματικές), γίνονται όλο και περισσότερο η αιτία για να αποζητήσει κανείς την λύση της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας.

Όπως ήταν αναμενόμενο, το φαινομένο του suicide tourism έχει πυροδοτήσει και πάλι τις συζητήσεις γύρω από το θέμα, ιδιαιτέρως σε Γερμανία, Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο. Από την άλλη, ίσως αποτελέσει μια καλή αφετηρία για να αναθεωρηθεί εξ ολοκλήρου ή να γίνει πιο συγκεκριμένη η υπάρχουσα νομοθεσία στις χώρες της λίστας. Πιθανότατα αυτό να χρειάζεται και στην Ελβετία. Εξάλλου, οι πολίτες του καντονίου της Ζυρίχης έδωσαν ξεκάθαρη απάντηση σε δημοψήφισμα του 2011: το 84% καταψήφισε την απαγόρευση της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας και το 78% υπερψήφισε την παροχή τέτοιων υπηρεσιών σε ασθενείς άλλων χωρών από ελβετικές right-to-die οργανώσεις.

Φυσικά, απέχουμε έτη φωτός από το να ανοίξει αυτή η συζήτηση σε πολιτικό επίπεδο στην Ελλάδα. Και ίσως είναι καλύτερα έτσι. Φανταστείτε τον Νεράντζη να εξισώνει τους ασθενείς που αποφασίζουν την υποβοηθούμενη αυτοκτονία με ναρκομανείς που πεθαίνουν από υπερβολική χρήση.

Δείτε το 50λεπτο ντοκιμαντέρ, «The Suicide Tourist», που προβλήθηκε το 2010 στις ΗΠΑ και αφορά την ιστορία του Craig Ewert, ο οποίος έπασχε από ALS και αποφάσισε να απευθυνθεί στη Dignitas.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News