Έχουμε δεχτεί ως λογική την απόφαση των κυβερνήσεων να επιβάλουν υψηλή φορολογία στο αλκοόλ και στα τσιγάρα αναγνωρίζοντας όχι μόνο ότι οι συγκεκριμένες ουσίες δεν αποτελούν ήδη πρώτης ανάγκης, αλλά και ότι η συχνή κατανάλωσή τους κάνει κακό στην υγεία. Τι γίνεται όμως με άλλες κατηγορίες τροφίμων που καταναλώνονται από όλες σχεδόν τις ομάδες του πληθυσμού μίας χώρας -με διαφορά βέβαια στην συχνότητα- όπως τα γλυκά και τα αλμυρά σνακς, τα αναψυκτικά, οι τηγανιτές πατάτες; Έχει η οποιαδήποτε κυβέρνηση το δικαίωμα να επιβάλει επιπλέον φορολογία σε τέτοιου είδους τρόφιμα με τη δικαιολογία ότι η υψηλή τους περιεκτικότητα σε ζάχαρη ή λίπος βλάπτει την υγεία των καταναλωτών; 

Ίσως το βασικότερο ερώτημα θα έπρεπε να είναι ποια ακριβώς κοινωνία αφορούν τα παραπάνω ερωτήματα. Αν για παράδειγμα, έχουμε κατά νου την Δανία, μία χώρα όπου μόνο το 10% των πολιτών είναι υπέρβαροι το μέτρο μοιάζει περιττό. Αν όμως μιλάμε για τη Βρετανία, όπου το 61% του ενήλικου πληθυσμού αποτελείται από υπέρβαρους ή υπερβολικά παχύσαρκους πολίτες και οι πρόωροι θάνατοι από παχυσαρκία τα τελευταία χρόνια παρουσιάζουν πρωτοφανή αύξηση, ίσως θα πρέπει να το ξανασκεφτούμε πριν κατηγορήσουμε την Βρετανική κυβέρνηση ότι το μόνο που την ενδιαφέρει είναι να μαζέψει χρήματα. Ωστόσο η Δανία είναι η πρώτη Δυτικοευρωπαϊκή χώρα που πριν από λίγες μέρες επέβαλε ειδική φορολογία σε τροφές με υψηλά λιπαρά, ενώ στην Αγγλία η συζήτηση για το συγκεκριμένο μέτρο βρίσκεται σε εξέλιξη.

Η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι αν και το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού των Ευρωπαϊκών χωρών έχει στις μέρες μας αρκετή πληροφόρηση όσον αφορά τους κινδύνους που προκύπτουν από την υπερβολική κατανάλωση τροφών με υψηλά λιπαρά, δεν έχουν όλοι οι πολίτες την οικονομική δυνατότητα να προμηθεύονται σε καθημερινή βάση την υγιεινή τροφή (φρέσκα φρούτα και λαχανικά, ψάρι, κρέας κ.λπ) που συνιστούν οι γιατροί και οι διατροφολόγοι. Είναι επίσης γεγονός ότι στις περισσότερες Ευρωπαϊκές πόλεις οι αλυσίδες των ταχυφαγείων που προσφέρουν γρήγορο, φθηνό και συνήθως ανθυγιεινό φαγητό, ακμάζουν στις πιο φτωχικές περιοχές. Συνεπώς το μέτρο φορολόγησης των τροφών με υψηλά λιπαρά θα έπληττε σε μεγαλύτερο βαθμό τους πολίτες των χαμηλότερων οικονομικών ομάδων και σε μικρότερο τους ανθρώπους που δεν θα είχαν πρόβλημα να πληρώσουν τον ειδικό φόρο. 

Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η υπερβολική κατανάλωση φαγητού γενικότερα και τροφών με υψηλά λιπαρά ειδικότερα, αποτελεί εθισμό, τόσο σωματικό όσο και ψυχικό. Αν το σκεφτούμε με αυτόν τον τρόπο θα συνειδητοποιήσουμε ότι όπως και στην περίπτωση της κατανάλωσης του αλκοόλ και του καπνίσματος, ο εθισμένος δεν πρόκειται να απαλλαγεί από την εξάρτησή του απλά και μόνο επειδή θα επιβληθεί ειδικός φόρος στο προϊόν που επιθυμεί.

Εάν σκοπός αυτού του μέτρου δεν είναι κυρίως η αύξηση κρατικών εσόδων αλλά η βελτίωση της υγείας των πολιτών, τότε η όποια κυβέρνηση θα πρέπει να συνδυάσει το τιμωρητικό μέτρο της αυξημένης φορολογίας, με την ανάπτυξη μέτρων θετικής αντιμετώπισης του προβλήματος, όπως η ένταξη ειδικών μαθημάτων διατροφής στις πρώτες τάξεις του σχολείου, η δημιουργία νέων πάρκων, δημόσιων χώρων άθλησης, και η περαιτέρω μείωση φόρου σε υγιεινά και βιολογικά προϊόντων.

Αν και μέτρα θετικής αντιμετώπισης της παχυσαρκίας μοιάζουν άπιαστο όνειρο στην Ελλάδα της οικονομικής και πολιτιστικής κρίσης, ο ειδικός φόρος τροφών με υψηλά λιπαρά δεν αποκλείεται να χτυπήσει σύντομα και τη δική μας πόρτα. Σε μία χώρα όπου ο ανήλικος πληθυσμός είναι ο πιο παχύσαρκος της Ευρώπης, δεν είναι δύσκολο να υπάρξουν σημαντικά επιχειρήματα υπέρ της καθιέρωσης ειδικής φορολόγησης τροφών με υψηλό ποσοστό ζάχαρης και λίπους. Αυτό όμως που δεν πρέπει να ξεχάσει οποιοσδήποτε Υπουργός Υγείας είναι η ιδιοσυγκρασία του Έλληνα. Όπως αποδείχτηκε και από την αποτυχία του μέτρου απαγόρευσης του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, οι Έλληνες είμαστε υπερήφανοι για τους εθισμούς μας και καμία επιστημονική μελέτη, ή παραίνεση για την προστασία της υγείας μας -ειδικά όταν προέρχεται από ένα νόμιμο φορέα-, δεν πρόκειται να κάμψει τις αντιστάσεις μας!

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News