Κάποιος αναγνώστης με επιτίμησε που αγνοούσα στο προηγούμενο άρθρο, ότι και το Αττικό μετρό διαθέτει εβδομαδιαίες κάρτες απεριόριστων μετακινήσεων, οπότε αποκαθιστώ την αλήθεια. Υπάρχει εβδομαδιαίο για όλα τα μέσα στα 14 €. Όντως το αγνοούσα, μπράβο λοιπόν και στα δικά μας μέσα και πάμε να βουτήξουμε στην Τέχνη της Νέας Υόρκης:
Δεν είναι δυνατόν να μην πας στα μουσεία αυτής της πόλης. Καλά τα διεθνή φαγητά της και τα μπέργκερ, αλλά αν έρθεις μόνο για να φας και να ψωνίσεις, δεν ξέρεις να ζεις αγαπητέ μου.
Δεν ξέρω αν στα μουσεία του Μεγάλου Μήλου, οι διευθυντές τους είναι ισόβιοι, όπως στα δικά μας, αλλά πιο ζωντανά μέρη δεν θα συναντήσεις, παρά μόνο στο κεντρικό κατάστημα-κύβο της Apple στην 5η Λεωφόρο που δεν κλείνει ποτέ.
Σε όλα τα μουσεία, ο έλεγχος είναι εξονυχιστικός. Ανοίγεις την τσάντα σου, τα σακίδια τα αφήνεις σε φύλαξη και σε σκανάρουν όπως στα αεροδρόμια. Κόσμος ατελείωτος σε όλα. Σχολεία που κάνουν μάθημα μπροστά στους πίνακες, από μικροί στην Τέχνη, μάλιστα, αφήστε μην κάνετε συγκρίσεις θα στενοχωρηθούμε, στο Γκούγκενχάιμ τα καλύτερα έργα των μαθητών εκτίθενται στο μουσείο, τα δε πωλητήρια του καθενός εκπληκτικά οργανωμένα. Από θήκη κινητού Κηθ Χέιρινγκ μέχρι φούτερ με το λογότυπο του μουσείου και δε συμμαζεύεται. Τα αντίστοιχα σάιτ πλήρως ενημερωμένα και τα ωράρια λειτουργίας τους συνεχή μέχρι το απόγευμα. Κάθε μουσείο επίσης, διαθέτει δικό του ασύρματο δίκτυο, συνδέεσαι δωρεάν, και ακούς με τα ακουστικά σου ηλεκτρονική επεξήγηση στα βασικά εκθέματα, αυτά είναι!
Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης λοιπόν, το περίφημο ΜΟΜΑ. Κεντρικό, σχεδόν δίπλα στο συγκρότημα Ροκφέλερ. Περιοδικές εκθέσεις και μερικοί από τους ωραιότερους πίνακες του κόσμου. Μόλις ανεβαίνω τη σκάλα και στρίβω δεξιά στη μεγάλη αίθουσα, μου κόβονται τα γόνατα. Μπροστά μου βρίσκονται οι Δεσποινίδες της Αβινιόν του Πικάσο. Νιώθω σα χριστιανός που αντίκρυσε ξαφνικά τον κρίνο της Μαρίας. Κοιτάζω με δέος. Μια γραμμούλα στο πάτωμα, σου λέει μέχρι που να πλησιάσεις, άλλως ενεργοποιείται ο συναγερμός. Λες να είναι αντίγραφο, όπως λένε, σκέφτομαι, και τα αυθεντικά να είναι αλλού; Τι σημασία έχει; Οι φύλακες πανταχού παρόντες και τους πάντες επιτηρούντες και βοηθούντες.
Παραδίπλα, προσκυνάω την Έναστρη νύχτα του Βαν Γκογκ, λίγο πιο κει τον Μοντιλιάνι, με θλίψη αντικρίζω τους πίνακες του Τζάκσον Πόλοκ, αναθυμούμενος το βίο του, παραπέρα οι Ιμπρεσιονιστές, ο Μονέ, ο Μανέ, ο Γκογκέν. Το μουσείο έχει ωραιότατη θέα στους ουρανοξύστες όσο ανεβαίνεις, όλα δε, έχουν καταπληκτικά καφέ.
Γκούγκενχάιμ, δίπλα στο Σέντραλ Παρκ, σε σχέδιο του Φρανκ Λόιντ Ράιτ, ένα κτίριο έκθεμα το ίδιο! Θυμάμαι το πλάνο του στην έναρξη του Μανχάταν του Γ. Άλεν, με τη μουσική του Γκέρσουιν. Το μουσείο έχει κυρίως περιοδικές εκθέσεις, εξαιρετική η έκθεση στον ιταλικό φουτουρισμό, εάν κουράζεσαι εύκολα, ανεβαίνεις με το ασανσέρ τέρμα πάνω και κατεβαίνεις ελικοειδώς τους διαδρόμους του. So long Frank Lloyd Wright, αποχαιρετώ το Γκούγκενχάιμ και περπατάω δίπλα στο πάρκο. Τα ακριβότερα σπίτια του Μανχάταν είναι εδώ. Λιμουζίνες, θυρωροί με στολές, οι Νεοϋορκέζοι βγάζουν τα περιποιημένα τους σκυλιά βόλτα, άλλοι κάνουν τζόκινγκ, λίγο πιο κάτω το Μητροπολιτικό, το μεγαλύτερο μουσείο της πόλης, το περίφημο Μετ. Κολλητά στο πάρκο, χιλιάδες επισκέπτες, αχανείς αίθουσες, δεκάδες καντίνες να ψήνουν ό,τι μπορείς να φανταστείς στην είσοδο, χοτ ντογκ, φαλάφελ, κεμπάπ, φαγώσιμα κάθε λογής, να φτιάχνουν παγωτά, παίρνω ένα χυμό ενισχυμένο, με αβοκάντο, ανανά, με ένα σούπερ ντούπερ όνομα που δε θυμάμαι τώρα, φρεσκοστυμενότατο, είναι κάτι καντίνες που φτιάχνουν μόνο χυμούς, τα περίφημα σμούθις, το σκέφτηκε άραγε κανείς επιχειρηματικά εδώ, που έχουμε πήξει στα σουβλάκια και τα καλαμάκια;
Το Μετ είναι το πιο λάιφστάιλ μουσείο. Μέχρι και επιδείξεις μόδας κάνει στις αίθουσές του, με τους σταρ του Χόλιγουντ και της ποπ πρώτη μούρη, κανείς δεν ενοχλείται μήπως ασεβήσουν στα εκθέματα, στη Νέα Υόρκη τα μουσεία είναι εξωστρεφή, δεν είναι εκκλησίες και μαυσωλεία.
Οι Αμερικάνοι για το Μετ έχουν σηκώσει τη μισή αρχαία Αίγυπτο. Το τμήμα με τα ευρήματα των Πυραμίδων είναι το μεγαλύτερο. Αγνοώ αν οι Αιγύπτιοι θέλουν να τα πάρουν πίσω, όπως εμείς τα δικά μας Γλυπτά από το Βρετανικό, αλλά φίλε μου, ολόκληρο ναό, μια σφίγγα, μούμιες και τοιχογραφίες αυτούσιες κουβάλησαν εδώ οι αμερικάνικες αρχαιολογικές σχολές. Στην ελληνική αίθουσα ψευτοπράγματα, που λέει ο λόγος, κάτι ρωμαϊκά μόνο, της παρακμής, ψηφιδωτά της εποχής των οργίων και της καλοπερασης, ωραίο Βυζαντινό τμήμα, μεσαιωνικό και ασιατικό.
Συστήνω ακόμη, το μουσείο των Ινδιάνων στο Battery Park, φόρος τιμής στην πολύπαθη φυλή και τη φιλοσοφία της, το μουσείο φυσικής ιστορίας, άλλο θηριώδες και με δεκάδες ταινίες να έχουν γυριστεί εκεί, καθώς και το New Museum, στη Bowery street, συγχρονότατο μουσείο, με ό,τι τελευταίο κυκλοφορεί στα εικαστικά, λίγο βαρύ για τα γούστα μου ομολογώ, αλλά στο είδος του μοναδικό.
Φυσικά, δεν είναι μόνο αυτά, υπάρχει και το παράρτημα του ΜοΜα, το PS1, εκατοντάδες γκαλερί, τα μουσεία των Αμερικάνων ζουν στο σήμερα. Η ίδια η πόλη είναι ένας ζωντανός οργανισμός, που συνεχώς αλλάζει, εξελίσσεται, φτιάχνει καινούρια αξιοθέατα, εκεί που βρίσκονταν οι Δίδυμοι πύργοι, υπάρχει τώρα το 9/11 Memorial, το μουσείο για την καταστροφή ακριβώς πάνω στο ground zero, το μουσείο για τη Μετανάστευση στο νησί Ellis, όπου αναστήλωσαν ολόκληρη την αίθουσα υποδοχής, μνήμη είπατε; Είπατε μνήμη; Μίλησε κανείς για έθνη που δεν ξεχνούν την ιστορία τους; Ε, λοιπόν, εδώ δεν ξεχνούν τίποτα. Κάθε σημείο της πόλης είναι κι ένα μικρό αξιοθέατο. Εδώ ένα μουσείο, εκεί φωτογραφήθηκε ο Ντύλαν στο εξώφυλλο του Freewheelin’, στο Carnegie Deli απέξω πρόλαβε ο Γούντι την κοπέλα στον Ατσίδα του Μπρόντγουεϊ, εδώ σκότωσαν το Λένον, από αυτή την έξοδο του μετρό έβγαιναν ο Σινάτρα με το Φρεντ Αστέρ σε εκείνη τη μεταπολεμική ταινία το On the Town, εδώ «έμενε» η Όντρεϊ Χέπμπορν στο Πρόγευμα στου Τίφανι, εδώ ίδρυσε ο Στράσμπεργκ το Άκτορς στούντιο, εκεί το ένα, εδώ το άλλο, ακόμα και η καινούρια μπουτίκ του Βαρβάτου, είναι ροκ μουσείο.
Το βράδυ, παρακολουθώ μια παράσταση με πρωταγωνιστή το Bryan Cranston, τον σταρ της σειράς Breaking Bad και ίσως τον σημαντικότερο ηθοποιό της Αμερικής αυτή τη στιγμή. Το έργο, ένα δράμα εποχής, διαδραματίζεται αμέσως μετά τη δολοφονία του Κένεντι, ο Κράνστον υποδύεται με εξαιρετική πειστικότητα και αξιοθαύμαστη ενέργεια, τον Λίντον Τζόνσον, τον πρόεδρο που διαδέχτηκε τον Κένεντι. Τρεις ώρες παράσταση, βγαίνουμε έξω και καθόμαστε με άλλα εκατόν πενήντα άτομα να περιμένουμε τον πρωταγωνιστή. Ένας-ένας οι ηθοποιοί βγαίνουν έξω, με τα σακίδιά τους, μας χαιρετούν, δέχονται συγχαρητήρια. Ένας μπάτσος φτάνει και βάζει το πλήθος σε μια σειρά. Ο Κράνστον βγαίνει σαράντα λεπτά αργότερα, και επί μία ώρα κάθεται στο δρόμο, έξω από το θέατρο, δίνει αυτόγραφα και φωτογραφίζεται με τον κόσμο. Ήρθα από την Ελλάδα για να σε δω, του λέω, «αλήθεια;» μου απαντά, «έχετε προβλήματα εκεί κάτω φίλε, ε;», δυο μέρες μετά πήρε βραβείο Τόνυ για την ερμηνεία του στην παράσταση.
Η πόλη έχει θηριώδη μνήμη, έχει κουλτούρα, ζει στο σήμερα και όλα αυτά τα πουλάει συνεχώς. Η Νέα Υόρκη είναι το πιο πετυχημένο brand του πλανήτη. Αν θες να μάθεις τι σημαίνει εμπόριο και πωλήσεις, να τσακιστείς να έρθεις εδώ. Τι σημαίνει ευγένεια, τι σημαίνει ψωνίζω=περνάω όμορφα.
Κάθομαι ξεθεωμένος σε ένα πάρκο. Βγάζω τον χάρτη μου. Ένας περαστικός σπεύδει να με ρωτήσει αν χρειάζομαι βοήθεια. Κοιτάζω μια κυρία που καταβρέχει το χαρούμενο σκυλί της στον ειδικό χώρο μπροστά μου. Ένα καρότσι με ένα ξανθό αγοράκι, που σπρώχνει ο μπαμπάς του, περνάει από μπροστά μου, χάιιι, μου λέει ο μικρός και μου κουνάει το χέρι, ανταποδίδω και κοιτάζω ψηλά: σκιάζει πρόωρα και συννεφιάζει…
Συνεχίζεται…
(στο επόμενο: οι γειτονιές, Αστόρια και τάβλι στο πεζοδρόμιο, η καθημερινότητα και πώς αντέχεται, το σταυροδρόμι του κόσμου που συναντιούνται όλοι)
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News