Τις τελευταίες μέρες οι γυναίκες έχουν την τιμητική τους στα Ευρωπαικά ΜΜΕ. Οι σημαντικότερες ειδήσεις είναι: η καμπάνια της εφημερίδας Guardian υπέρ της αύξησης της παρουσίας των γυναικών στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο του BBC, η αριθμητικά μικρή παρουσία των γυναικών στο παγκόσμιο οικονομικό φόρουμ του Νταβός, και τα ελαττωματικά εμφυτεύματα στήθους που έχουν προκαλέσει πανικό σε χιλιάδες γυναίκες ανά την Ευρώπη που έχουν κάνει αυξητική στήθους.
Το θέμα της περιορισμένης εμφάνισης παρουσιαστριών και γυναικών καλεσμένων στην τηλεόραση αλλά και στο ραδιόφωνο του BBC έφτασε μέχρι τη Βουλή των Λόρδων. Οι υπέρμαχοι της επιβολής ποσόστωσης σημειώνουν ότι υπάρχουν μέρες που για να ακούσει κανείς μία γυναικεία φωνή στο ραδιόφωνο του BBC πρέπει να περιμένει περισσότερο από δύο ώρες αφού η αναλογία ανδρών-γυναικών εκφωνητών είναι 27 προς 5 και η παρουσία των γυναικών γενικότερα μόλις αγγίζει το 17%.
Και η γυναικεία παρουσία στο Νταβός; Πριν από ένα χρόνο οι διοργανωτές του οικονομικού φόρουμ είχαν επιβάλει μία ποσόστωση στις 100 κορυφαίες εταιρίες που λαμβάνουν μέρος, ώστε να ενθαρρύνουν τη μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών. Φέτος διαπίστωσαν με έκπληξη ότι σχεδόν τίποτα δεν έχει αλλάξει: το 83% των συμμετεχόντων εξακολουθούν να είναι άντρες. Μόνο το 17% όσων λαμβάνουν μέρος στα επιτελικά πάνελ που καθορίζουν την παγκόσμια οικονομία είναι γυναίκες, ενώ πέρυσι το ποσοστό ήταν 16% και το 2002 μόνο 9%.
Οι περιπτώσεις του BBC και του Νταβός φαίνεται ότι συνδέονται καθώς αφορούν στον αποκλεισμό των γυναικών από τους ύψιστης σημασίας τομείς της διαχείρισης και παρουσίασης των ειδήσεων και της παγκόσμιας οικονομίας. Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που το BBC κατηγορείται για την ‘κουλτούρα σεξισμού’ που υιοθετεί, και για το γεγονός ότι αποκλείει τις γυναίκες παρουσιάστριες που έχουν περάσει τα 40 από τις οθόνες και τους αναθέτει δουλειά γραφείου, ενισχύοντας τις προκαταλήψεις που επικρατούν στη Βρετανία για τις γυναίκες μέσης ηλικίας.
Αν και οι περισσότεροι από εμάς αντιλαμβάνονται ότι η στάση του BBC είναι ύποπτη, δικαίως μπορεί κάποιος να αναρωτηθεί τι σημασία έχει η ποσόστωση των πάνελ και η θέση των γυναικών στο οικονομικό φόρουμ την στιγμή που η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει τόσο σημαντικά προβλήματα. Η απάντηση που δίνουν ορισμένες φεμινίστριες που ασκούν έντονη πίεση στις εταιρίες, διοργανώνουν σχετικές ομιλίες στο Νταβός κατά τη διάρκεια του φόρουμ και γράφουν επί του θέματος σε εφημερίδες και επιστημονικά περιοδικά, είναι ότι σύμφωνα με αρκετές έρευνες η παγκόσμια οικονομία θα ωφεληθεί από την μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών στις σημαντικές αποφάσεις που αφορούν την τύχη της. Για να στηρίξουν τη θέση τους επικαλούνται την έρευνα που έγινε πρόσφατα από το World Food Programme και η οποία καταδεικνύει ότι τα κορίτσια και οι γυναίκες επανεπενδύουν το 90% των χρημάτων τους στις οικογένειές τους, αγοράζοντας φαγητό, φάρμακα και βιβλία, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τ' αγόρια και τους άντρες δεν ξεπερνά το 30% ή το 40%.
Η άποψή μου είναι πως η εικασία ότι η μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών στο φόρουμ του Νταβός θα επιφέρει θετικές μεταβολές στην παγκόσμια οικονομία είναι αρκετά ρομαντική. Ο συσχετισμός ανάμεσα στις απλές γυναίκες που πήραν μέρος στην έρευνα του World Food Programme και σε μερικές από τις ισχυρότερες επαγγελματικά και οικονομικά γυναίκες στον κόσμο είναι αφελής και αποπροσανατολιστική για το κοινό. Δεν έχουμε καμία απόδειξη ότι όταν διακυβεύονται σημαντικά γεωπολιτικά και οικονομικά παιχνίδια οι γυναίκες που βρίσκονται σε θέσεις-κλειδιά ενεργούν διαφορετικά από τους άντρες ομολόγους τους. Πιστεύω αντίθετα ότι οι περισσότερες γυναίκες που καταλαμβάνουν σημαντικές πολιτικές θέσεις το καταφέρνουν ακριβώς επειδή με επιτυχία αναπαράγουν ‘αντρικές’ συμπεριφορές κι επειδή αγαπούν τη δύναμη και την αναγνώριση που οι θέσεις αυτές εξασφαλίζουν — και όχι, απαραίτητα, από μια πηγαία επιθυμία ν αλλάξουν τις άδικες συνθήκες που ταλαιπωρούν τους συνανθρώπους τους και καταστρέφουν τον πλανήτη.
Είμαι εναντίον της επιβολής ποσόστωσης; Όχι βέβαια. Οι γυναίκες ακόμα και στα πιο φιλελεύθερα και προηγμένα κράτη της Ευρώπης -όπως αποδεικνύει και η απαράδεκτη στάση του BBC εν έτει 2012- έχουν πολλές μάχες να δώσουν για την επίτευξη της πολυπόθητης επαγγελματικής ισοτιμίας. Η συμμετοχή των γυναικών σε κάθε είδους δραστηριότητες αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα τους, και δικαιολογίες όπως ότι «η παρουσία περισσότερων γυναικών σε σημαντικές θέσεις θα προσδώσει στην εξουσία ένα ‘ανθρώπινο πρόσωπο’ δεν χρειάζονται».
Και ερχόμαστε πάλι στους αριθμούς: στη Βρετανία 40.000 γυναίκες φέρουν στο σώμα τους τα ελαττωματικά εμφυτεύματα στήθους της γαλλικής εταιρίας PIP φτιαγμένα από ένα μείγμα αγροτικής και βιομηχανικής σιλικόνης που κρίθηκε από τις υγειονομικές αρχές ακατάλληλο, ενώ 30.000 Γαλλίδες αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα. Η εταιρία PIP (Poly Implant Prothese) εθεωρείτο μέχρι πρόσφατα μία από τις πιο αξιόπιστες στην αγορά εμφυτευμάτων, κατασκευάζοντας ετησίως πάνω από 1000.000!
Οι αριθμοί λένε κι εδώ την αλήθεια. Την ίδια στιγμή που οι περισσότερες Ευρωπαίες εξακολουθούν να παραμένουν αποκλεισμένες από τα κέντρα εξουσίας, οι βιομηχανίες της μόδας, της διαφήμισης, του κινηματογράφου, του πορνό, καθώς και τα ΜΜΕ ενθαρρύνουν τις γυναίκες άσχετα από κοινωνική τάξη, επάγγελμα και ηλικία, να επεμβαίνουν με τη βοήθεια της ιατρικής επιθετικά στο σώμα τους. Στόχος των γυναικών είναι να ‘προσαρμόσουν’ την εμφάνισή τους στα ιδεώδη που κατά καιρούς επικρατούν στις παραπάνω βιομηχανίες και μοναδικός στόχος των βιομηχανιών είναι η διασφάλιση των οικονομικών συμφερόντων που στηρίζονται αποκλειστικά στην εμπέδωση μιας ορισμένης αντίληψης για το τι πρέπει να απασχολεί και για το πώς οφείλει να δείχνει μια γυναίκα.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News