Τη Βενετία την είχα αγαπήσει, πολύ πριν με κατακτήσει η ίδια στην προσωπική γνωριμία μας. Αρχικά ήταν οι σαγηνευτικές αφηγήσεις του πατέρα μου, μαρκόνη σε κρουαζιερόπλοια που έπιαναν Βενετία. Μου μίλαγε για μια φανταστική πόλη που ήταν μισοβυθισμένη στη θάλασσα. Κάτι σαν τις «Αόρατες πόλεις» του Ιταλό Καλβίνο που διάβασα πολύ αργότερα. Πριν επιχειρήσω το πρώτο μου ταξίδι στη Βενετία, η επιπλέουσα πόλη είχε εγκατασταθεί για τα καλά στη φαντασία μου χάρη στο «Θάνατο στη Βενετία» του Τόμας Μαν -και τη θαυμάσια κινηματογραφική διασκευή του Λουκίνο Βισκόντι. Μετά, τα μυστήρια της πόλης με κυρίευσαν βλέποντας το θρίλερ του Νίκολας Ρεγκ «Μετά τα μεσάνυχτα», με τον Ντόναλντ Σάδερλαντ να χάνεται (κυριολεκτικά και μεταφορικά) στους υδάτινους δαιδάλους της πόλης. Η χαριστική βολή ήλθε από τον Ούγκο Πρατ και το υπέροχο κόμικς που αποτελεί φόρο τιμής στη γενέτειρά του, το «Βενετσιάνικο παραμύθι».

Οταν ωρίμασαν οι καιροί (και οι γνώσεις μου στην ιταλική γλώσσα), αποφάσισα να κάνω το πολυονειρεμένο ταξίδι και να γνωρίσω τη Βενετία έξω από τα όρια της φαντασίας μου, στις πραγματικές της διαστάσεις. Τριάντα χρόνια αργότερα, και με πολλές ενδιάμεσες επιστροφές σε αυτήν, εξακολουθώ να αναζητώ αυτές τις διαστάσεις. Τόσο της πόλης, όσο και της αγάπης μου για αυτήν. Δεν θέλω να μιλήσω για τα αυτονόητα: τα κανάλια-λαβυρίνθους, τα χνάρια των αιώνων και της Ιστορίας στα μνημεία της, το περίφημο καρναβάλι. Ούτε για το μελαγχολικό γεγονός της σταδιακής βύθισής της στο νερό. Θέλω, αντίθετα, να μοιραστώ μαζί σας δύο δώρα που μου έχει προσφέρει η Βενετία, κερδίζοντας για πάντα την καρδιά μου…

Πριν σας πω για το πρώτο δώρο, θα ήθελα να αναφέρω μια συνειδητή επιλογή όταν βρίσκομαι στην αγαπημένη μου πόλη ως τουρίστας -δηλαδή, με όλο το χρόνο στη διάθεσή μου. Τότε προτιμώ να την τριγυρίζω μετά τις 11 το βράδι, όταν όλα τα μαγαζιά έχουν κλείσει, τα στίφη των τουριστών έχουν αποσυρθεί και η πόλη αποκαλύπτεται στα μάτια σου ως ένα υπέροχο σκηνικό που κουβαλάει την αύρα των αιώνων. Μια τέτοια βραδιά βρέθηκα στην πολύβουη και πολυπληθέστατη (τα πρωινά) πιάτσα του Αγίου Μάρκου. Ηταν μία τα ξημερώματα, χωρίς ίχνος ανθρώπου, άδεια σε όλο το εντυπωσιακό εμβαδόν της, έμοιαζε με πίνακα του Ντε Κίρικο. Τότε ακριβώς δέχθηκα το πρώτο, αναπάντεχο δώρο. Κάτι που με συντροφεύει κάθε φορά που σκέφτομαι τη Βενετία. Από την πλευρά των κιόνων που απλώνονται στο διάδρομο με το ιστορικό Caffe Florian, άρχισε, άγνωστο πώς και από πού ακριβώς, να ακούγεται μια καλοδουλεμένη ανδρική φωνή. Τραγουδούσε μια άρια από τη «Δύναμη του Πεπρωμένου», με εμένα ακίνητο στη μέση της πλατείας, να αποτελώ το μοναδικό ακροατή και μάρτυρα αυτού του συμβάντος. Είπα μοναδικός; Λάθος. Μόλις τέλειωσε το κομάτι του ο τενόρος της νύχτας, άρχισε από την απέναντι μεριά της πλατείας η αντιφώνηση. Με έναν άλλο Βενετσιάνο (επίσης άγνωστο πώς και από πού ακριβώς) να συνεχίζει το τραγούδι «υποδυόμενος» έναν άλλο ρόλο.

Το δεύτερο δώρο που μου πρόσφερε η Βενετία υπήρξε, νομίζω, καθοριστικό για να υποκύψω -δια παντός- στη γοητεία της και στα μυστήριά της. Θα ήθελα, προκαταβολικά, να σας διαβεβαιώσω ότι δεν πρόκειται για κάποιο αποκύημα της φαντασίας μου (εξαιτίας της μακρόχρονης ζύμωσής της με τα φαντάσματα» της Βενετίας), αλλά για ένα πραγματικό περιστατικό. Με μάρτυρα ένα καλό φίλο από το Τορίνο. Είμασταν φιλοξενούμενοι σε ένα υπέροχο παλάτσο, που ήταν ιδιοκτησία μιας κοινής μας φίλης και αποτελούσε διαδοχική κληρονομιά της οικογένειάς της στους τρεις τελευταίους αιώνες. Το κτήριο ήταν σχεδόν άδειο από έπιπλα, με εμφανή τα σημάδια του χρόνου στους τοίχους και τα ξύλινα πατώματα. Δεν έμενε κανείς εκεί γιατί το κόστος επισκευής ήταν τεράστιο. Για τη δική μας ολιγοήμερη παραμονή, βέβαια, ήταν ό,τι έπρεπε. Αποδείχθηκε κάτι πολύ περισσότερο, όταν ανακάλυψα το μυστικό της ντουλάπας.

Η ντουλάπα βρισκόταν στο μοναδικό δωμάτιο με κρεβάτια που, αναγκαστικά, επιλέξαμε. Ηταν ευρύχωρη και εντοιχισμένη, με δρύινη επένδυση σε όλο το εσωτερικό. Καθώς εξερευνούσα για τυχόν ποντίκια, έσπρωξα τυχαία μια σκούπα που βρισκόταν μέσα και αυτή έπεσε στο τοίχωμα του βάθους αφήνοντας ένα κούφιο ήχο. Παραξενεύτηκα, φώναξα τον Εντζο και μαζί ψάξαμε να βρούμε τι υπήρχε πίσω έχοντας πάρει, τηλεφωνικά, την έγκριση της ιδιοκτήτριας που έμενε στο Τορίνο. Οι σανίδες ξεκαρφώθηκαν με τη βοήθεια ενός εργαλείου, για να δεχθώ το δεύτερο -αξέχαστο- δώρο. Πίσω από το τοίχωμα αποκαλύφθηκε μια στενή σκάλα που μας οδήγησε σε ένα χαμηλοτάβανο δωματιάκι. «Τυφλό», δίχως παράθυρα, χωρίς την παραμικρή μαρτυρία στους τοίχους. Μέχρι σήμερα αναρωτιέμαι τι χρήση μπορεί να είχε αυτό το κρυφό καμαράκι της Βενετίας. Ηταν, άραγε, η κρυψώνα του εραστή όταν κατέφθανε ο σύζυγος και αφέντης; Η, μήπως το δωμάτιο τιμωρίας της κόρης που τόλμησε να δοκιμάσει τις χαρές του έρωτα, δίχως να υπολογίσει την οργή του πατέρα; Περισσότερο ρεαλιστής ο φίλος μου ο Εντζο, υποστηρίζει ότι απλώς βρήκαμε το δωμάτιο κάποιας υπηρέτριας του παλιού αρχοντικού που κοιμόταν σε αυτή την τρύπα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News