Στην αρχή της εβδομάδας η καγκελάριος Μέρκελ επισκέφθηκε ένα γυμνάσιο, στο Λίχτερφελντ του Βερολίνου, για να εξηγήσει στα πλαίσια της “Ημέρας της Ευρώπης” τα προβλήματα της ηπείρου, όπως τα βλέπει η ίδια. Για να υπάρξει κοινή αντιμετώπιση της κρίσης θα πρέπει να εξαχθούν κοινά συμπεράσματα για τις αιτίες της, είπε μεταξύ των άλλων. Στον Αντώνη Σαμαρά το είχε πει πιο συγκεκριμένα τον Αύγουστο "θα πρέπει να υπάρχει μια κοινή αφήγηση για την Ευρώπη σε κάθε μία χώρα".

Αυτό φαίνεται να μην είναι δυνατό, αν διαβάσει κανείς π.χ. τις αναλύσεις του Γιάννη Πρετεντέρη που απηχούν την προσέγγιση του μεγαλύτερου κομματιού της ελληνικής ελίτ, όση υπάρχει, σε σχέση με την κρίση. Στόχος πολιτικός σε μια ευρωπαϊκή πολιτική, όση υπάρχει, είναι να ηττηθεί η πολιτική της Μέρκελ “που δεν κατάφερε να δείξει στο γερμανικό λαό ότι η αλληλεγγύη του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος αποτελεί θεμελιώδη υποχρέωση κάθε χώρας και όχι διευθέτηση αλα καρτ με όρους ή υπό προϋποθέσεις…”. Κι όμως, αυτό για το οποίο γράφει ο συνάδελφος δεν προβλέπεται σε κανένα από τα κείμενα του κοινού νομίσματος. Για τον απλούστατο λόγο ότι αυτό δεν θα είχε υπάρξει αν προεβλέπετο. Οι χώρες με την πιο ανεπτυγμένη αίσθηση αλληλεγγύης στην Ευρώπη -Σκανδιναβοί- δεν μπήκαν στο κοινό νόμισμα, ακριβώς διότι ήθελαν να αποφασίζουν μόνοι τους για τους προϋπολογισμούς τους, διατηρώντας έτσι το τελευταίο προνόμιο των κοινοβουλίων τους. Αν ένας διαφορετικός τρόπος αντιμετώπισης των δημοσιονομικών και οικονομικών προβλημάτων μιας χώρας ήταν εφικτός τότε οι εκλεκτοί κύριοι που θέσπισαν τη νομισματική ένωση, μεταξύ των άλλων ο Ζακ Ντελόρ, ο Χέλμουτ Κολ και ο Φρανσουά Μιτεράν, θα το είχαν περιγράψει σε κάποια από τα κείμενα που καθορίζει πώς λειτουργεί το κοινό νόμισμα. Δεν το έκαναν, όμως. Διότι κανείς δεν τους είχε νομιμοποίηση για αυτό.

Αυτή είναι η μία όψη της συζήτησης που δε γίνεται στην Ελλάδα. Υπάρχει όμως και μία δεύτερη που είναι εξίσου αν όχι πιο σημαντική για την Ευρώπη. Το μπλοκ των 27 χωρών καλείται να ανταγωνισθεί την Κίνα και τις ΗΠΑ σε ανοιχτές αγορές. Είναι θέμα επιβίωσης της γηραιάς (και γερασμένης) ηπείρου να μπορεί να εκτοπίζει τα κινέζικα και αμερικάνικα προϊόντα σε αυτές τις αγορές. Για να γίνει αυτό χρειάζονται αλλαγές που θα κάνουν την Ευρώπη να μη μοιάζει με… Ευρώπη. ”Δεν το θέλουμε αυτό αν είναι να γίνουμε Ασία“, λένε όσοι αντιτίθενται σε μία πολιτική που θα κάνει την ήπειρο πιο ανταγωνιστική και την ίδια ώρα χρησιμοποιούν στην καθημερινότητά τους ιδέες και προϊόντα που έρχονται από την Ασία ή τις ΗΠΑ (χωρίς τα αυτοκίνητα και τη φαρμακευτική βιομηχανία η Ευρώπη θα ήταν ένα πτωχοκομείο). Οι Γερμανοί το αντελήφθησαν σχετικά νωρίς. Εμείς δεν έχουμε καταλάβει ακόμα ποια είναι η συζήτηση.

Φυσικά αυτή δεν αφορά μόνο εμάς. Αφορά κυρίως τη Γαλλία που ο πρόεδρός της αντιλαμβάνεται ότι αν η χώρα του θέλει να συνεχίσει να έχει κάποιο ρόλο θα πρέπει να αλλάξει. Με λιγότερη λιτότητα, αλλά με περισσότερη προσαρμογή στον πραγματικό κόσμο. Διότι ακόμα και αν χάσει η Μέρκελ there is not alternative (δεν υπάρχει εναλλακτική λύση). Εκτός αν κάποιος στα σοβαρά θέλει να επαναφέρουμε στο παγκόσμιο εμπόριο δασμούς που να συντηρούν το “φρούριο με τα κεκτημένα του πολιτισμού μας“. Είναι και αυτό μια κάποια λύση. Για έναν άλλο καιρό…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News