Το πρόβλημα είναι γνωστό, αλλά το προσπερνάμε – επειδή δεν μας έχει αγγίξει προσωπικά. Άλυτο καθώς μένει, διογκώνεται, πολλαπλασιάζεται και τελικά έρχεται και σκάει σαν βόμβα στο κατώφλι μας. Να σας εξηγήσω τι εννοώ: όσοι έχουν ένα παραβατικό παρελθόν (που τους οδήγησε σε διώξεις και φυλάκιση) με το που αποφυλακίζονται, δεν έχουν άλλη διέξοδο παρά να πιάσουν το νήμα της ζωής τους από εκεί που το άφησαν. Επιστρέφουν λοιπόν στο σκοτεινό περιθώριο, στις συμμορίες, τη διακίνηση ναρκωτικών, στο παραβατικό φυτώριο. Και αυτό είναι αναπόφευκτο, διότι η πολιτεία δεν επαρκεί για να δημιουργήσει ένα μαξιλαράκι που θα τους ακουμπήσει μαλακά σε μια νέα ζωή, χωρίς εξαρτήσεις, με σεβασμό στους κανόνες.

Στη Σουηδία, λοιπόν, το 2008 φτιάχτηκε μια Μη Κυβερνητική οργάνωση -που αρχικά λεγόταν KRIS (κρίση) και μετονομάστηκε αργότερα σε Χ-CONS (πρώην παρα-)- η οποία χρηματοδοτείται από δήμους και χορηγούς. Στους κόλπους της βρίσκονται πρώην τρόφιμοι των φυλακών, οι οποίοι φιλοδοξούν να τραβήξουν τους νέους από την κολασμένη διαδρομή «σχολική αποτυχία-αποκλεισμός-περιθώριο-εγκληματικότητα-ναρκωτικά» και να τους επαναφέρουν σε μιαν έντιμη ζωή απαλλαγμένη από τα ναρκωτικά.

Τα μέλη της οργάνωσης βρίσκονται έξω από τις φυλακές κι έρχονται αμέσως σε επαφή με όσους αποφυλακίζονται. Για να παρέμβουν ακριβώς, την κρίσιμη στιγμή, στην ενστικτώδη κίνηση επιστροφής των αποφυλακισμένων στο μόνο περιβάλλον που γνωρίζουν – και που τους έστειλε στη φυλακή.

Αρχικά μένουν τρεις μήνες στους ξενώνες της οργάνωσης. «Θα πρέπει να μάθουν να σηκώνονται νωρίς το πρωί, να έρχονται σε επαφή με τις αρχές, να εκπαιδεύονται σταδιακά σε κάποια από τις συμβεβλημένες επιχειρήσεις ώστε να είναι έτοιμοι να βγουν αργότερα στην αγορά εργασίας», εξηγούν τα στελέχη της οργάνωσης. «Στις μέρες μας το να είσαι νέος και άνεργος δεν είναι εύκολη υπόθεση», συμπληρώνουν. «Όσοι, μάλιστα, έχουν λεκιασμένο ποινικό μητρώο ή δεν ξέρουν κάποια δουλειά ή έχουν εμπλακεί στον κόσμο των ναρκωτικών και οι παρέες τους έχουν αντίστοιχα προβλήματα, πρακτικά είναι αδύνατο να ενταχθούν στην αγορά εργασίας».

Το πρόγραμμα είναι 3ετές και συνδυάζει επαγγελματική εμπειρία και κατάρτιση, προσφέροντας σ΄ αυτή την ευάλωτη κοινωνική ομάδα ένα κοινωνικό δίκτυο, που θα τους βοηθήσει να σταθούν στα πόδια τους, παρά και κόντρα στο παρελθόν τους. Στο σχετικό δημοσίευμα της «Monde» αναφέρεται ότι η οργάνωση αυτή έκανε αισθητή την παρουσία της στα προάστια της Στοκχόλμης, όταν ξέσπασαν τα επεισόδια, λειτουργώντας με περιπολίες ως διαμεσολαβητές. Τα γραφεία τους βρίσκονται στις υποβαθμισμένες περιοχές των πόλεων, αυτές που έχουν εγκαταλειφθεί από τους ντόπιους, εκεί όπου τα γραφεία ευρέσεως εργασίας έχουν κλείσει. «Θέλουμε να προτείνουμε ένα άλλο μοντέλο ζωής στους νέους», λένε, «να τους δείξουμε ότι μπορούν να ξεφύγουν από τις εξαρτήσεις του παρελθόντος. Είμαστε μια οργάνωση που προέρχεται ακριβώς από το πεζοδρόμιο και τη φυλακή, που οι ρίζες μας βρίσκονται στις υποβαθμισμένες περιοχές και θέλουμε να προσφέρουμε μιαν εναλλακτική διέξοδο στους νέους».

Στη Στοκχόλμη η οργάνωση έχει 750 μέλη και κάπου 20 παραρτήματα στη Σουηδία, υποστηρίζεται από γνωστούς καλλιτέχνες, μουσικούς και ηθοποιούς, ενώ έχει βοηθήσει να στηθούν ανάλογες οργανώσεις στο Βιετνάμ, την Ουκρανία, τη Λετονία, τη Λευκορωσία και την Ταϊλάνδη.

Ναι, στην κοινωνία μας υπάρχει και η σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού. Άτυχοι άνθρωποι που η ζωή τους έριξε στο περιθώριο και βυθίστηκαν σε ένα περιβάλλον παραβατικό, από το οποίο δεν μπορούν να βγουν γιατί είναι το μόνο που ξέρουν και στο οποίο γίνονται αποδεκτοί. Το έργο της οργάνωσης X-CONS δεν είναι άγνωστο στη χώρα μας. Και στην Ελλάδα υπάρχουν μικρές ομάδες που φυτοζωούν, προσπαθώντας να στήσουν ένα ανάλογο δίκτυο διεξόδου για τους κατατρεγμένους της κοινωνίας. Η διαφορά είναι ότι στη Σουηδία, πρώτον, υπήρξε μια κρίσιμη μάζα που συνεργάστηκε και, δεύτερον, ότι υπήρξε ανταπόκριση από τους κοινωνικούς φορείς. Κι επειδή στη ζωή δεν υπάρχουν νομοτέλειες, τα καλά παραδείγματα πρέπει να αναδεικνύονται, να διαχέονται, να εμπνέουν και να ενθαρρύνουν – τους τολμηρούς.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News