«Να γιατί το δυστύχημα, που συνέβη στην Ισπανία, θα ήταν απίθανο να συμβεί στην Αγγλία» ήταν ο τίτλος δημοσιεύματος στη «Guardian» που μου κέντρισε το ενδιαφέρον. Άρα, δεν ήταν το ανθρώπινο λάθος στην πηγή του κακού, σκέφτηκα – ή, μήπως, οι Άγγλοι έχουν βρει τρόπο να δαμάσουν το ανθρώπινο λάθος;

Ε, λοιπόν, ναι! Οι αγγλικοί σιδηρόδρομοι, εδώ κι έξι χρόνια, δεν έχουν παρουσιάσει καμιά μαύρη σελίδα, καθώς μετά από ένα μεγάλο δυστύχημα το 1999 στο Lanbroke Grove, με 31 νεκρούς, άλλαξαν τα συστήματα ασφαλείας και προειδοποίησης. Με μια ακριβή επένδυση ενισχύθηκε σημαντικά η ασφάλεια των επιβατών, αφού τοποθετήθηκαν μετασχηματιστές σε 20.000 «επικίνδυνα σημεία» σε όλο το μήκος των σιδηροδρόμων, πριν από κάθε πλατφόρμα ή πέρασμα σε μονή σιδηροτροχιά και πριν από κάθε μεγάλη στροφή. Σε εκείνα τα σημεία τα όρια ταχύτητας μειώνονται σημαντικά κι αν ένα τρένο τρέχει υπερβολικά, στα σημεία αυτά αυτομάτως φρενάρει, ανεξάρτητα απ΄ τον οδηγό. Με λίγα λόγια, πράγματι, αν το σύστημα αυτό υπήρχε στην Ισπανία, οι κακότυχοι επιβάτες θα ήταν σήμερα ζωντανοί.

Στο δημοσίευμα σημειώνεται ότι ήδη οι βρετανικοί σιδηρόδρομοι αλλάζουν τους συνδέσμους των αμαξοστοιχιών τους, έτσι ώστε να μην είναι εξαρτώμενα το ένα βαγόνι από το άλλο, αλλά σε περίπτωση ατυχήματος να απελευθερώνονται. Το πλέον επικίνδυνο σημείο στα αγγλικά τρένα παραμένουν οι 6.500 ανισόπεδοι κόμβοι, μολονότι όσα δυστυχήματα συνέβησαν τελευταία σ΄ αυτούς τους κόμβους, αφορούσαν διαβάτες ή οδηγούς ΙΧ.

Εξάλλου σημειώνεται, είναι πολύ αυστηροί οι «τυχαίοι» έλεγχοι που γίνονται για κατανάλωση αλκοόλ στο προσωπικό (όλο το προσωπικό, εντός ή εκτός των τρένων), καθώς και για τις επιπτώσεις της κόπωσης. Όμως, υπογραμμίζεται, αυτή η μαζική επένδυση που έγινε την εποχή της «κουλτούρας της ασφάλειας», επειδή δεν ακολουθείται σήμερα από σεμινάρια του προσωπικού ή από έργα συντήρησης, μπορεί να μετατρέψει τους ακριβούς βρετανικούς σιδηροδρόμους σε ανασφαλές Μέσο Μαζικής Μεταφοράς.

Σε άλλο δημοσίευμα της εφημερίδας εξετάζεται το θέμα της ασφάλειας των τρένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συνολικά. Φυσικά, ο δείκτης θανάτων στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς δείχνει ότι στατιστικά η ασφάλεια είναι μεγάλη στα αεροπλάνα, τα τρένα και τα λεωφορεία, χαμηλή στα ΙΧ και πολύ χαμηλή στα δίτροχα – ο κατάλογος δεν περιλαμβάνει τα καράβια. Φυσικά, επίσης, η Ελλάδα εμφανίζεται με μεσαίο δείκτη θανάτων από σιδηροδρομικό δυστύχημα – κυρίως, επειδή το δίκτυο της χώρας μας δεν είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένο, ούτε τα τρένα αποτελούν συχνό μέσο μεταφοράς. Όμως, έχουν ενδιαφέρον ορισμένες παρατηρήσεις, τις οποίες θέλω να σας αναμεταδώσω.

Στον κατάλογο ασφάλειας (που προκύπτει από τα δυστυχήματα που έχουν γίνει) τα εύσημα παίρνουν η Βρετανία από κοινού με τη Δανία και ακολουθούν η Ολλανδία, η Ιρλανδία, η Σουηδία, η Φινλανδία και η Γερμανία. Στη χειρότερη θέση βρίσκεται η Βουλγαρία, η Εσθονία, το Βέλγιο, η Ρουμανία και κάπου στη μέση της κατάταξης είναι η Ελλάδα – όπου καταγράφονται δύο δυστυχήματα στην τελευταία 15ετία: το ΄91 στην Κόρινθο με 8 νεκρούς και το ΄94 στην Τιθορέα με 5.
Κατά μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφεται ένας εκτροχιασμός ή μια σύγκρουση τρένων κάθε δεύτερη μέρα, ενώ κάθε μέρα σημειώνονταν (το 2011) 8 αυτοκτονίες στις σιδηροτροχιές. Οι θάνατοι στα σιδηροδρομικά δίκτυα κατανεμήθηκαν την περίοδο 2009-2011 ως εξής: αυτοκτονίες (69%), ατυχήματα από την περιφορά «μη εξουσιοδοτημένων προσώπων» (19%), ατυχήματα σε ανισόπεδους κόμβους (9%), ατυχήματα σε επιβάτες και εργαζομένους (από 1%).

Το συμπέρασμα είναι πως, ναι, τα «ανθρώπινα λάθη» μπορούν να περιοριστούν δραστικά – όταν υπάρχουν αυστηροί έλεγχοι «μηδενικής ανοχής» και όταν αποφασίζονται επενδύσεις σωτήριας τεχνολογίας. Για σκεφτείτε το – αν οι Ισπανοί επιβάτες του μοιραίου τρένου ήταν Άγγλοι, σήμερα θα ήταν με τις οικογένειές τους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News