Δεν ήταν μια τυχαία παραίτηση. Ο Βίκτορ Γκάσπαρ, υπουργός Οικονομικών της Πορτογαλίας που παραιτήθηκε προχτές, ήταν η προσωποποίηση του μνημονίου, η ενσάρκωση του προγράμματος λιτότητας, ο συνομιλητής των διεθνών πιστωτών της χώρας. Η παραίτησή του επομένως προκάλεσε κατάπληξη και ανησυχία – καταρχάς για τις αιτίες αυτής της επιλογής κι επίσης για το άμεσο μέλλον. Και οι απαντήσεις ενίσχυσαν την ανησυχία – διότι παρά το γεγονός ότι στις αρχές του χρόνου έσφιξε κι άλλο η στρόφιγγα (η συνταξιοδότηση πήγε στο 66ο έτος και αυξήθηκαν οι ώρες εργασίας), ο άνθρωπος αναγκάστηκε να πει, πολύ απλά, ότι το πρόγραμμα δεν βγαίνει, αλλά πως, ακόμη κι αν έβγαινε, δεν αρκεί.

Όπως αναφέρεται στα ευρωπαϊκά ΜΜΕ, ο κ. Γκασπάρ στην επιστολή παραίτησης αποδίδει την απόφασή του στο γεγονός ότι «έχει τρωθεί η αξιοπιστία» του εξαιτίας των «επαναλαμβανόμενων εκτροχιασμών» από το πρόγραμμα. Όμως, επίσης υπογραμμίζει ότι τα επίπεδα της ανεργίας (17.6% τον Μάιο) και της ανεργίας των νέων (42.1% τον Μάιο) «είναι πολύ σοβαρά και χρειάζονται μιαν επείγουσα και αποτελεσματική απάντηση, τόσο στο ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και στο εθνικό».

Στη σχετική ανταπόκρισή της η «Monde» σημειώνει ότι βουλευτές της αντιπολίτευσης κατέθεσαν δύο προσφυγές στο Συνταγματικό δικαστήριο που στρέφονταν κατά του προϋπολογισμού 2013. Στην απόφασή του, που βγήκε τον Απρίλιο, το συνταγματικό δικαστήριο ακύρωσε πολλά μέτρα λιτότητας -που αναφέρονταν στα επιδόματα των υπαλλήλων και τις συντάξεις τους, τα επιδόματα ανεργίας και τα νοσήλια- κρίνοντας ότι δημιουργούν «διακρίσεις». Για να καλυφθεί η τρύπα που άνοιξε η απόφαση του δικαστηρίου, η κυβέρνηση κατ΄ απαίτηση της τρόικας πήρε νέα μέτρα τον Ιούνιο.

«Το αποτέλεσμα ήταν ότι η ανάπτυξη κατρακυλά, το έλλειμμα σκαρφαλώνει και η ύφεση βυθίζει τη χώρα σε ένα τέλμα για τρίτη συνεχή χρονιά φέτος» σημειώνεται στη γαλλική εφημερίδα, ένα μήνα μετά από την ομολογία του ΔΝΤ ότι στο πρόγραμμα της Ελλάδας έγιναν σοβαρά λάθη, αναλαμβάνοντας εμμέσως την ευθύνη (;) για την 5η χρονιά ύφεσης στη χώρα μας…

Κι ενώ ο Πορτογάλος πρωθυπουργός προσπαθεί να συγκρατήσει την κυβέρνησή του (καθώς το παράδειγμα του υπουργού Οικονομικών ακολούθησε και ο κυβερνητικός εταίρος υπουργός Εξωτερικών, κατά ορισμένες δε φημολογίες ενδέχεται να πορευτούν προς την έξοδο άλλοι δύο υπουργοί), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έστειλε μήνυμα υπενθύμισης – πως «πρέπει να διατηρηθεί ο ρυθμός των μεταρρυθμίσεων»…   

Σε δυο βδομάδες θα επισκεφθεί την Πορτογαλία η τρόικα -σε ένα εύθραυστο πολιτικό περιβάλλον και σε μια ταραγμένη κοινωνία. Διότι η Πορτογαλία επιδείχθηκε συχνά από τους εταίρους ως το καλό πρότυπο- έναντι του κακού πρότυπου που είναι η Ελλάδα. Παρά τις καλές επιδόσεις της λοιπόν, η οικονομία της Πορτογαλίας δεν περπατά και η ανεργία αυξάνεται, ενώ χτες (υπό την επήρεια των πολιτικών εξελίξεων) το σπρεντ ανέβηκε και το χρηματιστήριο βυθίστηκε.

«Η Πορτογαλία έχει κάνει ένα μεγάλο μέρος της δύσκολης δουλειάς και παρ' όλα αυτά έχει υψηλό δημόσιο χρέος και υψηλή ανεργία», σημειώνει αναλυτής στο «Spiegel» και επισημαίνει ότι «η Ευρώπη πρέπει να ξαναβρεί τον δρόμο για την ανάπτυξη και την εμπέδωση της εμπιστοσύνης, ώστε να αρχίσουν να κινούνται η κατανάλωση και οι επενδύσεις».

Πρόκειται λοιπόν για το αναπόφευκτο τέλος της λιτότητας; είναι ένα ερώτημα που τίθεται εκ των πραγμάτων, καθώς χωρίς να ξέρουμε τι μπορεί να γίνει, ξέρουμε τι δεν μπορεί να συνεχίζεται – γιατί από ένα σημείο και πέρα αποδεικνύεται άγονο και αυτοτροφοδοτούμενο. Και ο φαύλος κύκλος της κρίσης επαναλαμβάνεται στην αδιέξοδη πορεία του – όπως είπε συνοπτικά Πορτογάλος υπουργός στο «Spiegel», «ανάπτυξη δεν γίνεται χωρίς σταθερά δημοσιονομικά. Αλλά χωρίς ανάπτυξη, πώς να ισορροπήσεις τον προϋπολογισμό;».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News