Aρχισε, επιτέλους, η θωράκιση και της Ευρωπαϊκής Ενωσης κατά του φονικού κορονοïού με τους πρώτους που εμβολιάστηκαν – υγειονομικούς και πολιτικούς και υπερήλικες – να προτρέπουν τους συνανθρώπους τους να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους. Ηδη στη Βρετανία και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, στο Ισραήλ και στο Μεξικό και στη Χιλή και στην Κόστα Ρίκα έχουν εμβολιαστεί χιλιάδες άνθρωποι με το εμβόλιο των Pfizer και BioNTech.

Σίγουρα η σταδιακή έναρξη των εμβολιασμών ανά τον κόσμο δεν αποτελεί το τέλος της πανδημίας Covid – 19 «αλλά ενδέχεται να αποτελεί την αρχή του τέλους του φόβου» σημείωσε στο κεντρικό άρθρο της κυριακάτικης La Repubblica ο Μαουρίτσιο Μολινάρι. Γιατί δέκα μήνες μετά την έναρξη της επέλασης του κορονοïού στη Δύση, «η επιστήμη μας προσφέρει το όπλο για να αμυνθούμε», εξηγεί ο εκδότης της ιταλικής εφημερίδας με αφορμή την έναρξη των εμβολιασμών και στην Ιταλία, επισημαίνοντας πως εξίσου σημαντικό για τον δυτικό κόσμο είναι το ότι το σωτήριο αυτό όπλο αναπτύχθηκε σε ερευνητικά κέντρα των ΗΠΑ και της Ευρώπης.

Η Δύση βρέθηκε απροετοίμαστη ενώπιον της επίθεσης του κορονοïού και καθυστέρησε να αντιδράσει για να μετριάσει το φονικό του μένος, μετρώντας, τελικά, πολλά εκατομμύρια κρούσματα και εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς. Η πορεία της κατά τους προηγούμενους δέκα μήνες σημαδεύτηκε από λάθη και αστοχίες ενώ πέρα από τη δημόσια υγεία επλήγη σφοδρά και η οικονομία. Πλέον, όμως, φαίνεται πως η Δύση μπορεί να επανέλθει δυναμικά στην διεθνή σκηνή και να αποκαταστήσει την υπόληψή της, υποστηρίζει ο Μολινάρι, χάρη στα εμβόλια ή μάλλον χάρη στην καινοτόμα «βιοτεχνολογική εφεύρεση» που επέτρεψε την ανάπτυξή τους.

Επαναστατική τεχνολογία

Τα πρώτα εμβόλια που εγκρίθηκαν από τις αρμόδιες αρχές της Βρετανίας, των ΗΠΑ, του Καναδά και της ΕΕ, τα εμβόλια των Pfizer/BioNTech και της Moderna αναπτύχθηκαν σε χρόνο ρεκόρ ενώ η αποτελεσματικότητά τους ξεπερνάει το 90 τοις εκατό και αυτό οφείλεται στην «επαναστατική» τεχνολογία του «αγγελιαφόρου mRNA» η οποία τρόπον τινά καθιστά δυνατή την αποστολή οδηγιών στα κύτταρα για την παραγωγή συγκεκριμένων πρωτεϊνών με στόχο την παραγωγή αντισωμάτων κατά πλήθους ασθενειών.

Τα πειραματικά εμβόλια των Pfizer/ BioNTech και της Moderna βασίζονται σε συνθετικά μόρια RNA τα οποία υποδεικνύουν στα κύτταρα μας πώς να παράγουν δομικά τμήματα του κορονοϊού, όπως τις ακίδες που έχει στην επιφάνειά του. Στη συνέχεια κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος αναγνωρίζουν το ξένο σώμα, ανάβοντας αμέσως το πράσινο φως για την έναρξη της διαδικασίας της ανοσοαπόκρισης.

Η BioNTech, την οποία ίδρυσαν το 2008 ο Ουγκούρ Σαχίν και Οζλέμ Τουρετζί στη Γερμανία, και η Moderna, η οποία συστάθηκε δύο χρόνια αργότερα, το 2010, στο Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης από τον καναδό βιολόγο του Χάρβαρντ Ντέρικ Ρόσι, εστίασαν αμφότερες στην τεχνολογία mRNA, παρουσιάζοντας σχεδόν ταυτόχρονα τα εμβόλιά τους κατά του κορονοïού και της πανδημίας του. H εταιρεία των τουρκικής καταγωγής επιστημόνων είχε στο πλευρό της τον αμερικανικό κολοσσό των φαρμάκων, την Pfizer που ιδρύθηκε το 1879 στο Μανχάταν και (σσ: υπό την καθοδήγηση ενός Eλληνα CEO, του Αλμπερτ Μπουρλά, ανέλαβε την ευθύνη για τις κλινικές μελέτες, την έγκριση από τις αρμόδιες αρχές, τη μαζική παραγωγή και την παγκόσμια διανομή του επαναστατικού εμβολίου.

Την Moderna στήριξαν από την αρχή των προσπαθειών της και το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων και η Αρχή Προηγμένων Βιοτεχνολογικών Ερευνων των ΗΠΑ και η αμερικανική κυβέρνηση με την επιχείρηση «Warp Speed», επενδύοντας περί τα δέκα δισεκατομμύρια στη μάχη κατά του κορονοïού, με στόχο την ανάπτυξη αποτελεσματικών εμβολίων και φαρμάκων. Σημαντικούς πόρους από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Γερμανίας έλαβε και η BioNTech, την οποία στήριξε μέσω της παροχής δανείου και η Ευρωπαϊκή Ενωση.

Αλλάζει το μέλλον

«H εμπειρία της μάχης κατά της Covid – 19 θα αλλάξει σχεδόν σίγουρα το μέλλον της επιστήμης των εμβολίων, καθώς αποδεικνύει πόσο γρήγορα μπορούμε να κινηθούμε ενώπιον μιας παγκόσμιας κατάστασης εκτάκτου ανάγκης, χωρίς εκπτώσεις στην ασφάλεια», επισήμανε σε κείμενό του στο Nature o δρ Νταν Μπαρούχ, διευθυντής του Κέντρου Έρευνας για την Ιολογία και τα Εμβόλια της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ.

Αλλά και το τρίτο δυτικό εμβόλιο που αναμένεται να εγκριθεί και να κυκλοφορήσει κατά τις επόμενες εβδομάδες, καρπός της συνεργασίας μεταξύ της βρετανοσουηδικής AstraZeneca και του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, παρότι δεν βασίζεται ίδια τεχνολογία, αναπτύχθηκε μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα χάρη σε πολύχρονες έρευνες που εκπονήθηκαν στο πλαίσιο της μάχης της ανθρωπότητας κατά του Sars, του Mers, του Ebola και της ελονοσίας.

Λαμβάνοντας αυτά υπόψη ο Μολινάρι υποστηρίζει πως «η απόπειρα της Κίνας και της Ρωσίας να εκμεταλλευτούν την πανδημία για να αποδείξουν την ανταγωνιστικότητα, σε παγκόσμιο επίπεδο, των επιστημονικών τους ερευνών, έως τώρα δεν έχει επιφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα».

Παρότι κινεζικές εταιρείες παράγουν περί το ένα πέμπτο των εμβολίων του κόσμου, στη μάχη κατά της Covid-19 ξεχωρίζει μόνον το εμβόλιο της Sinopharm, το οποίο δοκιμάστηκε σε περισσότερους από 31.000 εθελοντές κατά την τρίτη φάση των κλινικών δοκιμών, με την αποτελεσματικότητα του να φτάνει στο 86%. Ωστόσο οι Κινέζοι δεν έχουν ακόμα προβεί στην κοινοποίηση ούτε των αναλυτικών αποτελεσμάτων των κλινικών δοκιμών, ούτε άλλων σημαντικών πληροφοριών σχετικά με την ασφάλεια, όσον αφορά τις παρενέργειες, για παράδειγμα, του εμβολίου.

Αλλά και το ρωσικό Sputnik V, παρότι παρουσιάστηκε μήνες πριν από τα εμβόλια της Δύσης, «αναβιώνοντας, μάλιστα μέσω του ονόματος, το πνεύμα του Ψυχρού Πολέμου», δεν πληροί τις ευρωπαϊκές και αμερικανικές προδιαγραφές ενώ προς το παρόν προορίζεται κυρίως για τους πολίτες της Ρωσίας.

Συστημικές διαφορές

Με λίγα λόγια στην «επιστημονική πρόκληση της Μόσχας και του Πεκίνου» οι ΗΠΑ και η ΕΕ απάντησαν με τις βιοτεχνολογίες που αναπτύσσονται στα εργαστήρια της BioNTech στο Μάιντς της Γερμανίας και της Moderna στη Μασαχουσέτη. Η Κίνα και η Ρωσία δεν διαθέτουν τις βιοτεχνολογίες της Δύσης γιατί η ανάπτυξή τους προϋποθέτει τον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ πλήθους εταιρειών, δηλαδή «ένα ερευνητικό μοντέλο που διακρίνει τις προηγμένες δημοκρατίες και αντιτίθεται στον ερευνητικό συγκεντρωτισμό».

Κάνοντας λόγο για μια νέα «επιστημονική κούρσα» η οποία μακροπρόθεσμα θα αποκτήσει κατά πάσα πιθανότητα στρατηγική σημασία, ο Μολινάρι αναγνωρίζει πως ενδέχεται οι νικητές να είναι πολλοί. Αναμένοντας, ωστόσο, να φανεί εάν η Μόσχα και το Πεκίνο θα καταφέρουν να ανταγωνιστούν στο πεδίο της έρευνας τις φαρμακευτικές εταιρείες της Δύσης, κανένας δεν μπορεί να αμφιβάλλει για το γεγονός πως στη μάχη των εμβολίων κατά του κορονοïού υπάρχουν ήδη νικητές: όλοι όσοι συνέβαλαν στη ανάπτυξη των βιοτεχνολογιών στις ΗΠΑ και στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News