Αραγε μόνο ένας παρανοϊκός θα απειλούσε ότι θα εξαπολύσει πυρηνικό πόλεμο στις ΗΠΑ; Και ποιος λογικός θα εκτελούσε για ψύλλου πήδημα τους συγγενείς του, μεταξύ των οποίων ακόμη και τον ίδιο του τον αδελφό, ή τους στρατηγούς του; Αλλά ο Κιμ Γιονγκ Ουν, σημειώνει το Foreign Policy, δεν είναι καθόλου τρελός – τουλάχιστον όχι με την έννοια κάποιου που δεν ξέρει τι του συμβαίνει. Και τόσο τα μέσα ενημέρωσης όσο (ή μάλλον ακόμη χειρότερα) και πολλές δυτικές πρωτεύουσες κάνουν λάθος να τον αντιμετωπίζουν έτσι. «Ο Κιμ δεν είναι κάποιος που δρα λογικά, κάποιος που σκέπτεται καθαρά» δήλωνε προ ημερών η πρεσβευτής των ΗΠΑ στον ΟΗΕ Νίκι Χάλεϊ.

Ωραία, και τι είναι ο Κιμ; Ο,τι και ο πατέρας και το παππούς του, απαντά η φημισμένη πολιτική επιθεώρηση. Ενας πολιτικός survivor. Οι Κιμ είχαν πάντοτε έναν σαφή και σταθερό στόχο: να κρατηθεί η οικογένεια στην εξουσία. Το να πιστεύει κανείς ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι τρελοί, δεν είναι μόνο λάθος, είναι κι επικίνδυνο: δεν αρκεί να τον ξεπετάξεις ως «τρελό» γιατί κάτι τέτοιο θα τ0ν έκανε περισσότερο απειλητικό, καθώς θα αυξανόταν ο κίνδυνος της σύγκρουσης. Αντίθετα, για να τον αντιμετωπίσεις πρέπει να καταλάβεις τη λογική του. Αλλιώς επιμένεις σε ένα λάθος που η διεθνής κοινότητα κάνει από τη δεκαετία του 1980: να βλέπεις την οικογένεια Κιμ ως ενσάρκωση η σταλινικής παράνοιας.

Οχι ότι δεν είναι. Αλλά είναι και άλλα ακόμη.

Φωτό: Ο Κιμ Γιονγκ Ουν σε -τι άλλο;- στρατιωτική παρέλαση. Πηγή: KCNA/Handout via REUTERS

Δεν υπάρχει τίποτε το μακάβριο στο εξώφυλλο του Economist με τον τίτλο «Πώς να έχετε έναν καλύτερο θάνατο» – μόνο ένα μαραμένο λουλούδι. Στο κύριο άρθρο του, το περιοδικό σημειώνει ότι στις πλούσιες χώρες, οι περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν έπειτα από μακροχρόνιες ασθένειες. Οι τρεις στους τέσσερις, μάλιστα, αφήνουν την τελευταία τους πνοή στο νοσοκομείο και «έπειτα από ένα κρεσέντο απέλπιδων θεραπειών». Δεν είναι όμως που αυτό που ελπίζουν οι περισσότεροι από εμάς. Η πιο διαδεδομένη επιθυμία δεν είναι η παράταση της ζωής μας στο νοσοκομείο, αλλά ένας ειρηνικός θάνατος στο σπίτι έχοντας κοντά μας τους δικούς μας ανθρώπους και υποφέροντας όσο το δυνατόν λιγότερο.

Επομένως; Μα η απάντηση είναι προφανής: πρέπει να νομιμοποιηθεί η υποβοηθούμενη ευθανασία για τους ασθενείς που βρίσκονται στο τελικό στάδιο μιας ασθένειας και έχουν συνείδηση. «Το δικαίωμα στον θάνατο δεν είναι παρά ένα μέρος της θεραπείας στο τέλος μιας ζωής» επιμένει το περιοδικό. Το βάρος, συνεχίζει, πρέπει να δοθεί στις θεραπείες καταπράυνσης της ασθένειας και επειδή έρευνες έχουν δείξει ότι σε έναν προχωρημένο καρκίνο όχι μόνο μειώνουν τον πόνο, αλλά και επιμηκύνουν τη ζωή. Αυτός ο κλάδος της Ιατρικής δεν σχετίζεται μόνο με την ανακούφιση από τον πόνο, αλλά και με άλλα συμπτώματα όπως είναι η έλλειψη αναπνοής. Κι επιτέλους, ας δώσουμε τον λόγο και στους γιατρούς: «Η έντιμη και ανοικτή συζήτηση ανάμεσα στον γιατρό και τον ετοιμοθάνατο ασθενή θα πρέπει να γίνει μέρος της σύγχρονης Ιατρικής».

«Ο θάνατος είναι αναπόφευκτος, ο κακός θάνατος όχι. Ενας καλύτερος θάνατος, σημαίνει μια καλύτερη ζωή μέχρι το τέλος» καταλήγει το περιοδικό. Μα τι ωραίο φινάλε. Σαν ειρηνικός θάνατος.

Φωτό: Γεννιέσαι, ζεις, μαραίνεσαι: ιδού ένας ευγενής ορισμός του θανάτου. Πηγή: The Economist / David Parkins

Η πραγματική εικόνα αποδίδεται καμιά φορά καλύτερα με τα χάιλαιτς μιας συζήτησης. Και αυτά, σύμφωνα με τους Financial Times, ήταν τα εξής:

Βίκτορ Ορμπαν (πρωθυπουργός της Ουγγαρίας): «Είμαστε πραγματικά οργισμένοι με τον γλωσσικό ζουρλομανδύα που μας έχει φορέσει η ΕΕ και δεν μας αφήνει να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους».

Γκι Φέρχοφσταντ (επικεφαλής της ευρωομάδας των Φιλελεύθερων): «Σας συνάντησα για πρώτη φορά το 1989. Τότε είχατε ένα πρόγραμμα πάνω κάτω προοδευτικό – ήσασταν ο Εμανουέλ Μακρόν της Ουγγαρίας. Αλλά αλλάξατε. Εγκαταλείψατε τις δημοκρατικές σας αρχές. Βλέπετε παντού εχθρούς. Είναι σαν να έχουν επιστρέψει ο Στάλιν ή ο Μπρέζνιεφ. Τι άλλο θα κάνετε;  Θα αρχίσετε να καίτε βιβλία;».

Τζάνι Πιτέλα (επικεφαλής των ευρωομάδας των Σοσιαλιστών): «Λέτε ψέματα εν γνώσει σας κύριε Ορμπαν. Γνωρίζετε πολύ καλά ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν υπερασπίζεται τα συμφέροντα ενός αμερικανού χρηματιστή, αλλά τις προσδοκίες των νεαρών ούγγρων φοιτητών που δεν θέλουν να στερηθούν ένα εξαιρετικό πανεπιστήμιο. Υπερασπιζόμαστε την επιστήμη, την έρευνα, τον πολιτισμό».

Νάιτζελ Φάρατζ (βρετανός ευρωβουλευτής και πρώην επικεφαλής του ξενοφοβικού κόμματος UKIP): «Στα μάτια τους κύριε Ορμπαν είστε ένας αμαρτωλός κι όχι μόνο επειδή θέλετε να κλείσετε τη μηχανή προπαγάνδας του Τζορτζ Σόρος που παριστάνει το πανεπιστήμιο. Εως πότε θα συνεχίσετε να χτυπάτε το κεφάλι σας στον τοίχο; Ξέρετε, ίσως θα έπρεπε να έρθετε μαζί μας στη λέσχη του Brexit».

Τα χάιλαιτς διαβάζονται και σαν παράλληλοι μονόλογοι. Αποτυπώνουν το χάσμα ανάμεσα στον υπερσυντηρητικό λαϊκιστή  πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, που πέρυσι προανήγγειλε μια νέα πολιτισμική επανάσταση και φέτος λέει ότι θα είναι η χρόνια της, και μια Ευρώπη που επιμένει να υπερασπίζεται, αν και όχι με το σθένος που το έκανε άλλοτε, τις αξίες της. Η ουσία πάντως δεν αλλάζει: η Βουδαπέστη θα ελεγχθεί από τα ευρωπαϊκά όργανα για τον νόμο, στόχος του οποίου είναι να κλείσει το αγγλόφωνο πανεπιστήμιο που ίδρυσε το ίδρυμα Σόρος το 1991 στην Ουγγαρία και σήμερα θεωρείται από την κυβέρνηση Ορμπαν προπύργιο των ιδεών υπέρ της ΕΕ, των μεταναστών και του φιλελευθερισμού.

Το πανεπιστήμιο αυτό αντιπροσωπεύει ό,τι περισσότερο μισεί ο Ορμπαν. Και επιχειρεί να το κλείσει γνωρίζοντας πως η ΕΕ δύσκολα θα τον τιμωρήσει με την ενεργοποίηση του περίφημου άρθρου 7 που προβλέπει την αναστολή του δικαιώματος ψήφου μιας χώρας – μέλους, αφού η ομοφωνία δεν μπορεί να επιτευχθεί χάρις στην υποστήριξη που έχει από την Πολωνία του ομοϊδεάτη του Λεχ Κατσίνσκι.

Ψιλά γράμματα. Η λύση βρίσκεται σε ένα άλλο χάιλαιτ της συζήτησης:

Γκι Φέρχοφστατ (επικεφαλής της ευρωομάδας των Φιλελεύθερων): «Εχετε παραβιάσει κάθε αρχή της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Κι όμως θέλετε να παραμείνετε μέλος της ΕΕ. Δε νομίζετε ότι ήρθε η ώρα να κάνετε την επιλογή σας;». Να την κάνει, ασφαλώς (και να την «κάνει» από την ΕΕ, αν θέλει). Αλλά το πανεπιστήμιο να σωθεί.

Φωτό: Τι θέλει ο Γιούνκερ με τον σατανικό χρηματιστή; (Μπούρδες). Πηγή: Reuters/Olivier Hoslet

Δεν έχουν ασφαλώς την ευρωστία που είχαν κάποτε. Αλλά ακόμη και σε αυτή τη φάση της συρρίκνωσης που περνούν, έως ότου έρθει πιθανότατα το οριστικό τους τέλος, τα περιοδικά αποδεικνύουν ότι είναι (ακόμη) σε θέση να αλλάζουν (ακόμη και) την πολιτική Ιστορία μιας χώρας.

Μάλλον δεν θα εκπλήξει και κανέναν το γεγονός ότι την άποψη αυτή καταθέτει ο διευθυντής ενός περιοδικού. Αλλά δεν μπορεί να μην του δώσει κανείς δίκιο. Στο κάτω – κάτω δεν περιαυτολογεί: ο Τζοβάνι Ντι Μάουρο, επικεφαλής του περιοδικού Internazionale, πλέκει το εγκώμιο δυο άλλων περιοδικών. Το ένα είναι το Charlie Hebdo. Η τρομοκρατική επίθεση στα γραφεία του στις 7 Ιανουαρίου του 2015, από την οποία έχασαν τη ζωή τους οκτώ συντάκτες του, αποτελεί ένα σημείο καμπής στην ιστορία της Γαλλίας. «Πριν από την επίθεση ήταν ένα μικρό περιοδικό από τη σύνταξη του οποίου είχαν περάσει ιδιοφυείς σκιτσογράφοι και λαμπροί σχολιαστές, ενώ στη Γαλλία ήταν κυρίως γνωστό για τις προκλητικές και συχνά αμφιλεγόμενες σάτιρές του».

Το άλλο περιοδικό είναι επίσης γαλλικό και σατιρικό: το Canard Enchaîné. Ηταν η δική του αποκάλυψη ότι ο Φρανσουά Φιγιόν είχε προσλάβει τη σύζυγό του ως υπάλληλο και την πλήρωνε το κράτος χωρίς να έχει πατήσει το πόδι της ποτέ στο γραφείο του. Και ήταν μια αποκάλυψη αρκετή για να βάλει τέλος στη φιλοδοξία του συντηρητικού πολιτικού να κατακτήσει το Ελιζέ. Το Canard Enchaîné, θυμίζει ο Ντε Μάουρο, ιδρύθηκε το 1915 και πουλάει 400.000 αντίτυπα. Και σε μια εποχή που το μέλλον της δημοσιογραφίας μοιάζει κυρίως ψηφιακό, δεν μπορεί παρά να εντυπωσιαστεί κανείς από το γεγονός ότι η «Πάπια» καταφέρνει να επιβιώνει χωρίς διαφήμιση, με μια εντελώς τυπική παρουσία στο Διαδίκτυο αλλά και εντελώς απούσα από τα σόσιαλ μίντια.

Α, το μέλλον για την έντυπη δημοσιογραφία δεν είναι ρόδινο. Αλλά μάλλον θα περάσει κάμποσος καιρός ακόμη για να γραφτεί ο επικήδειός της.

Φωτό: Οσο υπάρχουν ακόμη χέρια να παίρνουν εφημερίδες και περιοδικά από το σταντ, η Ιστορία θα συνεχίσει να γράφεται. Πηγή: Shutterstock/Hadrian