Στην αρχή (του βιβλίου) ο Γούντι Aλεν βρίσκεται στο κρεβάτι του, όπου συνηθίζει να γράφει τα σενάριά του –δύο στην προκειμένη περίπτωση, το «Irrational Man» και «Magic in the Moonlight»– και στο κρεβάτι του θα τον ξαναβρούμε μετά, έτοιμο να βάλει τις τελευταίες πινελιές στο «Crisis in Six Scenes», μια σειρά που έγραψε και σκηνοθέτησε με τον ίδιο πρωταγωνιστή για την Amazon. Φαίνεται πως ο Γούντι γράφει, γυρνάει και μοντάρει την κάθε νέα του ταινία, μόνο και μόνο για να ξεκινήσει μετά την επόμενη. Είναι ένας από τους πιο παραγωγικούς σκηνοθέτες των καιρών μας αλλά η εικόνα που αναδύεται μέσα από τις σελίδες του βιβλίου «Start to Finish: Woody Allen and the Art of Moviemaking» που μόλις κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ και τη Βρετανία, είναι η εικόνα ενός ανθρώπου μετρημένου, ψύχραιμου και χαλαρού, ο οποίος στην ηλικία των 82 (την 1η Δεκεμβρίου) ετών και έπειτα από σχεδόν 50 ταινίες, γνωρίζει, πλέον, πολύ καλά τι ακριβώς θέλει να κάνει.

Πρόκειται για ένα βιβλίο που θα ενθουσιάσει και τους φανατικούς του φλεγματικού δημιουργού και εκείνους που επιθυμούν να εξοικειωθούν με την ιδιαίτερη προσωπικότητά του. Αλλά για τους γνώστες της πρόσφατης ιστορίας του κινηματογράφου ενδεχομένως να είναι ένα βιβλίο στενάχωρο. Αυτό, τουλάχιστον, ισχυρίζεται στην ιταλική La Repubblica ο Εμιλιάνο Μορεάλε, ερευνητής του κινηματογράφου στο πανεπιστήμιο Σαπιέντσα της Ρώμης.

Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας του βιβλίου Ερικ Λαξ που μελετά επί δεκαετίες τον Αλεν, αφηγείται με κάθε λεπτομέρεια τη δημιουργία του «Irrational Man» (ταινία του 2015, με τον Χοακίν Φίνιξ και την Έμα Στόουν) από τη συγγραφή του σεναρίου έως την προβολή της ταινίας στις κινηματογραφικές αίθουσες. Παράλληλα μαθαίνουμε για μια νέα βιογραφία του περίφημου κωμικού Μπομπ Χόουπ που ενθουσίασε τον σκηνοθέτη, για τον νέο δίσκο τζαζ που λάτρεψε, για το πόσο συγκλονίστηκε κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων από την είδηση του τραγικού θανάτου του Ρόμπιν Ουίλιαμς. Και διαβάζουμε επίσης τι έχει να πει για την πολύκροτη αντιπαράθεση του Γούντι με την πρώην σύζυγό του Μία Φάροου, ο Μόουζες, ο υιοθετημένος γιος της ηθοποιού, ο οποίος κατακεραυνώνει τη μητέρα του, παίρνοντας το μέρος του Αλεν.

Είναι, όμως, αυτή η διαρκής παρατήρηση «από την αρχή έως το τέλος» του ταλαντούχου σκηνοθέτη που καθιστά το βιβλίο μελαγχολικό και μοναδικό συγχρόνως. Γιατί – υποστηρίζει ο Ιταλός ειδικός – ένα τέτοιο βιβλίο θα μπορούσε να γραφτεί μόνον για τον Γούντι Άλεν και ελάχιστους άλλους, ενδεχομένως και για κανέναν. Πράγματι, καθώς είναι από τους λίγους που κατάφερε να δημιουργήσει και να διατηρήσει τις απαραίτητες συνθήκες ώστε να ελέγχει πλήρως ο ίδιος όλες τις φάσεις της δημιουργίας και της παραγωγής των έργων του.

Περιορίζοντας το κόστος (κάτω από τα 20 εκ. δολάρια, ποσό χαμηλότατο για τα χολιγουντιανά δεδομένα) χάρη, κυρίως, στην προθυμία των ηθοποιών, ειδικά των γυναικών, να συνεργαστούν μαζί του λαμβάνοντας ελάχιστα συγκριτικά με τις συνήθεις απολαβές τους, ο νεοϋορκέζος (και εσχάτως και Ευρωπαίος) ηθοποιός και σκηνοθέτης είναι σε θέση να βρίσκει χρηματοδότες που του παρέχουν απόλυτη ελευθερία κινήσεων, δίχως καν να διαβάσουν τα σενάριά του.

Με λίγα λόγια, ο Γούντι Αλεν είναι, κατά πάσα πιθανότητα, ο μοναδικός από μια γενιά εξαιρετικών σκηνοθετών (όπως ο Κόπολα και ο Σκορσέζε) ο οποίος μπόρεσε να αντισταθεί στον κατεξοχήν (ψυχαγωγικό) αμερικανικό κινηματογράφο, υπογράφοντας έργα ιδιοσυγκρασιακά, προσωπικά και, γι’ αυτό περισσότερο ανθρώπινα. Υπό αυτήν την οπτική το βιβλίο του Ερικ Λαξ μπορεί να διαβαστεί και ως ένας φόρος τιμής σε έναν από τους τελευταίους επιζήσαντες του ανεξάρτητου αμερικανικού κινηματογράφου.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News