Πολιτικό σεισμό πολλών Ρίχτερ, που έγινε αισθητός και στις Βρυξέλλες, προκάλεσε η εκλογή του Τόμας Κέμεριχ στο αξίωμα του πρωθυπουργού της Θουριγγίας με τις ψήφους του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU), του Ελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (FDP) και της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD).

Ο Κέμεριχ ήταν υποψήφιος του FDP και κέρδισε τον εντολοδόχο πρωθυπουργό, Μπόντο Ράμελοβ, που υποστηριζόταν από την Αριστερά και τους Πράσινους.

Το τοπικό παράρτημα του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος τον στήριξε, παρά τις ρητές εντολές του αρχηγείου στο Βερολίνο, κάτι που προκαλεί μία ακόμα σοβαρή κρίση στο CDU και τον κυβερνητικό συνασπισμό.

Οπως γράφουν οι Financial Times (εδώ, με συνδρομή), είναι η πρώτη φορά που τα μεγάλα γερμανικά κόμματα «σπάνε» την άτυπη συμφωνία μεταξύ τους μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο να εξοστρακίσουν την Ακρα Δεξιά.

Λίγες ώρες μετά την επεισοδιακή ολοκλήρωση της εκλογικής διαδικασίας στο κοινοβούλιο της Ερφούρτης, χιλιάδες Γερμανοί συμμετείχαν σε συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας τόσο στη Θουριγγία, όσο και στο Βερολίνο, μπροστά από τα κεντρικά γραφεία του FDP, αλλά και σε Κολονία, Λειψία, Φρανκφούρτη, Μόναχο και Μαγδεμβούργο. Οι διαδηλωτές διαμαρτύρονταν για τη συνεργασία του FDP με ναζιστές.

Μετά τις σφοδρές αντιδράσεις της μεγαλύτερης μερίδας της γερμανικής πολιτικής σκηνής, αλλά και των Βρυξελλών, που προκάλεσε η εκλογή του, ο Κέμεριχ παραιτήθηκε, το μεσημέρι της Πέμπτης.

Η παραίτηση είναι «αναπόφευκτη», δήλωσε ο κ. Κέμεριχ και ανακοίνωσε ότι η κοινοβουλευτική του ομάδα θα ζητήσει την διάλυση του τοπικού Κοινοβουλίου και την νέα προσφυγή στις κάλπες.

Ο ηγέτης της Συμμαχίας Φιλελεύθερων και Δημοκρατικών στο Ευρωκοινοβούλιο, Γκι Φερχόφσταντ, έκανε μία αναπόφευκτη σύγκριση στο Twitter, παραθέτοντας πλάι πλάι τις φωτογραφίες του Αδόλφου Χίτλερ να χαιρετά τον πρόεδρο του Τρίτου Ράιχ, Πάουλ φον Χίντερμπουργκ, και του προέδρου του AfD, Μπγιέρν Χέκε, να χαιρετά τον Κέμεριχ με το σχόλιο: «Αυτό που συνέβη στη Θουριγγία είναι εντελώς απαράδεκτο. Η απάντησή μου; Ποτέ στο όνομά μας».

What happened in #Thuringen is totally unacceptable. My response? Not in our name! pic.twitter.com/tdOgl2nN60

— Guy Verhofstadt (@guyverhofstadt) February 5, 2020

Τι θα γίνει με τον κυβερνητικό συνασπισμό

Στο μεταξύ, το Σάββατο, έπειτα από απαίτηση του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), θα συγκληθεί στην καγκελαρία η κυβερνητική επιτροπή, με τις ηγεσίες των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού σε κατάσταση διαχείρισης κρίσης.

Το μέλλον του «μεγάλου» συνασπισμού ήδη αμφισβητείται από τον αντικαγκελάριο και υπουργό Οικονομικών Ολαφ Σολτς (SPD), ο οποίος προειδοποίησε ότι οι εξελίξεις στη Θουριγγία θα έχουν συνέπειες σε ομοσπονδιακό επίπεδο.

Για μια «κακή μέρα για την δημοκρατία» έκανε λόγο η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, που χαρακτήρισε την διαδικασία «ασυγχώρητη» για το κόμμα της και ζήτησε το αποτέλεσμα να αναστραφεί με νέα προσφυγή στις κάλπες.

«Η εκλογή αυτού του πρωθυπουργού αποτέλεσε μια μοναδική διαδικασία, η οποία έρχεται σε σύγκρουση με μια πεποίθηση -τόσο του CDU όσο και δική μου- ότι καμία πλειοψηφία δεν επιτρέπεται να επιτυγχάνεται με την βοήθεια της AfD. Kαθώς το πώς θα εξελισσόταν η εκλογή στην τρίτη ψηφοφορία μπορούσε να προβλεφθεί, μπορεί να πει κανείς ότι αυτή η διαδικασία είναι ασυγχώρητη και για αυτό το αποτέλεσμα πρέπει να αναστραφεί», δήλωσε η Μέρκελ από την Πρετόρια, όπου πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη.

Τουλάχιστον το CDU, «δεν μπορεί να συμμετάσχει σε κυβέρνηση υπό πρωθυπουργό ο οποίος έχει εκλεγεί με αυτόν τον τρόπο. Ηταν μια κακή μέρα για την δημοκρατία. Ηταν μια μέρα κατά την οποία συνέβη μια ρήξη με τις αξίες και τις πεποιθήσεις του CDU και πρέπει τώρα να γίνει το παν προκειμένου να καταστεί σαφές ότι αυτό δεν μπορεί με κανέναν τρόπο να ταυτιστεί με όσα πιστεύει και κάνει το CDU. Και αυτό πρέπει να γίνει τις επόμενες ημέρες».

Η καγκελάριος χαιρέτισε ακόμη την σύγκληση της κυβερνητικής επιτροπής, η οποία έγινε με πρωτοβουλία του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), για το Σάββατο και σημείωσε ότι έχει ήδη μιλήσει σχετικά με τους αρχηγούς του SPD Σάσκια Εσκεν και Νόρμπερτ Βάλτερ-Μπόργιανς, καθώς και με τον αντικαγκελάριο Σολτς. «Δεν μπορώ να πω περισσότερα», δήλωσε η Μέρκελ απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το εάν οι εξελίξεις στην Θουριγγία θέτουν σε κίνδυνο τον κυβερνητικό συνασπισμό της ομοσπονδίας, αλλά χαρακτήρισε θετικό το γεγονός ότι τόσο η αρχηγός του CDU Ανεγκρετ Κραμπ-Καρενμπάουερ όσο και ο αρχηγός της Χριστιανοκοινωνικής Ενωσης (CSU) Μάρκους Σέντερ, έχουν ήδη διατυπώσει ξεκάθαρα την άποψή τους υπέρ της διενέργειας νέων εκλογών στο κρατίδιο.

Οι ηγεσίες των κομμάτων, ακόμη και ο αρχηγός του FDP Κρίστιαν Λίντνερ, καταδίκασαν το αποτέλεσμα κι έκαναν ανοιχτά λόγο για το ενδεχόμενο επαναληπτικών εκλογών στο ανατολικό κρατίδιο. «Αν τα κόμματα του δημοκρατικού κέντρου, CDU, SPD και Πράσινοι δεν ανταποκριθούν στην πρόσκληση του Κέμεριχ για συνεργασία, τότε θα πρέπει να αναμένονται σύντομα νέες εκλογές – και, κατά τη γνώμη μου, θα ήταν απαραίτητες», δήλωσε ο κ. Λίντνερ.

Η πρόεδρος του CDU Ανεγκρετ Κραμπ-Καρενμπάουερ συμφώνησε λέγοντας ότι «οι εκλογές δεν θα ήταν η χειρότερη διέξοδος από την κρίση». Η απάντηση όμως της τοπικής οργάνωσης των Χριστιανοδημοκρατών στη Θουριγγία, ότι αντιλαμβάνονται ως ευθύνη τους την προσπάθεια να εμποδίσουν τη στασιμότητα και τις νέες εκλογές, επιβεβαίωσε επίσης την εσωτερική κρίση στο CDU, το προεδρείο του οποίου είχε προηγουμένως ομόφωνα αποφασίσει υπέρ της νέας προσφυγής στις κάλπες.

Οι πολιτικοί παρατηρητές συμφωνούν ότι ο μεγάλος κερδισμένος της χθεσινής ημέρας ήταν η ακροδεξιά, η AfD, καθώς και ότι αν την επιτυχία της μπορεί να την πιστωθεί ένα πρόσωπο, αυτό είναι ο Μπγιέρν Χέκε, επικεφαλής του κόμματος στη Θουριγγία και ιδρυτής της ομάδας «Η Πτέρυγα», η οποία συγκεντρώνει τους πλέον ακραίους του κόμματος.

«Ο αληθινός νικητής λέγεται Χέκε», κρίνει το γερμανικό δημόσιο τηλεοπτικό δίκτυο ARD σε άρθρο γνώμης που έχει αναρτηθεί στον ιστότοπό του και στο οποίο επισημαίνεται ότι επιτεύχθηκε ο στόχος του Χέκε, να απομακρυνθεί από την εξουσία ο συνασπισμός Αριστεράς, SPD και Πρασίνων και να βρεθεί το δικό του κόμμα σε θέση διαπραγμάτευσης με τα δημοκρατικά κόμματα.

«Ο ίδιος δεν έθεσε υποψηφιότητα για πρωθυπουργός, αλλά πρότεινε κάποιον άγνωστο και δοκίμασε τη συμπεριφορά του CDU στους δύο πρώτους γύρους της ψηφοφορίας. Το CDU και το FDP ανέχθηκαν να συμφωνήσουν με την AfD, η οποία αμφισβητεί δημοκρατικές αξίες όπως η ελευθερία, η αλληλεγγύη, η ανοιχτή κοινωνία, η ελευθερία του Τύπου. Αξίζει όλο αυτό, μόνο και μόνο για να εκτοπιστεί μια κυβέρνηση Αριστεράς, SPD και Πρασίνων;», διερωτάται η συντάκτρια του άρθρου.

Ετσι, το κρίσιμο ερώτημα ήταν τι θα συνέβαινε τις επόμενες ημέρες. Από τη μία πλευρά η μεγαλύτερη Κοινοβουλευτική Ομάδα, της Αριστεράς, εκτοπίστηκε από την εξουσία από ένα κόμμα, το FDP, που εξασφάλισε μετά βίας την είσοδό του στη Βουλή, και από την άλλη, ο νεοεκλεγείς πρωθυπουργός δεν θα μπορούσε να στηριχτεί σε κάποιον συνασπισμό δυνάμεων. Η παραίτησή του έδωσε την απάντηση.

«Η Θουριγγία ήταν πεδίο πειραματισμού για την πρώτη κυβέρνηση Αριστεράς, SPD και Πρασίνων στη Γερμανία. Και παραμένει πεδίο πειραματισμού – τώρα υπό εντελώς διαφορετικές συνθήκες», σχολίασε η γερμανική δημόσια τηλεόραση.

Σε κεντρικό της σχόλιο, η εφημερίδα Die Welt επιτέθηκε στον επικεφαλής του CDU στη Θουριγγία, Μάικ Μόρινγκ: «Θα πρέπει να έχει στενή σχέση με τη βλακεία», γράφει, «δεν μπορεί να εξηγηθεί αλλιώς η πολιτική μικρόνοια να συνταχθεί το CDU με την AfD χωρίς λόγο». Η εφημερίδα προσθέτει ότι αυτό είναι το… καλό σενάριο: διότι, εάν δεν επρόκειτο για ανοησία, τότε υπήρχε σίγουρα σχέδιο και συνεννόηση με το FDP και ίσως και με την AfD – για να απαλλαγούν από την Αριστερά.

Η Frankfurter Allgemeine Zeitung υποστήριξε ότι ο πολιτικός ελιγμός της AfD στη Θουριγγία, να ψηφίσει τον δικό της υποψήφιο στις δύο πρώτες ψηφοφορίες αλλά στην τρίτη να ψηφίσει αιφνιδιαστικά τον υποψήφιο του FDP, όπως είχε κάνει προηγουμένως και το CDU, «είναι τόσο διαφανής όσο και αυτός του CDU και αυτό θα τους χαρακτηρίσει συνεργούς».

Η εφημερίδα στο σχόλιό της ανέφερε ακόμη ότι οποιαδήποτε κυβέρνηση (μειοψηφίας) και αν σχηματιστεί, θα φέρει τη «ρετσινιά» ότι υπάρχει χάρη στην AfD, ένα κόμμα το οποίο παρακολουθείται από τις ομοσπονδιακές μυστικές υπηρεσίες.

Για «σημείο καμπής στη μεταπολεμική πολιτική ιστορία» της Γερμανίας έκανε λόγο σε σχόλιό της η Handelsblatt και προβλέπει ότι το τίμημα που θα πληρώσουν CDU και FDP θα είναι τελικά πολύ υψηλό.

«Η πολιτική δεν είναι παιχνίδι», υπογράμμισε η Süddeutsche Zeitung και χαρακτηρίζει «ανεύθυνη» την εκλογή του Τόμας Κέμεριχ. Τονίζει ακόμη ότι πέρα από τις συνέπειες, θα πρέπει να διερευνηθεί και το πώς μπόρεσε να συμβεί κάτι τέτοιο. Η ευθύνη, σύμφωνα με τον αρθρογράφο της SZ, ανήκει σε δημοκρατικά εκλεγμένους πολιτικούς, οι οποίοι τελικά δεν καταλαβαίνουν ποια είναι η αποστολή τους.

«Αξιοθρήνητη» χαρακτήρισε την κατάσταση η εφημερίδα Bild και ζητεί από τον Τόμας Κέμεριχ να προχωρήσει στην «πλέον αξιέπαινη πράξη της πολιτικής του καριέρας και να γίνει ο πιο βραχύβιος πρωθυπουργός κρατιδίου στην ιστορία».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News