Για ανάγκη «επικαιροποίησης» της Συνθήκης της Λωζάνης έκανε λόγο ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε συνέντευξή στον ΣΚΑΪ το βράδυ της Τετάρτης, μια ημέρα πριν την επίσημη επίσκεψή του στη χώρα μας και θέτοντας αυτομάτως μια ατζέντα που δεν είναι βέβαιο ότι ανέμενε –και φυσικά παραδοσιακά απορρίπτει– η ελληνική πλευρά.

Οι δηλώσεις του «Σουλτάνου», ο οποίος ουσιαστικά ζητά επαναδιαπραγμάτευση της Συνθήκης πάνω στην οποία δομήθηκαν οι σχέσεις κρατών και λαών στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου εδώ και σχεδόν έναν αιώνα, καταγράφηκαν μόλις 12 ώρες πριν από την άφιξή του στην Αθήνα, διαμορφώνοντας ένα κλίμα διπλωματικής έντασης επί ελληνικού εδάφους. Ο τούρκος πρόεδρος απαίτησε συζήτηση «από το Α έως το Ω», δηλαδή τα πάντα. Το ήξεραν αυτό στο υπουργείο Εξωτερικών; Στο Μαξίμου; Ή στο Προεδρικό Μέγαρο όταν, το περασμένο Σάββατο του απέστειλαν την επίσημη πρόσκληση να επισκεφτεί τη χώρα μας;

Αυτό απομένει να αποδειχτεί, όμως τα πρώτα δείγματα δεν είναι θετικά. Σε μια πρώτη αντίδραση από το Μαξίμου τονίστηκε προς τον Ερντογάν ότι η Συνθήκη της Λωζάνης αποτελεί αδιαπραγμάτευτο «θεμέλιο λίθο» των σχέσεων των δύο χωρών και εκφράστηκε από επίσημους διαύλους η ενόχληση της κυβέρνησης για τα όσα είπε ο Ερντογάν στον ΣΚΑΪ.

Επομένως είναι εύλογα τα ερωτήματα γιατί χρειαζόταν μια επίσκεψη του «Σουλτάνου» στη χώρα μας (και στην Θράκη) αυτήν την εποχή. Είναι δε ένα ερώτημα –σε πιο τεχνικό επίπεδο– για το αν ουσιαστικά «παγιδεύτηκε» διπλωματικά η Αθήνα όταν η Αγκυρα προεξόφλησε μια επίσκεψη Ερντογάν στην Ελλάδα, με σκοπό όπως φαίνεται να πατήσει πόδι ο «αποσυνάγωγος» τούρκος ηγέτης σε πρωτεύουσα της Ευρωπαϊκής Ενωσης – τη δεύτερη μετά τη Βαρσοβία από την ημέρα που συγκέντρωσε τεράστιες εξουσίες ως πρόεδρος της Τουρκίας.

Ενα ακόμη ζήτημα που πρέπει να αποδειχτεί είναι τι είχε στο μυαλό του ο Αλέξης Τσίπρας όταν υποσχόταν στον Ερντογάν την άμεση έκδοση των οκτώ τούρκων αξιωματικών που μετά το πραξικόπημα του Ιουλίου 2016 είχαν ζητήσει πολιτικό άσυλο στη χώρα μας. Ηταν ο Πρωθυπουργός τόσο «αδιάβαστος» που προεξοφλούσε την απόφαση -της ανεξάρτητης στην Ελλάδα- Δικαιοσύνης; Ή έλεγε ψέματα στον συνομιλητή του για να κρυφτεί έπειτα πίσω από την απόφαση των ελλήνων δικαστών; Ως γνωστόν ο Αρειος Πάγος απέρριψε το αίτημα έκδοσης των οκτώ αξιωματικών καθώς έκρινε ότι δεν θα έχουν δίκαιη δίκη στην Τουρκία. Τότε το ανώτατο δικαστήριο είχε προκαλέσει την οργή της Αγκυρας αλλά και την ενόχληση του Μαξίμου. Ο κ. Τσίπρας ήδη δήλωσε στο πρακτορείο «Ανατολή» ότι «οι πραξικοπηματίες δεν είναι ευπρόσδεκτοι στην Ελλάδα». Πού ξέρει ότι πρόκειται για πραξικοπηματίες; Τους δίκασε ήδη;

Η συνέντευξη

Ας μείνουμε όμως για την ώρα στα όσα είπε ο Ερντογάν στον ΣΚΑΪ και στον δημοσιογράφο Αλέξη Παπαχελά και προκάλεσαν ήδη τόσο θόρυβο.

«Η Συνθήκη της Λωζάνης δεν περιβάλλει μόνο την Ελλάδα αλλά ολόκληρη την περιοχή. Αυτή η Συνθήκη αφορά ολόκληρη την περιοχή και ακριβώς εξαιτίας αυτού, πιστεύω ότι συν τω χρόνω, όλες οι Συνθήκες χρειάζονται μια επικαιροποίηση. Και η Λωζάνη, με βάση τα πρόσφατα γεγονότα, χρειάζεται μια επικαιροποίηση. Αυτή η επικαιροποίηση δεν αφορά μόνο την Τουρκία, αλλά και την Ελλάδα», ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο Ερντογάν, προσθέτοντας:

«Θα μπορούσε να είναι αμοιβαία επωφελής, ωστόσο προφανώς υπάρχουν όλοι εκείνοι που δεν αντιλαμβάνονται για το τι ακριβώς πρόκειται. Εκείνοι που δεν έχουν αρκετή γνώση για το τι εμπεριέχει η Συνθήκη, αμέσως με κατηγορούν και προσπαθούν να βρουν νέες ερμηνείες πίσω από τις δηλώσεις μου, όμως δεν υπάρχει κάτι που κρύβεται πίσω από αυτές τις δηλώσεις. Η ασφάλεια και η φιλία μεταξύ των χωρών μας, μπορούν να κάνουν περισσότερα για να ενδυναμώσουμε τις σχέσεις μας και τη φιλία μας. Δεν θέλω να εισέλθω σε λεπτομέρειες. Η συζήτηση για τα νησιά και άλλα θέματα συνεχίζεται, και μόνο από μια εξέλιξη, τα πράγματα περιπλέκονται. Κι αυτό είναι κάτι που πρέπει να υπερβούμε σε μια μεγάλη θάλασσα όπως το Αιγαίο. Τα ταξίδια των εμπορικών και των τουριστικών πλοίων θα πρέπει να γίνονται ανενόχλητα και θα πρέπει να υπερβούμε τις όποιες περιπλοκές. Γι’ αυτό το λόγο φέρνω το θέμα αυτό στην επικαιρότητα».

Συνεχίζοντας, ο τούρκος πρόεδρος τόνισε:

«Οταν μιλάω για επικαιροποίηση, μπορούμε να συζητήσουμε τα πάντα, από το Α έως το Ω. Μπορεί η Ελλάδα να ενοχλείται με κάποια θέματα, με συγκεκριμένες προβλέψεις, αλλά μπορούμε να καθίσουμε κάτω και να συζητήσουμε. Και υπάρχουν αρκετές κρίσεις που θα μπορούσαν να είχαν διευθετηθεί, όλοι οι υπουργοί Εξωτερικών είχαν συναντήσεις και τα συζητούν, αλλά συνεχώς χρησιμοποιούνται διαφορετικές ιδέες σε διαφορετικές προτάσεις. Ο ένας υπουργός Εξωτερικών χρησιμοποιεί διαφορετικές προτάσεις και ο άλλος πράττει διαφορετικά και όλα τα προβλήματα συνεχίζουν σε διαφορετικές θεματικές. Για να ξεπεράσουμε την κρίση θα πρέπει να έρθουμε κοντά και να συζητήσουμε ακόμη μια φορά. Κι αυτό θεωρώ πως θα είναι πολύ σημαντικό για το μέλλον των χωρών μας, μπορούμε να λύσουμε τις διαφορές μας μέσα από το διάλογο. Χωρίς να μιλάμε, χωρίς να ερχόμαστε κοντά, οι διαφωνίες δεν μπορούν να λυθούν. Οπότε, πιστεύω πως χωρίς ενδοιασμούς, χωρίς δισταγμούς, μπορούμε να κάνουμε ένα βήμα μπροστά».

«Ένας πολύ σημαντικός αριθμός τουριστών ταξιδεύουν από την Τουρκία στην Ελλάδα και αντίστοιχα, εμείς υποδεχόμαστε ένα μεγάλο αριθμό τουριστών, παρά τα εμπόδια που εμφανίζονται κατά καιρούς, διότι υπάρχει διάλογος μεταξύ των κρατών μας κι έχουμε χτίσει σημαντικές «γέφυρες» συνομιλίας. Αυτό συμβαίνει εδώ και αρκετό καιρό μέσα στο χρόνο. Τα νησιά είναι δημοφιλείς προορισμοί για τους τούρκους τουρίστες και για να μπορέσουμε να ενδυναμώσουμε περαιτέρω τις σχέσεις μας θα πρέπει να κάνουμε αποφασιστικά βήματα μπροστά. Είτε με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, είτε με τον εκλεκτό Πρωθυπουργό, συζητάμε για αυτά τα προβλήματα που θα μπορούσαν να λυθούν», συμπλήρωσε.

Οι «Οκτώ»

Σε ερώτηση σχετικά με την υπόθεση των οκτώ τούρκων στρατιωτικών, οι οποίο έφτασαν στη χώρα μας την επομένη του πραξικοπήματος και δεν εκδόθηκαν εν τέλει στην Τουρκία από την ελληνική Δικαιοσύνη, ο κ. Ερντογάν, υπογράμμισε:

«Οταν οι τούρκοι πραξικοπηματίες, ήρθαν στην Ελλάδα και αναζήτησαν καταφύγιο, κάλεσα αμέσως τον Πρωθυπουργό κ. Τσίπρα. Του είπα, «Αγαπητέ μου φίλε, αυτή είναι η κατάσταση. Δραπέτευσαν από την Τουρκία και προσγειώθηκαν στην Ελλάδα. Αυτά τα άτομα οργάνωσαν πραξικόπημα, ή επιχείρησαν να οργανώσουν πραξικόπημα και θέλω την έκδοσή τους στην Τουρκία». Αυτή ήταν την πρώτη νύχτα του αποτυχημένου πραξικοπήματος. Και μου είπε ότι θα δρομολογήσει την κατάσταση, και ότι σε 15 με 20 ημέρες θα εκδίδονταν στην Τουρκία. Αυτό είπε. Αλλά δυστυχώς, αυτή τη στιγμή, βρίσκονται ακόμη στην Ελλάδα».

• Διαβάστε: Ο Ερντογάν και εμείς μετά τους «Οκτώ»

Ακόμη, υποστήριξε ότι σε ανάλογη περίπτωση, η Αγκυρα θα εξέδιδε αυτά τα άτομα στην Ελλάδα:

«Πρέπει να παρακολουθήσουμε αυτές τις εξελίξεις αρκετά διεξοδικά. Αν ένα τέτοιο γεγονός είχε διαπραχθεί εναντίον της Ελλάδας, εμείς θα ήμασταν πολύ προσεκτικοί, την στιγμή που θα έπρεπε να είμαστε πολύ προσεχτικοί. Θα είχαμε αμέσως θέσει υπό κράτηση αυτά τα άτομα και θα τα εκδίδαμε στην Ελλάδα. Απόπειρα πραξικοπήματος. Τί είναι η απόπειρα πραξικοπήματος; Πώς το τόλμησαν; Η λέξη πόλεμος δε θα έπρεπε ποτέ να ακουστεί, δε θα έπρεπε ποτέ να ειπωθεί. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να αποφύγουμε, γιατί όταν μιλάμε για πόλεμο, ποιος θα είναι ο πρώτος που θα επηρεαστεί; Ο λαός. Ο τουρκικός λαός, ο ελληνικός λαός. Θα θορυβηθούν και θα αρχίσουν να ρωτάνε, αν υπάρχει ακόμη αυτός ο κίνδυνος. Όχι, ποτέ. Ας το διαγράψουμε από την ατζέντα μας. Θα πρέπει να οικοδομήσουμε τις σχέσεις μας πάνω στην ειρήνη, και ολόκληρος ο κόσμος θα πρέπει να οικοδομηθεί πάνω στην ειρήνη. Αυτό είναι κάτι πάνω στο οποίο θα πρέπει να δουλέψουμε. Δε νομίζετε;», διερωτήθηκε, ενώ έκανε λόγο για δυσαρέσκεια απέναντι στη στάση της Αθήνας:

«Αυτή τη στιγμή προφανώς και είμαστε δυσαρεστημένοι και την ίδια στιγμή διαταράσσεται ο σεβασμός μας για την ελληνική Δικαιοσύνη. Αρα συμπεραίνω πως μέχρι εκεί λειτουργεί το δικαστικό σύστημα στην Ελλάδα. Πέραν αυτού, οι στρατιωτικές σχέσεις, οι εμπορικές σχέσεις και οι πολιτικές σχέσεις μεταξύ των δυο κρατών θα συνεχίσουν να ενδυναμώνουν με πολύ αποφασιστικό και θετικό τρόπο».

Για το Αιγαίο

«Στο Αιγαίο υπάρχουν αποστάσεις μεταξύ των νησιών, που είναι αρκετά προβληματικές. Θεωρώ ότι αυτά τα προβλήματα μπορούν εύκολα να ξεπεραστούν, Έχουμε θέματα στην οριοθέτηση του εναέριου χώρου και των θαλάσσιων συνόρων, αλλά και στον καθορισμό της υφαλοκρηπίδας. Αυτά τα θέματα μπορούν εύκολα να ξεπεραστούν και να ανακουφιστούν οι δύο χώρες. Όλο το πρόβλημα αφορά αυτό. Ως εγγυήτριες, ως δίκαιες χώρες μπορούμε να προχωρήσουμε σε συγκεκριμένες διαδικασίες στα σχετικά κλιμάκια. Δεν μπορούμε να ανεχθούμε ότι είναι πρόβλημα τα τουρκικά πλοία, να πλέουν στο Αιγαίο. Αυτές είναι οι προκλήσεις που μπορούμε εύκολα να ξεπεράσουμε. Και στον εναέριο χώρο υπάρχουν ορισμένες δυσκολίες κατά καιρούς και πραγματικά μπορούμε να τις ξεπεράσουμε. Τα μαχητικά μας αεροσκάφη δεν πρέπει να αποτελούν απειλή το ένα για το άλλο».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News