Ιστορικά ναυάγια υπάρχουν πολλά στη Μεσόγειο. Όσα έχουν «φωτισθεί» από το φως της Επιστήμης, θεωρείται ότι χρονολογούνται από την Εποχή του Χαλκού μέχρι τον 19ο αιώνα. Όμως, το ζήτημα είναι, με την τελειοποίηση των τεχνολογικών μέσων «αποκάλυψης» της ιστορίας τους, ποια ερμηνεία τους δίνεται από τους ειδικούς.

Μπορεί η μεγαλύτερη συγκέντρωση εμπορικών ναυαγίων στη Μεσόγειο (58 έχουν «φωτιστεί» μέχρι σήμερα!) να βρίσκεται στα ανοιχτά των Φούρνων Ικαρίας. «Ξέραμε πως είχαμε σκοντάψει πάνω σε κάτι που θα άλλαζε τα βιβλία της ιστορίας», όπως το είχε θέσει ο αμερικανός υποβρύχιος αρχαιολόγος και συνδιευθυντής (μαζί με την ελληνική Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων) της έρευνας που ξεκίνησε στη θαλάσσια περιοχή του Ανατολικού Αιγαίου το 2015. Ο δρ. Πίτερ Μπ. Κάμπελ, του Ναυτικού Ινστιτούτου RPM (RPMNF). Ο οποίος χρησιμοποίησε πρώτος τις εξαιρετικά εξελιγμένες υποβρύχιες κάμερες υψηλής ευκρίνειας Kongsberg. Και κατέγραψε – κατέδειξε το «παγκοσμιοποιημένο» εμπόριο από τον 8ο αιώνα π.Χ.

Να, όμως, που τώρα, με βάση 12 ναυάγια, τα οποία «φωτίστηκαν» τα τελευταία χρόνια στην λεγόμενη Θάλασσα του Λεβάντε, στην Ανατολική Μεσόγειο, έρχεται μια νέα ερμηνεία από βρετανούς ειδικούς, όπως γράφει η Ντάλια Αλμπερτζ στον βρετανικό «Guardian». Μια νέα ερμηνεία για τις ρότες και τις προθέσεις των εμπορικών πλοίων, που έχασαν το δρόμο τους στα κύματα και βυθίστηκαν στην περιοχή της φοινικικής ακτής. Πλοίων που χρονολογούνται από την αρχαία Ελληνική, την Ελληνιστική, τη Ρωμαϊκή, την περίοδο του Χαλιφάτου των Ομεϋαδών και την Οθωμανική και «φωτίστηκαν», ως ναυάγια, σε βάθος έως 2.200 μέτρων. Μιλάμε δε για την περιοχή που «γέννησε» ουσιαστικά το αρχαίο ελληνικό αλφάβητο και κατ’ επέκταση το δυτικό. Την Mare Phoenicium.

«Αυτή η ανακάλυψη ανοίγει πραγματικά νέους δρόμους στην Ιστορία. Είναι μία από τις πλέον θαυμαστές στη Μεσόγειο», ήταν η δήλωση (στον «Observer») του δρα. Σον Κίνγκσλεϊ, διευθυντή του Κέντρου Δυτικών-Ανατολικών Θαλάσσιων Εξερευνήσεων, βρετανού υποβρύχιου αρχαιολόγου για το Enigma Shipwrecks Project (ESP). Καθώς «φωτίζει» έναν μάλλον άγνωστο μέχρι σήμερα θαλάσσιο Δρόμο του Μεταξιού, αλλά και των Μπαχαρικών, από την Κίνα, στην Περσία, στην Ερυθρά Θάλασσα και μέχρι την Μεσόγειο, σύμφωνα με το ESP. Καταδεικνύοντας ότι η ιδέα της παγκοσμιοποίησης είχε γίνει πράξη, από τα εμπορικά πλοία της «βάρβαρης Ανατολής» (Εγγύς και Άπω), αιώνες προτού ξεκινήσουμε να χρησιμοποιούμε τον όρο, ως ίδιον του σημερινού κόσμου.

Μπορεί δε το θεωρούμενο ως αρχαιότερο και εντυπωσιακότερο ναυάγιο να είχε ανακαλυφθεί το 1982, έμφορτο εμπορευμάτων, αμφορέων και πολύτιμων για την Αρχαιολογία αντικειμένων από την Εποχή του Χαλκού (το 14ο αιώνα π.Χ.), ανοιχτά του Ουλουμπουρούν, στη νοτιοδυτική Τουρκία. Με το φορτίο του – κοσμήματα, μπαχαρικά, όπλα και τρόφιμα – να κοσμεί σήμερα το Μουσείο της Αλικαρνασσού (Μποντρούμ), ύστερα από 10 χρόνια ερευνών και κάπου 22.000 βουτιές στο ναυάγιο.

Όμως, για τους βρετανούς ειδικούς και τη νέα ερμηνεία τους μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το ναυάγιο ενός τεράστιου οθωμανικού πλοίου, του 17ου μ.Χ. αιώνα. «Ο απόλυτος κολοσσός», όπως το χαρακτηρίζουν. Που θα χωρούσε δύο ολόκληρα συμβατικά πλοία της εποχής στο κατάστρωμά του. Και βρέθηκε κοντά στο ναυάγιο του επίσης εμπορικού πλοίου «Ereğli E.», που είχε δώσει νέα στοιχεία στην υποβρύχια αρχαιολογία, με αμφορείς, ακόμη και ανθρώπινα οστά που χρονολογήθηκαν στον 4ο αιώνα π.Χ.

Και τι δεν είχε στα αμπάρια του το γιγάντιο οθωμανικό πλοίο, που φέρεται να βυθίστηκε μετά το 1630: Πάνω από 360 σπάνιες κινέζικες πορσελάνες για σερβίρισμα τσαγιού (που οι Οθωμανοί είχαν βρει πολύ βολικές για τον καφέ τους), επιχρωματισμένους αμφορείς, σπόρους πιπεριού από την Ινδία, πίπες καπνού και αντικείμενα από 14 πολιτισμούς και έθνη της Ανατολής και της Ευρώπης. Ο δρ. Κίνγκσλεϊ μιλάει για αντικείμενα από την Κίνα, την Ινδία, τον Περσικό Κόλπο, την Ερυθρά Θάλασσα, την Ιταλία, την Πορτογαλία, την Ισπανία, το Βέλγιο, την δυτική Βόρεια Αφρική. «Εντυπωσιακά κοσμοπολίτικο φορτίο για ένα προ-μοντέρνο πλοίο οποιασδήποτε εποχής», όπως το θέτει ο βρετανός ειδικός.

«Στη Θάλασσα του Λεβάντε», προσθέτει ο συνδιευθυντής του Enigma, Στίβεν Βάλερι, «τα 12 αυτά ναυάγια κείτονται πέρα από κάθε κρατικό σύνορο και κυριαρχία. Τα έχουμε καταγράψει όλα λεπτομερώς και σε HD, υψηλής ευκρίνειας, βίντεο και σε φωτομωσαϊκά. Για την Επιστήμη και την υποβρύχια αρχαιολογία, αυτά τα ευρήματα είναι ένα τεράστιο βήμα μπροστά».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News