Το «ανακάλυψα» πριν από αρκετά χρόνια. Όποτε περνούσα από τον Μούδρο στεκόμουν και το χάζευα, το φωτογράφιζα.  Μου άρεσε χωρίς να το πολυαναλύω. Ήταν από τα κτήρια που κάποιος κοντοστέκεται ακόμη και αν δεν είναι της δουλειάς.

Το είχα ονομάσει κάπως  αυθαίρετα, «Η πολυκατοικία του Μούδρου». Όπως βλέπετε και στις φωτογραφίες δεν είχε καμιά σχέση με τις πολυκατοικίες που ξέρουμε. Ήταν τρία λειτουργικά  ανεξάρτητα διώροφα οικοδομήματα δεμένα σε ένα ενιαίο κτήριο. Κάτω τα μαγαζιά, πάνω οι νοικοκυραίοι. Το γοητευτικό ήταν ότι ενώ το ένα δεν ήταν τυπική επανάληψη του άλλου αυτό ούτε ενοχλούσε, ούτε υπονόμευε τον ενιαίο χαρακτήρα του κτηρίου. Με αρμονικές διαστάσεις και κυρίαρχα στοιχεία τα δομικά πλαίσια των ανοιγμάτων του και τις κατακόρυφες «ακμές» του από μεγάλα καλοδουλεμένα και καλοβαλμένα κομμάτια γκριζοκαφέ πέτρας από του Ρωμανού * που έγραφαν εντυπωσιακά επάνω στην ώχρα του σοβά του. Υπέθετα ότι και ο αρχιμάστορας κι οι βοηθοί του θα ήταν από του Ρωμανού.  Ποτέ δεν αμφέβαλα ότι κτίστηκε στο σύνολό του σε μια περίοδο. Κρίνοντας από κτήρια με παρόμοια στοιχεία στη Λήμνο το τοποθετούσα στην απελευθέρωση του νησιού δηλαδή πάνω-κάτω 100 χρονών.

Αρκετά αρχικά στοιχεία του, κυρίως κουφώματα και ίσως κάποια ανοίγματα αλλοιώθηκαν με τα χρόνια. Βλέπετε στις φωτογραφίες ότι το πιο παραμελημένο και από χρόνια ακατοίκητο τμήμα ήταν το αριστερό[δυτικό]. Ήταν όμως και το πιο ενδιαφέρον. Όχι μόνο γιατί είναι δίφατσο αλλά και γιατί διατηρούσε μέχρι πέρυσι και τα εξωτερικά μεταλλικά πατζούρια.

Λέω «ήταν» γιατί όλα αυτά ίσχυαν μέχρι πέρυσι. Λίγοι μήνες φέρανε ό,τι δεν κατάφεραν δεκαετίες. Το αριστερό τμήμα έγινε όπως το βλέπετε στις φωτογραφίες. Πώς να δώσω μια μονολεκτική περιγραφή; Ακρωτηριασμός; Μουτζούρα;

Ο σοβάς αφαιρέθηκε και στη θέση του μπήκε επένδυση πέτρας που βερνικώθηκε. Συνθετικά κουφώματα και βιτρίνες. Διακοσμητικά φρυδάκια. Η σκεπή του σηκώθηκε περίπου ένα μέτρο παραπάνω από την υπόλοιπη. Είναι φανερό ότι ο νέος ιδιοκτήτης θέλησε να κάνει «κάτι το ωραίον». Να διαχωρίσει αισθητικά την ιδιοκτησία του από την υπόλοιπη «παλιατζούρα». Να φτιάξει ένα μαγαζί που να κάνει μπαμ! Η ειρωνεία  είναι ότι θα ξόδεψε και πολλά χρήματα για να κάνει ό,τι έκανε.

Πριν μερικά χρόνια σε μια επιμελημένη δίγλωσση έκδοση του τότε Δήμου Μούδρου με τίτλο: « Αρχείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς Λήμνου» περιλαμβάνεται και το κτήριο αυτό. «Τριπλή κατοικία με νεοκλασικά αρχιτεκτονικά στοιχεία. Κατασκευή γύρω στο 1880». Είχα πέσει έξω. Είχε κτιστεί επί τουρκοκρατίας και ήταν 132 ετών!

Πως μπόρεσε λοιπόν να γίνει ό,τι έγινε;

Θα αναρωτιέστε ίσως αν εκδόθηκε οικοδομική άδεια, για πολεοδομίες, φορείς, δημάρχους, ΤΕΕ  και άλλα τέτοια, Δεν ξέρω να σας πω. Στην ελληνική περιφέρεια τα πράγματα γίνονται κάπως αλλιώς. Πιο αντιγραφειοκρατικά. Πιο ‘φιλικά. Οι άνθρωποι δεν θέλουν μπελάδες. Δεν χώνουν τη μύτη τους στα πράγματα των άλλων και το ίδιο απαιτούν για τα δικά τους. Μικρός ο τόπος κι ο καθένας θέλει την ησυχία του. Το πιο πιθανό είναι η κατασκευή όχι μόνο να μην συνάντησε καμία αντίδραση αλλά και να αρέσει. Η άγνοια είναι ο χειρότερος εχθρός. Δεν ένοιωσα οργή όταν το πρωτοαντίκρισα.  Θλίψη με έπιασε. Ακόμη και για τον ιδιοκτήτη που ξοδεύτηκε για να υπονομεύσει το πολύτιμο απόκτημά του. Περισσότερο όμως για την τοπική κοινωνία και τους φορείς της που αδιαφορούν ή ανέχονται το σκίσιμο των σελίδων των «Αρχείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς» αυτού του ιδιαίτερου νησιού.

• Ρωμανού: Χωριό κοντά στον Μούδρο φημισμένο για την πέτρα του και τους τεχνίτες της.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News