Δεν είναι ασυνήθιστο για μια γυναίκα να αρνείται να πει την ηλικία της ή να προσπαθεί να περάσει για νεότερη. Πολλές μεσήλικες ή μεγαλύτερες γυναίκες επιλέγουν να «μεταμφιέζονται» σε νεότερες, όχι μόνο εξωτερικά, αλλά και συνεχίζοντας να ζουν και να συμπεριφέρονται σαν να βρίσκονται ακόμα στη νεότητά τους – σύμφωνα πάντα με τις επικρατούσες αντιλήψεις για το πώς συμπεριφέρεται μία νέα γυναίκα σήμερα.

Αυτή η «μεταμφίεση», που απασχολεί την επιστημονική συζήτηση τις τελευταίες δεκαετίες, γίνεται σε κάποιες περιπτώσεις αφορμή για σαρκαστικά σχόλια, ανέκδοτα κι αποδοκιμασία από τον κοινωνικό κι επαγγελματικό περίγυρο.

Όσοι βιάζονται να κατακρίνουν ή να χλευάσουν, συνήθως παραβλέπουν ότι οι γυναίκες είμαστε κοινωνικά «προγραμματισμένες» να ασχολούμαστε συστηματικά με την εμφάνισή μας. Στις μέρες μας το να μεγαλώνει μια γυναίκα αντιμετωπίζεται σαν ασθένεια με συγκεκριμένα συμπτώματα. Για τον λόγο αυτό μία ευρεία γκάμα θεραπειών και φαρμάκων είναι διαθέσιμη στα ράφια των καταστημάτων και στα ιατρεία των πλαστικών χειρουργών, κατάλληλα για την πρόληψη και την αντιμετώπισή του γήρατος.

Οι γυναίκες ενθαρρύνονται να κάνουν συνεχώς δίαιτα, να καταναλώνουν χάπια και άλλα σκευάσματα, να χρησιμοποιούν καλλυντικά ενάντια στη «μάχη» τους με τον χρόνο. Το μακιγιάζ, οι βαφές μαλλιών και τα νεανικά ρούχα αποτελούν ένα καλό καμουφλάζ, ενώ η αισθητική χειρουργική η τελευταία λύση για να «διορθώσουμε» τα σημάδια του γήρατος. Ο σκοπός είναι να μη γίνεται εμφανές στους άλλους σε ποιο πραγματικά στάδιο του κύκλου της ζωής βρισκόμαστε.

Το μήνυμα είναι σαφές: η μοντέρνα γυναίκα έχει πλέον όλους τους τρόπους στη διάθεσή της για να κερδίσει το «στοίχημα», κρατώντας καλά φυλαγμένο το «μυστικό» της, «υποτάσσοντας» τον χρόνο στη θέλησή της.

Η ψυχολογική βία που ασκείται στις γυναίκες κάθε κοινωνικής τάξης από τις βιομηχανίες της μόδας και της ομορφιάς δεν είναι πλέον τόσο αποτέλεσμα πατριαρχικών αντιλήψεων όσο συνέπεια του καταναλωτικού τρόπου ζωής μας. Η διαρκής πίεση μέσω της προβολής μη ρεαλιστικών εικόνων που εξαναγκάζουν τις γυναίκες να ξοδεύουν χρήμα και ενέργεια, υιοθετώντας κουραστικές, χρονοβόρες και συχνά επικίνδυνες πρακτικές ομορφιάς που αποσκοπούν στο να κρατούν το σώμα τους υπό έλεγχο, είναι πλέον κανόνας στις Δυτικές -και όχι μόνο- κοινωνίες.

Παράλληλα επικρατεί ο μύθος (που αφορά βέβαια και τα δύο φύλα) ότι η εξωτερική εμφάνιση δεν βρίσκεται πάντα σε αρμονία με το πώς νιώθουμε ή με τον νεανικό τρόπο ζωής που έχουμε υιοθετήσει. Έχουμε φτάσει στο σημείο να πιστεύουμε ότι το σώμα που γερνάει μετατρέπεται σε μία «μάσκα» που κρύβει την πραγματική μας ταυτότητα. Βλέπουμε το γήρας σαν ένα κλουβί από το οποίο ο αληθινός εαυτός μας (που, όλως μυστηριωδώς, έχει παραμείνει νέος στο πέρασμα του χρόνου) αγωνίζεται να δραπετεύσει, ή ένα ένδυμα το οποίο χρειάζεται μεταποίηση προκειμένου να εναρμονιστεί με τις σκέψεις και τις επιθυμίες μας. Το αποτέλεσμα αυτού του παρωχημένου δυισμού είναι να δημιουργείται ένας διχασμός ανάμεσα σε αυτό που βλέπουμε όταν κοιτάζουμε στον καθρέφτη και σε αυτό που μας έχουν μάθει ότι πρέπει να βλέπουμε.

Κι έτσι γινόμαστε τα ιδεώδη θύματα του ηλικιακού ρατσισμού, που από τη μία μας προτρέπει να αντιμετωπίσουμε δραστικά τα σημάδια του γήρατος «επισκευάζοντας» διαρκώς το σώμα μας, κι από την άλλη μάς σχολιάζει και μας περιγελά όταν κάνουμε αυτό ακριβώς που όλοι περιμένουν από μας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News