Τον Νοέμβριο του 2010 ήταν το πρώτο μου κείμενο στο Protagon. Ηθικός αυτουργός ο Κώστας Γιαννακίδης που μετά το «Θεώρημα της επτάδας», μου πρότεινε να γράφω κειμενάκια στο Protagon, όποτε βρίσκω καιρό και για ό,τι θέλω. Πήρε φόρα, λοιπόν, η χάρη μου και άρχισε να γράφει περί παντός (σχεδόν) επιστητού. Κάποια ήταν γενικά σχόλια (να τα πω να μου φύγει ο καημός δηλαδή) κάποια είχαν σχέση με την επικαιρότητα. Αθλητισμός και Πανεπιστήμιο η πιο συχνή θεματολόγια, αλλά όχι αποκλειστική. Τότε, λοιπόν, ξεκίνησε το ταξίδι μου με το Protagon, στο οποίο γνώρισα από τους πιο ενδιαφέροντες ανθρώπους. Αυτό που εκτίμησα στο Protagon είναι ότι δεν έχει ταμπέλες (αριστερό, δεξιό κ.λπ.), από τέτοιες έχουμε χορτάσει. Η μόνη ταμπέλα που θα μπορούσα να του βάλω είναι αντι-λαϊκίστικο. Δεν χαϊδεύει αυτιά και δεν φοβάται την «άλλη άποψη». Την επιδιώκει, μάλιστα.
Ο λόγος για αυτή τη μικρή εισαγωγή είναι διότι ξεκινώντας να γράφω το παρόν άρθρο διαπίστωσα ότι έφτασα στην «κατοστάρα», που λένε και οι μπασκετικοί. Είπα, λοιπόν, να σβήσω τα 100 κεράκια (άρθρα) με μια επετειακή παράγραφο 10 γραμμών. Η τύχη τα φέρνει, όμως, έτσι που το θέμα – που έχω διαλέξει να γράψω – συνδέεται άμεσα με το θέμα που είχα επιλέξει στο πρώτο μου άρθρο, πίσω, τον Νοέμβριο του 2010. Σύμπτωση; Μπορεί…
Αυτό που με παρακίνησε ήταν ένα αισιόδοξο μήνυμα που πήρα την Παρασκευή που μας πέρασε, από τους φοιτητές. Στο πλαίσιο του μαθήματος επιλογής «Τεχνολογία Καινοτομία & Επιχειρηματικότητα» – που κάνουμε στο 9ο εξάμηνο των Χημικών Μηχανικών, με τον καθηγητή Γιάννη Καλογήρου – οι φοιτητές παρουσίασαν τις εργασίες τους σχετικά με καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες. Τις δούλεψαν στο κουτσουρεμένο, λόγω πρακτικής άσκησης, χειμερινό εξάμηνο (8 εβδομάδες). Χωρίς, λοιπόν, να έχουν πολύ χρόνο στη διάθεσή τους (και λόγω των εξετάσεων που τελείωσαν μόλις την Τετάρτη) έκαναν πολύ αξιόλογες δουλειές και παρουσιάσεις που, για να είμαι ειλικρινής, δεν τις περίμενα. Ίσως τους είχα υποτιμήσει, ίσως είχα πέσει θύμα της προκατάληψής μου περί «ήσσονος προσπάθειας» των φοιτητών. Όμως οι 50 περίπου φοιτητές του μαθήματος έβαλαν πολύ μεράκι και ομαδική δουλειά για να φτιάξουν κάτι πολύ εμπεριστατωμένο που, στις περισσότερες περιπτώσεις, μπορεί να πάει και πέρα από μια φοιτητική εργασία. Φαίνεται ότι αυτό που λείπει από την εκπαιδευτική μας διαδικασία είναι το να δίνεις τα υλικά στους φοιτητές για να φτιάξουν κάτι μόνοι τους. Καλή και απαραίτητη η θεωρία, τα εργαστήρια, οι ασκήσεις, αλλά σαν τη δημιουργία δεν υπάρχει. Ίσως είναι ο καλύτερος τρόπος μάθησης, ιδιαίτερα στα τελευταία εξάμηνα. Να μάθουμε τους φοιτητές μας να χρησιμοποιούν τις γνώσεις τους για να φτιάχνουν. Να ψάχνουν, να υπολογίζουν, να συνεργάζονται, να δοκιμάζουν, να εκτιμούν, να τρώνε ίσως τα μούτρα τους αλλά να μπαίνουν στη διαδικασία δημιουργίας. Αυτή είναι η καλύτερη προίκα που μπορούμε να τους δώσουμε, ίσως σημαντικότερη κι από τα χαρτιά και τα διπλώματα.
Όλα αυτά, βέβαια, προϋποθέτουν και την κατάλληλη υποδομή. Στο μάθημα, λοιπόν, είχαμε την υποστήριξη υποψηφίων διδακτόρων και συνεργατών, καθώς και στελεχών από τη Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας του ΕΜΠ. Αν και η παρακολούθηση ήταν υποχρεωτική (κάτι που δεν είναι συνηθισμένο σε μαθήματα επιλογής) οι φοιτητές επέλεξαν το μάθημα, καταρρίπτοντας έναν ακόμα μύθο, το ότι θέλουν να «πατάνε μόνο στις εξετάσεις». Εκεί που θέλω να καταλήξω είναι ότι, τελικά, στα Πανεπιστήμια (όπως και σε πολλούς άλλους χώρους) έχουμε απίστευτες δυνάμεις, σε λήθαργο. Το περιβάλλον, δυστυχώς, εμπνέει μόνο για κλάψα και μιζέρια και ελάχιστα για δημιουργία. Το Πανεπιστήμιο πάει να καταντήσει ένας διεκπεραιωτικός, εξεταστικός οργανισμός, που δίνει χαρτιά και ο καθένας είναι τόσο αρεστός, όσο πιο ήσυχα και ανώδυνα κάνει τη δουλειά του.
Στο πρώτο μου, λοιπόν, κείμενο έγραφα για τα «ξεχασμένα γονίδια» και στο ότι από το «να χωθούμε», πρέπει να περάσουμε στο «να φτιάξουμε». Από την Παρασκευή που μας πέρασε είμαι πιο αισιόδοξος…
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News