Γιάφκα. Η κοπιώδης χρήση της λέξης όλη την προηγούμενη εβδομάδα από τους μικρούς και μεγάλους «Σόμπολους» των Μέσων την εγκατέστησε μέσα στα ειρηνικά και αθώα σπίτια μας. Διαθέτει ρίζες στη Ρωσία και… παππού σε μέρη αυτόνομα. Στα ρωσικά γράφεται με Β αλλά λόγω κάποιου κανόνα προφοράς, το γράμμα αυτό πριν από Κ προφέρεται Φ ενώ η κατάληξη ΚΑ, που συνηθίζεται στα υποκοριστικά, υποβάλλει την έννοια του σύντομου. Σαν πρώτη έννοια σημαίνει «εμφάνιση» όντας συγγενής και με τη λέξη γιαβλένιε = το φαινόμενο, το περιστατικό, το συμβάν. Αλλά υπάρχει από παλιά (π.χ. όπως τη βρίσκεις σε λεξικό του 1966) και η δεύτερη έννοια, που έχει σχεδόν μονοπωλήσει το ενδιαφέρον: «παράνομο στέκι» όπου εμφανίζονται (και συναντώνται) για μικρό χρονικό διάστημα κάποιοι συνωμότες.

Τουλίπα. Στο κείμενό του, ο μεγάλος τιμονιέρης του protagon.gr, για την παραμονή του στην Ολλανδία, τις προηγούμενες ημέρες, κάπου υπαινίσσεται τη σχέση της χώρας με την Κωνσταντινούπολη. Και το πιο απτό παράδειγμα είναι βέβαια οι τουλίπες, που ίσως από κάποιους να θεωρούνται αυθεντικά ολλανδικά λουλούδια. Και όμως. Το λουλούδι απ’ την Περσία έφτασε στην Ολανδία. Και στην Περσία λεγόταν dulband που έγινε στην Τουρκία tuliband πάντα γιατί έμοιαζε με το τουρμπάνι, ανατολίτικο εκείνο κάλυμμα της κεφαλής. Στα λατινικά, το λουλούδι, όταν εγκλιματίστηκε και στη Δύση, ιδιαίτερα στην Ολλανδία, όπου έδωσε εισόδημα σε φτωχούς ανθρώπους εκεί, έγινε tulipa ενώ το κάλυμμα της κεφαλής τουρμπάνι.

Drag queens. Τις ή τους είδαμε την προηγούμενη Κυριακή στους «Πρωταγωνιστές» του Mega. Είναι ένας όρος που βγήκε στην κυκλοφορία το 1930 περίπου για ανθρώπους που όντας τυπικά γένους αρσενικού προτιμούσαν να ντύνονται με γυναικεία ρούχα και να εμφανίζονται σε διάφορες συγκεντρώσεις και δημόσια θεάματα. Η ρίζα drag- σημαίνει κυρίως στις βορειοευρωπαϊκές γλώσσες το σύρσιμο. Και έφθασε στη χρήση που γνωρίζουμε από το πρόβλημα των ανδρών όταν φορούσαν τα παλιά εκείνα χρόνια τα βαριά μακριά γυναικεία ρούχα και διαπίστωναν τη διαφορά από το πολύ πιο πρακτικό παντελόνι αφού αισθανόταν τη φουστάρα να τους τραβάει προς τα κάτω και προς τα πίσω καθώς την έσερναν και σε όχι πάντα λείες επιφάνειες. Έχουν δηλαδή και τα παλληκάρια βάσανα ακόμη και όταν γίνονται βασίλισσες. Από εκεί και πέρα η λέξη drag σημαίνει κάθε τι σχετικό με τον κόσμο που με μεγάλη γνώση μας παρουσίασε ο σκηνοθέτης της ταινίας «Στρέλλα».

Σούμπιτοι. Άλλη μια ξένη λέξη που χρησιμοποίησε κάποιος δικός μας δημόσιος άνδρας «σε απόγνωση», αλλά με λάθος τρόπο, προσθέτοντας άλλη μια πέρλα στο κολιέ με τα μαργαριτάρια της νεοελληνικής «εκ του προχείρου διαλέκτου», εκεί που βρίσκονται και ο αχταρμάς, και ο κυκεώνας και το μάτι του κυκλώνα και ο ασκός του Αιόλου. Πάμε σούμπιτοι είπε αλλά εννοούσε ο δυστυχής ότι θα πάμε όλοι μαζί στο βυθό. Στα Ιταλικά όμως subito σημαίνει γρήγορα και όχι με όλους μέσα. Αλλά εντάξει καταλάβαμε, καταλάβαμε. Και άλλωστε τι να τα κάνεις και τα Ιταλικά όταν βρεθείς στον πάτο

Και αν όλα αυτά στην κατάσταση που είμαστε σας φαίνονται ασήμαντα μην πείτε όμως ότι είναι παρανυχίδες. Γιατί ο όνυξ- του όνυχος απαιτεί να κάνουμε λόγο για: παρωνυχίδες (και με ωμέγα παρακαλώ).

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News