Ο Γιώργος, τριάντα εφτά χρονών, με καταγωγή από τη Λιβαδειά, μέχρι πέρσι ζούσε μια κανονική ζωή. Εργαζόταν ως οδηγός σε συνεργείο καθαρισμού, συγκατοικούσε στη Θεσσαλονίκη με την αρραβωνιαστικιά του, με την οποία είχαν ένα μικρό κοριτσάκι, κι ετοιμαζόταν περιχαρής να παντρευτεί. Μάλιστα, περίμεναν και δεύτερο παιδί. Ώσπου, τρεις μήνες πριν από τον γάμο, ήρθαν όλα τούμπα. Απολύθηκε, εξαιτίας περικοπών στην εταιρεία, και λίγο αργότερα η γυναίκα του απέβαλε. Μαζί, πάσχιζαν να ξεπεράσουν τις απανωτές αναποδιές. Ωστόσο, η οικογένεια της νύφης, που δεν τον αποδεχόταν για γαμπρό επειδή ήταν φτωχός, είχε διαφορετική γνώμη. Πρώτα έβαλαν λόγια στην κόρη τους, κι ύστερα, ένα πρωί που ο άντρας της έψαχνε για δουλειά, την άρπαξαν από το σπίτι και τη φυλάκισαν στο δικό τους. Επιστρέφοντας ο Γιώργος το μεσημέρι, αντίκρισε έκπληκτος τον κουνιάδο του στον καναπέ να τον προστάζει να μαζέψει τις βαλίτσες του και να πάρει δρόμο.

Όσο κι αν προσπάθησε να επικοινωνήσει με τη γυναίκα της ζωής του, δεν τα κατάφερε. Ακολούθησαν δύο απόπειρες αυτοκτονίες. «Άμα είσαι μόνος, χωρίς γονείς και φίλους, ο σύντροφός σου είναι όλος σου ο κόσμος. Αν τον χάσεις, τότε πιστεύεις ότι η ζωή δεν έχει κανένα νόημα», θα απαντήσει, στην ερώτησή μου αν αξίζει να αυτοκτονήσεις για έναν άνθρωπο. Έπειτα, μετανάστευσε στο Κάαρστ, στη Γερμανία, για να ξεχάσει. Εκεί, εργάστηκε πάλι σε συνεργείο καθαρισμού. Η ξενιτιά όμως αποδείχτηκε πιο βαριά από την ανάγκη της λήθης. Καθημερινά, νοσταλγούσε την πατρίδα. Φλερτάροντας με την κατάθλιψη, αποφασίζει να επιστρέψει. Άνεργος και δίχως καμία περιουσία, καταλήγει στον ξενώνα του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Τα πρωινά, ανάμεσα στις «πόρτες» που έτρωγε αναζητώντας δουλειά, μάζευε γόπες από το πεζοδρόμιο για να φουμάρει. Η περηφάνια του δεν του επέτρεπε να ζητιανέψει, ούτε καν για να καπνίσει. Αν καμιά φορά η τύχη του χαμογελούσε, κι έβρισκε «βασιλική» γόπα, δηλαδή κανένα μισοτελειωμένο τσιγάρο, ξαπόσταινε στη Νίκης κι αντλούσε κουράγιο από την ομορφιά του Θερμαϊκού. Τα βράδια, ονειρευόταν το αγαπημένο του κοριτσάκι, που είχε πάνω από χρόνο να το δει, κι αναρωτιόταν αν η γυναίκα του τον αγάπησε πραγματικά. Ένα βράδυ του Γενάρη, μετά τις γιορτές, που η απελπισία είχε αλλοιώσει τα μάτια του, έμαθε από τους υπάλληλους του Δήμου ότι η «Σχεδία», το μηνιαίο περιοδικό δρόμου που κυκλοφορούσε στην Αθήνα, θα ανέβαινε και στη Θεσσαλονίκη. Φουριόζος, την επόμενη μέρα, πήγε να εγγραφεί στο δίκτυο πωλητών.

Μια καινούργια αρχή

Πούλησε αμέσως τα πρώτα δέκα τεύχη που πήρε δωρεάν -τους τα δωρίζουν για να χτίσουν ένα αρχικό κεφάλαιο, καθώς οι περισσότεροι πωλητές είναι με άδειες τσέπες- και με τα τριάντα ευρώ που κέρδισε αγόρασε περισσότερα περιοδικά κι ένα πακέτο τσιγάρα. Τη στιγμή που πλήρωνε στο περίπτερο, ένιωθε ότι ανακτά την αξιοπρέπειά του. Περιοδικό-περιοδικό, μέρα με τη μέρα, κατόρθωσε ξανά να σταθεί στα πόδια του. Έπειτα από τρεις μήνες, όχι μόνο έχει λεφτά για τα τσιγάρα του, αλλά νοίκιασε και δικό του σπίτι. Σήμερα, ζει αποκλειστικά από τις πωλήσεις του περιοδικού και στον ελεύθερο του χρόνο ψάχνει για δουλειά με προοπτική. Μια καινούργια αρχή, ενός ανθρώπου που βρέθηκε στο περιθώριο, είναι γεγονός. Και σε αυτό ακριβώς στοχεύει η «Σχεδία», να βοηθήσει αποτελεσματικά ανθρώπους που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες να επανενταχθούν στην κοινωνία. Πώς; Δίνοντάς τους 1,5 από τα τρία ευρώ που κοστίζει το περιοδικό.

Ο Γιώργος δεν είναι μοναδική περίπτωση. Την περασμένη Τετάρτη, στη μηνιαία συγκέντρωση της «Σχεδίας» για την παρουσίαση του νέου τεύχους, συνάντησα είκοσι άνεργους όλων των ηλικιών, οι οποίοι στο περιοδικό βρήκαν μια σανίδα σωτηρίας. Άλλοι καθισμένοι κι άλλοι όρθιοι, γύρω από το γραφείο της τοπικής συντονίστριας, Μαρίας Τερκενλή, άκουγαν τον Σέργιο Μήλη, υπεύθυνο δικτύου πωλητών της Αθήνας, να τους κάνει συστάσεις για το πώς πρέπει να πουλάνε το περιοδικό. Επρόκειτο για ένα αληθινό μάθημα αξιοπρέπειας. «Αν σας δίνουν πιο πολλά χρήματα από την τιμή του περιοδικού, είτε να τους τα επιστρέφετε πίσω, είτε να επιμένετε να αγοράσουν έξτρα περιοδικά. Δεν είστε ζητιάνοι, για να δέχεστε χρήματα ελεημοσύνης. Είστε πωλητές ενός περιοδικού και κάνετε μια κανονική δουλειά. Σκληρή, δε λέω, μα τίμια».

Οικονομική «πατερίτσα»

Από τις 29 Γενάρη που η «Σχεδία» άρχισε τα ταξίδια της και στη Θεσσαλονίκη, έχει πουλήσει 13.500 τεύχη, ενώ το δίκτυο των πωλητών της αποτελείται από 52 άτομα. Ανάμεσά τους δεν υπάρχουν μόνο άστεγοι ή πάμφτωχοι, αλλά και φοιτητές από άπορες οικογένειες που δυσκολεύονται να πιάσουν δουλειά. Ο Βαλάντης, 26 χρονών, απόφοιτος ΤΕΙ, έχει κλείσει έναν χρόνο άνεργος. Από το να μοιρολογεί και να κοιτάει στενοχωρημένος το ταβάνι κάθε φορά που τον απορρίπτουν, προτίμησε να πουλάει το περιοδικό ωσότου τον προσλάβουν κάπου. Όπως λέει ο ίδιος, η «Σχεδία» είναι μια οικονομική πατερίτσα, αφού με τα 100-150 ευρώ που βγάζει περίπου τον μήνα, μπορεί τουλάχιστον να κοινωνικοποιείται να μη μένει αποκλεισμένος στο δωμάτιό του. «Έχω τρία ευρώ να πιω καφέ και λεφτά για εισιτήριο, χωρίς να επιβαρύνω τους γονείς μου», θα περιγράψει.

Δίπλα του, στεκόταν ο συνομήλικός του Νίκος, με καταγωγή από την Καβάλα. Πέντε μήνες άνεργος, πιστεύει ότι μόνο με θαύμα θα βρει ξανά δουλειά. Τον ρωτάω αν οι περαστικοί τον αντιμετωπίζουν υποτιμητικά. Παρότι επί τρία χρόνια πουλούσε πακέτα κινητής τηλεφωνίας, πηγαίνοντας από σπίτι σε σπίτι, τουτέστιν είχε συνηθίσει τις αγενείς συμπεριφορές, κάποια μειωτικά σχόλια τον ενοχλούν πολύ. «Γενικώς, ο κόσμος μας στηρίζει. Φυσικά, υπάρχουν και οι εξαιρέσεις, όπου μας μιλούν λες και είμαστε αλήτες… Απλώς, κλείνω τα αυτιά μου». Ακόμη κι αν δεν έχουμε τρία ευρώ να αγοράσουμε το περιοδικό, δεν υπάρχει κανένας λόγος να κοιτάμε περιφρονητικά τους συγκεκριμένους ανθρώπους. Γιατί η σχεδία για να ταξιδέψει, εκτός από ούριο άνεμο, χρειάζεται και ήρεμη θάλασσα.

Info: www.shedia.gr, τηλέφωνο 2313-013605 (Aθήνα), 2130-231220 (Θεσσαλονίκη)

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News