Τι είναι οι «ατελείς συμβάσεις», τι είναι και η «από κοινού ιδιοκτησία» Προγράμματος Προσαρμογής; Θα σας το πούμε ευθύς ως μας εξηγήσετε τι είναι το «Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης» -και θα το πούμε με την ίδια λειτουργικότητα, με την ίδια ειλικρίνεια που κουβαλάει η δεύτερη συζήτηση (την οποία την έχετε ακούσει να εκφωνείται από τα διαδοχικά Ζάππεια μέχρι την αμφισβήτηση του ΣΥΡΙΖΑ, από τον δυσάρεστο Αλέκο Παπαδόπουλου μέχρι, τώρα, το Ποτάμι -αλλά συμφωνήσαμε να μην μιλάμε γι αυτό στο protagon επ' ολίγον! Βέβαια… πρώτος είχε εμπνευσθεί Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας…)

Πού θέλουμε να πάμε τη συζήτηση; Έγινε χθες μια -ακόμη- προσπάθεια ανταλλαγής απόψεων/workshop (τελικά… ήταν workshop, υπό την έννοια ότι κάθισαν καμιά 100αριά άνθρωποι και άκουγαν και συζητούσαν και προβληματίζονταν επί 6 ώρες, ενώ έξω είχε προκλητικά ωραίο ήλιο) γύρω από Ελλάδα, Ευρώπη, μεταρρυθμίσεις. Πρωτοβουλία του «Δικτύου»/www.todiktio.eu (σημειώστε την κατάληξη -eu!) της Άννας Διαμαντοπούλου, το οποίο ακριβώς πήγε να μιλήσει για Εθνική Ανασυγκρότηση («Από τον φόβο της εξόδου από το ευρώ στον μίτο της εξόδου από την κρίση»). Αυτή άλλωστε μας θύμισε και τον Ιωάννη Καποδίστρια. Πλην όμως κατέληξε να φιλοξενεί σημαντικές -και πολύ σημαντικές- εντελώς επίκαιρες καταθέσεις προς την κατεύθυνση των δυσνόητων εκείνων εννοιών με τις οποίες ξεκινήσαμε.

Πάμε όμως, πρώτα σε κάτι άλλο: ενώ η προβληματική του workshop ουσιαστικά αφορούσε την αναζήτηση (αναπτυξιακών: δεν υπάρχουν άλλες!) διεξόδων από την κρίση, στην οποία έχει κολλήσει η Ελλάδα, η ελληνική κοινωνία, οι Έλληνες -και υπήρξαν, εδώ ενδιαφέρουσες καταθέσεις και επισημάνσεις τομέων ανάπτυξης, όπως από τον Γ. Τσόπελα της McKinsey, ή πάλι νοοτροπιών, όπως από τον Αρίστο Δοξιάδη -, η περιήγηση που προτάθηκε ήταν αρκετά διαφορετική.

Πράγματι, προηγήθηκε μια διεξοδική συζήτηση που αυτοκαταγγέλθηκε ως αναφερόμενη στη «θεσμική αναγέννηση», και που στην ουσία ανέτεμνε τις προϋποθέσεις «βάθους» για κάθε συζήτηση η οποία αφορά την ανάπτυξη: δηλαδή ποιες είναι οι μίνιμουμ αναγκαίες αλλαγές στο φορολογικό σύστημα-παράνοια (Γ. Κορομηλάς), ποιες οι αναπόδραστες προσαρμογές στην Κοινωνική Ασφάλιση, ώστε να μην μας τραβήξει όλους στον βυθό (Πλ. Τήνιος), ακόμη-ακόμη τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει (ή: να μην κάνει) το πολιτικό σύστημα, η Διοίκηση, η Αυτοδιοίκηση. Μια πρακτική προσέγγιση institutional economics, που ως και την Έλενα Παναρίτη έδειξε να συγκινεί…

Όμως, ακόμη πιο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι προτάχθηκε απ' όλα αυτά συζήτηση για το χρέος, για την βιωσιμότητά του -και ερωτήματα για την επίτευξή του. Εκεί, εκεί ακριβώς, μπαίνει στη μέση η συζήτηση για την «από κοινού ιδιοκτησία του Προγράμματος Προσαρμογής», το οποίο ούτως ή άλλως θα ακολουθήσει το Μνημόνιό «μας» (που όλοι έχουμε το άγχος να αποχαιρετήσουμε, μαζί με την τρόικα: όμως και επιτήρηση θα μείνει πίσω, και έλεγχοι, και δεσμεύσεις και όλα αυτά).

Στη συζήτηση αυτή, πέρα από εκπρόσωπο του Bruegel Institut, παίχτηκε ένα πολύτιμο ένα-δυο μεταξύ Πάνου Λιαργκόβα (που η δουλειά του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής «του», έχει προξενήσει σειρά πονοκεφάλων στους κυβερνητικούς…) και Χριστόφορου Σαρδελή (από τους σπάνιους, μετρούμενους στα δάχτυλα του ενός χεριού, γνώστες των θεμάτων του χρέους, και των μεθόδων διαχείρισής του). Εκείνο που ανέβηκε στην επιφάνεια ήταν τι; Ότι το Πρόγραμμα Προσαρμογής για την Ελλάδα, έτσι όπως έχει στηθεί «κοιτάζοντας» τη βιωσιμότητα του χρέους στο (αυθαίρετο) 120% του ΑΕΠ, εξαρτάται από τόσους, μα τόσους(!) παράγοντες -από τον πράγματι επιτυγχανόμενο ρυθμό ανάπτυξης και την επίτευξη σταθερού (οοps!) πρωτογενούς πλεονάσματος, μέχρι το επίπεδο των επιτοκίων του δημόσιου χρέους γενικώς (ας πούμε των γερμανικών Bunds) και τη συνολική πολιτική ισορροπία -ώστε μια παράμετρος να ξεφύγει, μπορεί όλη η εικονική ισορροπία να καταρρεύσει!

Οπότε; Οπότε η «ατελής σύμβαση»/το imperfectcontract που έχει συναφθεί ανάμεσα στην Ελλάδα και τους εταίρους» της, χρειάζεται επειγόντως να λάβει μιαν άλλη μορφή. Διότι, το να λέμε ότι θα έχουμε επί 15 χρόνια ρυθμούς ανάπτυξης 4% ετησίως, δεν είναι κάτι το αξιόπιστο. Ή, πάλι, το να βγάλουν τα spreadsheets ότι, άμα πέσει ο ρυθμός αυτός από το 4% στο 3%, χρειάζεται πρωτογενές πλεόνασμα… 7% του ΑΕΠ, πάλι αποτελεί κακόγουστο ανέκδοτο. (Ή: εγκληματική οικονομική απαίτηση).

Οπότε; Οπότε η σύμβαση αυτή χρειάζεται επειγόντως ξαναγράψιμο. Χρειάζεται η ιδιοκτησία/ownership του Προγράμματος Προσαρμογής να είναι «κοινή». Και εμείς μεν να προσέλθουμε δεσμευόμενοι για σοβαρές (όχι επιπέδου toolkit κλπ.) μεταρρυθμίσεις, αλλά και για σταθερό πρωτογενές πλεόνασμα (όχι για διαγούμισμα, για σταθεροποίηση!), εκείνοι δε (οι «εταίροι») να αναλάβουν απέναντι όχι στις πολιτικές ηγεσίες αλλά απέναντι στον ελληνικό λαό τη διατήρηση μιας λογικής ενεργού ζήτησης. Η οποία, ακριβώς, πνίγηκε. Οπότε βούλιαξε το ΑΕΠ. Και -απλά μαθηματικά- απογειώθηκε ο λόγος του χρέους ως και προς το ΑΕΠ.
 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News