Ήταν τέσσερις Έλληνες, δύο Αμερικανοί και δύο Σέρβοι και συζητούσαν για το αν πρέπει το Youtube, το Google και οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης να αφαιρούν περιεχόμενο, που θεωρείται προσβλητικό προς κάποια θρησκεία. Θα μπορούσε να πρόκειται για την αρχή ενός ανέκδοτου για τον Γέροντα Παστίτσιο, όμως δεν είναι. Και όχι μόνο δεν είναι, αλλά προέκυψε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες επιχειρηματολογίες που άκουσα. Λογικότατο. Αν στην ελευθερία της έκφρασης προσθέσεις τη θρησκευτική πίστη και την τεχνολογία, τότε το άθροισμα γίνεται μυρωδιά που τραβάει τον Άνθιμο από τη μύτη και τον σέρνει ως την αίθουσα. Δεν είναι δα και τόσο δύσκολο. Βρισκόμουν εξάλλου στα μέρη του για το Διεθνές Πρωτάθλημα Debate και δεν σας κρύβω ότι κρυφοκοιτούσα με ανησυχία προς την πόρτα. Ευτυχώς, δεν ήρθε ποτέ, αν και ως ιδέα με εξίταρε. Να έβλεπα μόνο την έκφραση των Αμερικανών φοιτητών όταν αντίκριζαν τον Μητροπολίτη και άκουγαν την άποψή του για το θέμα κι ας μην ξαναέτρωγα μπουγάτσα.
Μα για μισό λεπτό. Πώς βρέθηκαν Αμερικανοί στη Θεσσαλονίκη, θα αναρωτιέστε. Την ίδια απορία είχα κι εγώ και μου την έλυσε η καθηγήτριά τους. Η Shelby Long, που εκτέλεσε και χρέη κριτή, διδάσκει Επικοινωνία στο Rocky Mountain College, στη Μοντάνα. Εκτός αυτού, κάνει και μια σειρά συμπληρωματικών μαθημάτων στο πλαίσιο των ακαδημαϊκών της υποχρεώσεων, ένα εκ των οποίων είναι και η ρητορική. Με το που έμαθε λοιπόν για το πρωτάθλημα, παρά την εγκυμοσύνη της, πήρε τέσσερις μαθητές της και πέταξε ως τη Θεσσαλονίκη. Δεν ήταν όμως η μόνη «αναπάντεχη» συμμετοχή. Υπήρχαν επίσης και δύο ομάδες από το New York University του Αμπού Ντάμπι. Μαζί με άλλες ομάδες από Σερβία, Ισραήλ, Βουλγαρία, Ρουμανία, ΠΓΔΜ, Τουρκία, Λιθουανία και φυσικά, Ελλάδα, οι συμμετέχοντες έφτασαν αισίως τους 64. Δύο workshops, πέντε προκριματικοί γύροι, ο ημιτελικός και ο τελικός συνέθεσαν το σκηνικό του Thessaloniki Open 2014. Ένα πρωτάθλημα debate με άρτια διοργάνωση, μα κυρίως με ενδιαφέροντα θέματα.
Θυμηθείτε την αφαίρεση προσβλητικού περιεχομένου στο διαδίκτυο. Τι θα μπορούσατε να φέρετε ως επιχείρημα; Ή, καλύτερα, ποια πλευρά θεωρείτε πιο δύσκολη στο να υποστηρίξει κανείς με επιχειρήματα; Την υπέρ ή την κατά; Αυτός είναι και ένας από τους πολλούς λόγους που καθιστούν το debate γοητευτικό. Δεν επιλέγεις εσύ σε ποια πλευρά θα είσαι (Για όσους δεν γνωρίζουν πώς διεξάγεται, διαβάστε εδώ). Από την άλλη, αυτό είναι και το βασικό επιχείρημα όσων υποστηρίζουν πως το debate δεν προάγει τόσο τον διάλογο καθώς πολλές φορές ίσως κληθείς να υποστηρίξεις θέση με την οποία δεν συμφωνείς. Κι όμως, κάπως έτσι εκπαιδεύεται κανείς στο να δείχνει κατανόηση και ανοχή στην αντίθετη άποψη. Μα κυρίως, στο να δομεί τη σκέψη του και να μπορεί να την εκφράζει άρτια. Γιατί και για τους κριτές αυτό μετράει. Δεν βαθμολογούν βάσει των προσωπικών τους πεποιθήσεων πάνω στο θέμα, αλλά σύμφωνα με το κατά πόσο κάθε επιχείρημα δεν βασίζεται σε εικασίες και υποθέσεις χωρίς αιτιολόγηση ή παράθεση παραδειγμάτων και δεδομένων. Ακούγεται εύκολο; Μαζέψτε μια παρέα τεσσάρων ατόμων, χωριστείτε σε δυο ομάδες, κληρωθείτε υπέρ ή κατά και δοκιμάστε να επιχειρηματολογήσετε σε ένα από τα παρακάτω θέματα, όπως «έπεσαν» στο πρωτάθλημα:
1ος Προκριματικός: Η Βουλή πιστεύει ότι τα κράτη δεν πρέπει πια να χρηματοδοτούν ή να κατέχουν δημόσιο τηλεοπτικό δίκτυο, όπως το BBC, η ΝΕΡΙΤ ή το PBS. (THBT states should no longer fund or own public broadcasters, such as the BBC, NERIT or PBS.)
2ος Προκριματικός: Η Βουλή καλωσορίζει την άνοδο της τέχνης που τιμάει την έλλειψη ευμάρειας. (TH welcomes the rise of art that celebrates a lack of economic wealth.)
3ος Προκριματικός: Η Βουλή πιστεύει ότι το Google, το Youtube και οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης θα πρέπει να αφαιρούν το περιεχόμενο που κρίνεται ως προσβλητικό προς κάποια θρησκεία. (THBT Google, Youtube & social media platforms should remove content which is deemed as insulting to religion.)
4ος Προκριματικός: Η Βουλή υποστηρίζει τις βίαιες διαδηλώσεις της ελληνικής νεολαίας κατά των μέτρων λιτότητας της Τρόικα. (TH supports Greek youth violently protesting against Trojka mandated austerity measures.)
5ος Προκριματικός: Η Βουλή θα άρει κάθε περιορισμό στη διεθνή μετανάστευση. (THW lift all limits on international migration.)
Ημιτελικός: Η Βουλή πιστεύει ότι τα διεθνή δικαστήρια θα πρέπει να τιμωρούν τα κράτη που έχουν τη δυνατότητα να αποτρέψουν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, αλλά δεν το πράττουν. (THBT international courts should punish states with the capacity to prevent crimes against humanity but do not do so (eg US in Rwanda).)
Τελικός: Η Βουλή θα μειώσει σε σημαντικό βαθμό τους εργασιακούς κανόνες σε περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης με μεγάλη ανεργία στους νέους. (THW substantially lower labor regulation rules in areas of high youth unemployment in the EU.)
Όπως βλέπετε, είναι μια καλή προπόνηση για θέματα που λίγο ή πολύ μας απασχολούν όλους, μα συνήθως καταλήγουν σε διαγωνισμό χαρακτηρισμών, γενικεύσεων και κατηγοριών. Ειδικά, ο τέταρτος προκριματικός ήταν σαν προσομοιωτής εξουσίας ΣΥΡΙΖΑ και αντιπολίτευσης ΝΔ. Εκείνος όμως που εγώ ξεχώρισα ήταν ο ημιτελικός. Υπήρχαν τόσα να πεις, ανεξαρτήτως πλευράς, αλλά κυρίως επειδή συμμετείχαν ομάδες από Σερβία και Ισραήλ. Αντιλαμβάνεστε πως επρόκειτο για πανηγύρι της ιστορίας και προβλέπω πως θα το ξαναζήσουμε το 2016. Η Θεσσαλονίκη διεκδίκησε και κέρδισε τη διεξαγωγή του Παγκόσμιου Πανεπιστημιακού Πρωταθλήματος Debate. Αναμένονται περίπου 1.500 συμμετέχοντες, δηλαδή 750 ομάδες. Το μόνο που ελπίζω είναι να πέσει θέμα στον τελικό για το σουβλάκι και το καλαμάκι.
*Όποιος ενδιαφέρεται, μπορεί να δει μαγνητοσκοπημένους όλους τους γύρους, εδώ (βλ. Thessaloniki Open 2014)
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News