Έλεγα να γράψω κάτι για το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Μάρσαλ, αλλά πλακωθήκαμε στις μπίρες με την παρέα και μου πρότειναν να γράψω κάτι σχετικό.

Ξεκινάω, λοιπόν. Χικ…

Πιάσε μια παγωμένη, ρε μάστορα
Το 65% της συνολικής κατανάλωσης μπίρας σήμερα, προέρχεται από την κρύα αγορά (εστιατόρια, ταβέρνες, καφετέριες κ.ά.) και το υπόλοιπο 35% από τη ζεστή (σούπερ μάρκετ κ.ά.). Στην κρύα αγορά, το 42% της κατανάλωσης προέρχεται από τις ταβέρνες και τα εστιατόρια, το 38% από τα καφέ και τα μπαρ, το 15% από τις πιτσαρίες και το 5% από τα ξενοδοχεία. Στη ζεστή αγορά, το 50% της κατανάλωσης προέρχεται από τα μίνι μάρκετ, τα παντοπωλεία και τα περίπτερα, το 25% από τα μεγάλα σούπερ μάρκετ και το 8% από τα υπερμάρκετ. Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας ACNielsen, το 2001, το σύνολο των ελληνικών σημάτων που αγόραζαν οι Έλληνες στη «ζεστή» αγορά, ανερχόταν σε περίπου 11,7 εκατ. λίτρα, ενώ το 2006 μειώθηκε στα 7,4 εκατ. Λίτρα, παρά το γεγονός ότι η τιμή των εγχώριων μπιρών είναι 8% χαμηλότερη του μέσου όρου, με πτωτικές τάσεις: Το 2004 ήταν 5% χαμηλότερη του μέσου όρου. Το 2008, το 60% της συνολικής κατανάλωσης (540 εκ. από το σύνολο των 900 εκατ. μπουκαλιών) καταναλώθηκαν από το Μάιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Η κατά κεφαλήν κατανάλωση, από τα 10 λίτρα το 1970, έφθασε τα 40 λίτρα στη δεκαετία του '90. Τα τελευταία χρόνια, το 60-65% της συνολικής κατανάλωσης γίνεται την καλοκαιρινή περίοδο. Ο Έλληνας πίνει σχεδόν 40 λίτρα μπίρας, κατά μέσον όρο, κάθε χρόνο. Οι προτιμήσεις των Ελλήνων παραμένουν σταθερές προς τις… ξανθές, καθώς προτιμώνται, σε ποσοστό που φτάνει το 90%, οι τύποι lager.

Οι Αρχαίοι Έλληνες φαίνεται πως ήρθαν σε επαφή με τη μπίρα χάρη στους Αιγυπτίους και, σύμφωνα με τον Πλίνιο, χρησιμοποιούσαν λυκίσκο στην παρασκευή της. Το πρώτο ελληνικό εργοστάσιο παραγωγής μπίρας ήταν του Ιωάννη Φιξ στο Κολωνάκι, το 1864.

Ιστορία με βύνη
Η πρώτη σαφής απόδειξη σχετικά με την μπίρα, προέρχεται από τους Σουμέριους και πρόκειται για μια ανάγλυφη αναπαράσταση που χρονολογείται περί το 3000-2800 π.Χ. Είναι, ωστόσο, πιθανό, η μπίρα να ήταν γνωστή και σε προγενέστερους λαούς της Μεσοποταμίας. Αναφορά στην μπίρα περιέχεται σε ποίημα Σουμέριων περίπου πριν από 4.000 χρόνια, το οποίο μάλιστα θεωρείται και ως η αρχαιότερη γραπτή συνταγή για την παρασκευή μπίρας. Οι Βαβυλώνιοι, μετά την παρακμή των Σουμέριων, ανέπτυξαν την τεχνική της ζυθοποιίας και παρήγαγαν 20 διαφορετικά είδη ζύθου, τα οποία εξήγαγαν μέχρι την Αίγυπτο. Ο Χαμουραμπί, μάλιστα, μεταξύ άλλων νόμων διέταξε να σμιλεύσουν σε κίονες τους «Νόμους περί ζύθου».

Η αναγωγή της μπίρας σε εμπορεύσιμο προϊόν, είχε ως αποτέλεσμα και την επιβολή μιας περισσότερο αυστηρής νομοθεσίας ώστε να εγγυάται και να κατοχυρώνεται η ποιότητα της παραγόμενης μπίρας. Το 1516, ο βαυαρός δούκας Γουλιέλμος Δ' εξέδωσε τον «Νόμο περί καθαρότητος» (γερμ. Reinheitsgebot), ίσως ο αρχαιότερος διατροφικός κανονισμός που ισχύει και σήμερα. Σύμφωνα με αυτόν, στη γερμανική ζυθοποιία δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται άλλη πρώτη ύλη εκτός από κριθάρι, λυκίσκο και καθαρό νερό. Στον παραπάνω νόμο δεν αναφερόταν καθόλου η μαγιά, καθώς δεν ήταν ακόμη γνωστή.

Ο βασιλιάς Maximilian I Joseph της Βαυαρίας δεν τσιγκουνεύτηκε τα έξοδα όταν ο γιος του Ludwig παντρεύτηκε την πολυαγαπημένη του Theresa of Saxony-Hildburghausen και, στις 17 Οκτωβρίου του 1810, έκανε ένα τεράστιο γλέντι με 40.000 καλεσμένους. Το αποκορύφωμα ήταν μία ιπποδρομία 11 χιλιομέτρων σε ένα μεγάλο λιβάδι έξω από την πόλη. Ο Maximilian I Joseph δέχτηκε με μεγάλη προθυμία να ονομάσει το μέρος “Theresienwiese” («το Λιβάδι της Τερέζας») προς τιμήν της νύφης και να επαναλαμβάνει τη γιορτή κάθε χρόνο, επιτρέποντας στις ταβέρνες και σε κάθε λογής φαγάδικο, να προσφέρουν φαγητό και ποτό. Δύο χρόνια αργότερα, το βασιλικό ζυθοποιείο, επιθυμώντας να προσφέρουν στην Αυτού Μεγαλειότητα ένα πραγματικά ξεχωριστό ποτό, ξεκίνησε να παράγει μία μπίρα ειδικά για το φεστιβάλ, με βαθύ χρυσαφένιο χρώμα, υψηλότερης ζύμωσης και μεγαλύτερης περιεκτικότητας σε αλκοόλ: την παγκόσμιας φήμης “Oktoberfestbier”. Το Φεστιβάλ Μπίρας του Μονάχου, το Oktoberfest, είναι, πλέον, παγκοσμίως γνωστό.

Στη Βρετανία η μπίρα παρασκευαζόταν κυρίως από γυναίκες, που ήταν γνωστές ως μάγισσες της μπίρας. Λέγεται ότι η τελευταία μάγισσα κάηκε ζωντανή το 1591, εξαιτίας της κακής μπίρας που έφτιαχνε! Όμως, μέχρι ο Λουί Παστέρ να ανακαλύψει – το 1860 – ότι η ζύμωση της μπίρας οφείλεται στη δράση μικροοργανισμών, κανείς δεν είχε καταλάβει τι είναι αυτό που μετατρέπει ένα χυλό από σιτηρά, σε ένα αρχοντικό ποτό. Μια από τις πιο ακριβές μπίρες στον κόσμο είναι η «Tutankhamun Ale», φτιαγμένη από αιγυπτιακή συνταγή 3.000 χρόνων.

Say it (and drink it) right
Η λέξη μπίρα προέρχεται πιθανότατα από την ιταλική λέξη birra η οποία με τη σειρά της προέρχεται από τη λατινική «biber» (σημαίνει «ποτό»), που συνδέεται και με το λατινικό ρήμα «bibere» (δηλαδή, «πίνω»). Η ελληνική λέξη «ζύθος» απαντάται επίσης σε αρχαίους γεωγράφους περιηγητές, όπως ο Διόδωρος και ο Στράβων, δηλώνοντας βασικά το ποτό από κριθάρι, κυρίως των Αιγυπτίων. Η λέξη ζύθος σχετίζεται με το ρήμα «ζέω» (δηλαδή, «βράζω»). Ο μεγαλύτερος μύθος που συνοδεύει την μπίρα, είναι ότι είναι παχυντική. Κι όμως, ένα κουτάκι με μπίρα (330 ml) έχει 150 θερμίδες, ενώ ένα ποτήρι κόκκινο κρασί (150 ml) έχει 130 θερμίδες.

Το άλλο βέβαιο, είναι ότι η μπίρα θέλει τέχνη. Ιδανική θερμοκρασία, 6 βαθμοί Κελσίου, ιδανικό ποτήρι, αυτό με το σχήμα τουλίπας. Η όλη διαδικασία του σερβιρίσματος πρέπει να διαρκέσει ακριβώς 119 δευτερόλεπτα. Διότι το ποτήρι πρέπει να γεμίσει κατά τα δύο τρίτα, και έπειτα να αφεθεί για 90 δευτερόλεπτα, μέχρι να δημιουργηθεί μια καθαρή γραμμή ανάμεσα στο σκουρόχρωμο υγρό και το επονομαζόμενο «κολάρο του Αρχιεπισκόπου» (τον αφρό) από πάνω.

Στο πεδίο των σχολίων προσθέστε τις δικές σας γνώσεις σχετικά με την μπίρα, μια ιστορία σας, όπως και το ποια είναι η αγαπημένη σας.

Πηγές
-The Complete Guide to World Beer, Roger Protz
-Beer: The Story of the Pint, Martyn Cornell
–The World Encyclopedia of Beer, Brian Glover

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News