Τα νέα για τη Θεσσαλονίκη είναι καλά. Μετά την κάμψη στην εσωτερική αγορά που έφερε η οικονομική κρίση, η πόλη βιώνει μια δυναμική που είναι εμφανής. Το 2017 έκλεισε με 1,93 εκατ. αφίξεις στο αεροδρόμιο «Μακεδονία», ενισχυμένες κατά 13% από το 2016. Οι ξένοι επισκέπτες της αυξάνονται, με κύριες αφετηρίες την Κύπρο, την Τουρκία, τις ΗΠΑ, το Ισραήλ, τη Γερμανία και τη Ρουμανία.

«Το άνοιγμα που κάναμε στην Τουρκία και στο Ισραήλ έφερε αποτέλεσμα. Αλλά χρειάζεται συνέχεια» λέει στο Protagon ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης, εστιάζοντας στην πολυπολιτισμικότητα της πόλης και στην ιστορία της.

«Αυτό αντανακλάται και στην εστίαση». Η γαστρονομική σκηνή της πόλης είναι από τα πιο δυνατά χαρτιά της. Πλέον, η τοπική κουζίνα αποτελεί ώριμο προϊόν, το οποίο ήδη έχει αποκτήσει αναγνωρισιμότητα, μετά και το Thessaloniki Food Festival, το 2011. Τα περισσότερα αιτήματα για δημοσιογραφικά ταξίδια στη Θεσσαλονίκη αφορούν τη γαστρονομία.

Η πόλη φαίνεται να σταθεροποιεί τη θέση της και στα συνέδρια. Στην παγκόσμια κατάταξη για το 2017, που ανακοίνωσε πρόσφατα ο διεθνής σύνδεσμος της συνεδριακής βιομηχανίας International Congress & Convention Association (ICCA), η Θεσσαλονίκη καταγράφει 25 διοργανώσεις, που την κατατάσσουν στην 104η θέση στην παγκόσμια και 59η στην ευρωπαϊκή κατάταξη. Αυτό, μετά την άνοδο που κατέγραψε τα προηγούμενα χρόνια και παρά τη γενικότερη πτώση του συνόλου των συνεδρίων παγκοσμίως (από 13.125 διοργανώσεις το 2016 σε 12.558 το 2017).

Τα συνέδρια έχουν μερίδιο 10% ως σκοπός ταξιδιού στη Θεσσαλονίκη. Ενα ποσοστό 28% είναι επίσης για δουλειά, ενώ το 50% για αναψυχή.

«Ο τουρισμός είναι ένα θέμα που το συζητάνε όλοι στη Θεσσαλονίκη πια. Αυτό δεν συνέβαινε πριν από επτά χρόνια. Η Θεσσαλονίκη δεν ήταν ένας προορισμός τουριστικός. Ηταν εμπορική πόλη. Θυμίζω ότι το 75% του ενός εκατομμυρίου διανυκτερεύσεων ήταν Ελληνες» λέει ο αντιδήμαρχος Τουρισμού και Διεθνών Σχέσεων του Δήμου Θεσσαλονίκης Σπύρος Πέγκας. «Εχει εκτιναχθεί η επιχειρηματικότητα γύρω από τον τουρισμό. Υπάρχουν 25 με 30 καινούργια καταλύματα νέου τύπου: boutique hotels, youth hostels, μικρές μονάδες. Θεωρώ ότι είμαστε γύρω στα τέσσερα εκατομμύρια διανυκτερεύσεις πια. Τα νούμερα είναι πολύ ψηλά και αυτό όλο έχει δημιουργήσει ευκαιρίες για την τοπική κοινωνία, τους νέους». Η ανάγκη πλέον είναι «να περάσουμε την ανάπτυξη και σε άλλους τομείς».

Η πόλη λοιπόν βρίσκεται σε ένα σημείο κομβικό. Η δυναμική που παρουσιάζει στον τουρισμό μπορεί να της δώσει την αναπτυξιακή προοπτική που χρειάζεται. Μπορεί να κερδίσει το στοίχημα; Η απάντηση είναι, ναι. Με συγκεκριμένες και απαραίτητες προϋποθέσεις, που έχουν να κάνουν με την οργάνωση και διαχείριση του προορισμού, τον συντονισμό και συναντίληψη των εμπλεκόμενων φορέων σε κοινό στόχο, την αναγνώριση και ανάδειξη των στοιχείων που αποτελούν την πολυσχιδή ταυτότητά της και την ανάπτυξη προϊόντων που απαντούν στις σύγχρονες απαιτήσεις της ταξιδιωτικής αγοράς.

Αρωγός είναι η επέκταση του αεροδρομίου «Μακεδονία» από τη Fraport Greece, δημιουργώντας εξαιρετικές προϋποθέσεις για εταιρείες που προσθέτουν πτήσεις, αλλά και έρχονται, όπως η Qatar Airways που συνδέει από τον Μάρτιο τη Θεσσαλονίκη με την Ντόχα. Για τη θερινή περίοδο τα αιτήματα για slots (χρονοθυρίδες) προσγείωσης-απογείωσης αεροσκαφών είναι αυξημένα κατά 20% σε σχέση με πέρυσι για τις πτήσεις εσωτερικού και κατά 30% για τις πτήσεις εξωτερικού.

Η διεκδίκηση και προσέλκυση συνεδρίων είναι ένας από τους στόχους που έχει θέσει ο προορισμός. Σήμερα η Θεσσαλονίκη διαθέτει 39 ξενοδοχεία με συνεδριακές  υποδομές, 19 συνεδριακά και εκθεσιακά κέντρα, με συνολικά 35.700 συνεδριακές θέσεις και 12.000 κλίνες σε ξενοδοχεία τριών, τεσσάρων και πέντε αστέρων.

Αρμοδιότητα του Thessaloniki Convention Bureau (TCB), ενός οργανισμού που ιδρύθηκε το 2014 από ιδιώτες, είναι η πόλη να εξελιχθεί σε ανερχόμενο προορισμό για εταιρικές συναντήσεις, συνέδρια και ταξίδια κινήτρων. H νέα τριετής διοίκηση διανύει ήδη ενάμιση χρόνο, με πρόεδρο τον Γιάννη Ασλάνη, διευθυντή του Mediterranean Hotel και αντιπρόεδρο την Ειρήνη Σιδηροπούλου, διευθύντρια πωλήσεων Βορείου Ελλάδος και Ιονίων Νήσων της Aegean Airlines. Στα μέλη περιλαμβάνονται ο αντιδήμαρχος Τουρισμού Σπύρος Πέγκας και ο προϊστάμενος Μάρκετινγκ, Χορηγιών, Πωλήσεων και Δημοσίων Σχέσεων του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης Πρόδρομος Μοναστηρίδης.

Καταλυτική για την εικόνα της πόλης στη διεθνή αγορά συνεδρίων θα είναι η διεθνής διοργάνωση του προγράμματος του Δρόμου του Μεταξιού από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού (8th UNWTO International Meeting on Silk Road Tourism), που θα πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο. Είναι εξάλλου η πρώτη φορά που η διεθνής διοργάνωση θα φιλοξενηθεί σε ευρωπαϊκή χώρα, καθώς οι δύο τελευταίες είχαν φιλοξενηθεί στην Κίνα και οι προηγούμενες σε χώρες της Ασίας.

Η επιτυχία της διεκδίκησης επιβεβαιώνει τα θετικά αποτελέσματα «όταν υπάρχει ουσιαστική συνεργασία φορέων και Τοπικής Αυτοδιοίκησης» τονίζει ο αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού και Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας Αλέξανδρος Θάνος. Αναφέρεται στην κοινή διεκδίκηση από το υπουργείο Τουρισμού, την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το TCB.

Το τελευταίο αναπτύσσει και το Αmbassadors Programme, απευθυνόμενο στην ευρεία ακαδημαϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης, εξηγεί ο κ. Ασλάνης, ώστε να υπάρξουν συνέργειες για την προσέλκυση συνεδρίων, αλλά και να δρομολογηθούν δράσεις για τη διευκόλυνσή τους.

Η δυναμική της πόλης αποτυπώνεται και στα ξενοδοχεία. Την περασμένη χρονιά η πληρότητά τους έφτασε το 70,8 %, ενισχυμένη κατά 3,3% από το 2016, με βάση την έρευνα ικανοποίησης τουριστών και απόδοσης ξενοδοχείων της GBR Consulting, που παρουσιάστηκε πρόσφατα από την Ενωση Ξενοδόχων Θεσσαλονίκης. «Οραμα του Δήμου είναι να γεμίζουμε και μέσα στην εβδομάδα», λέει ο κ. Πέγκας. Ηδη 40 Σαββατοκύριακα είναι sold out στην πόλη. Για τον λόγο αυτόν έχει συζητηθεί με τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΔΕΘ Helexpo Κυριάκο Ποζρικίδη κάποιες εκθέσεις να μεταφερθούν μέσα στην εβδομάδα. Για την προώθηση του προορισμού ο Δήμος εστιάζει περισσότερο στη Διπλωματία Πόλεων και όχι στις εκθέσεις. Στόχος είναι επίσης «οι μεγάλες ξενοδοχειακές επενδύσεις», λέει ο κ. Πέγκας. Αλλά και «οι μεγάλοι Tour Operators επανέρχονται». Στις αεροπορικές εταιρίες, εκτός από τη σύνδεση της Qatar «και η Lufthansa επανήλθε μετά από 17 χρόνια».

Οι προκλήσεις; Πολλές. Κυρίως στις δημόσιες υποδομές. Στα στοιχεία της GBR Consulting αποτυπώθηκε οριακή πτώση 0,2% της συνολικής ικανοποίησης των επισκεπτών της Θεσσαλονίκης (8,0 το 2017 και 8,2 το 2016) και 1% στις συστάσεις των ξενοδοχείων (96% το 2017 – 97% το 2016) παρασύροντας προς τα κάτω και τη βαθμολογία από 8,8 σε 8,6 και την ικανοποίηση των επισκεπτών από τις εγκαταστάσεις των ξενοδοχείων.

«Παρ’ όλο που το προϊόν της πόλης εξακολουθεί να αξιολογείται υψηλά, δείχνει ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς θα πρέπει να φροντίσουν για τη βελτίωση της Θεσσαλονίκης, προκειμένου η περιοχή να προσελκύσει περισσότερους τουρίστες και να παραμείνει ανταγωνιστική», υπογραμμίστηκε από τον Managing Consultant της GBR Στέφαν Μέρκενχοφ.

Καθαριότητα, ασφάλεια, ρύπανση, πληροφόρηση και συγκοινωνίες αποτελούν κομβικά σημεία. Αλλά και ο εκσυγχρονισμός της υποδομής. Μετά από μια παρατεταμένη περίοδο κάμψης στα αποτελέσματά τους, η θετική τάση κάνει «τα ξενοδοχεία να μπαίνουν πλέον σε τροχιά επενδύσεων και ανακαινίσεων», λέει ο κ. Ασλάνης.

Το στοίχημα λοιπόν έχει να κάνει με πολλούς παράγοντες. Ωστόσο τα στοιχεία υπάρχουν. Ο πολιτισμός και η δημιουργική κοινότητα είναι οι αιχμές. Η γαστρονομία είναι πιο εδραιωμένη. Η πόλη μπορεί να «πατήσει» πάνω στη γνήσια εμπειρία. Να βρει επίσης τα στοιχεία που καθορίζουν την ταυτότητά της. «Ο Ολυμπος είναι ένα από αυτά», αναφέρουν παράγοντες της πόλης.

Η ανάδειξη της πολυπολιτισμικής Θεσσαλονίκης είναι ένα ακόμα στοιχείο, που ξεπερνά τα γνωστά της στερεότυπα, απαντώντας στην ανάγκη του ταξιδιώτη για μοναδικότητα και αυθεντικότητα στον προορισμό. Ακόμη: Η υποστήριξη της Ζώνης Καινοτομίας Θεσσαλονίκης, ώστε να δημιουργήσει παραγωγικούς πυρήνες στην πόλη. Και, τέλος, η αξιοποίηση του θαλάσσιου μετώπου, καθώς μετά τη Νέα Παραλία ο Δήμος σχεδιάζει να δημιουργήσει έως τον Αύγουστο μια προσομοίωση παραλίας μπροστά από το Μέγαρο Μουσικής, καθώς και δύο γήπεδα beach volley.

Αλλά και η ανάδειξη και εξωστρέφεια της πολιστικής κληρονομιάς, πέρα από τα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco. Η δημιουργία αποκεντρωμένων πόλων, όπως το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο ιστορικό μνημείο της Μονής Λαζαριστών, που φιλοξενεί τη Συλλογή Κωστάκη, με 1.275 έργα τέχνης της ρωσικής πρωτοπορίας: μια αγορά που έγινε το 2000 από το ελληνικό Δημόσιο, με το πιο υψηλό μέχρι σήμερα τίμημα για μια συλλογή, η οποία τυγχάνει ευρείας εκτίμησης από τα μουσεία σύγχρονης τέχνης σε όλο τον κόσμο.

Στο δημοσιογραφικό ταξίδι που οργάνωσε το TCB οι εμπειρίες εντάχθηκαν σε ένα εναλλακτικό βιωματικό πρόγραμμα, το οποίο θα μπορούσε να ακολουθήσει ο εν δυνάμει σύνεδρος/επισκέπτης της πόλης, μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης ή του συνεδρίου στο οποίο συμμετέχει. Το πρόγραμμα περιλάμβανε μεταξύ άλλων, εκτός από πολιτιστική και γαστρονομική περιήγηση, μάθημα γιόγκα στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, ιδιωτική ξενάγηση στο μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, όπως και μάθημα ζαχαροπλαστικής.

Ισως δεν είναι κάτι που συνηθίζεται στους συνέδρους που επισκέπτονται την πόλη. Ομως η διεθνής αγορά για τη διεκδίκηση επαγγελματικών συναντήσεων έχει προχωρήσει πολύ στην κατεύθυνση της αυθεντικής εμπειρίας και της ευζωΐας και τα παραπάνω είναι μερικές γνωστές πρακτικές σε άλλους προορισμούς.

Τα επιμέρους στοιχεία προς αξιοποίηση υπάρχουν. Το πώς μπορούν να γίνουν συνήθεις προτάσεις είναι η επόμενη πρόκληση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News