Η μεθοδικότητα με την οποία «εργάζεται» σε κάποια ζητήματα το τουρκικό κράτος μοιάζει να δικαιολογεί απόλυτα τον χαρακτηρισμό «καθεστώς». Το 2019 εξελέγησαν 65 βουλευτές με το φιλοκουρδικό HDP και αρκετοί δήμαρχοι, σήμερα όμως με τις απολύσεις και τις φυλακίσεις οι δήμαρχοι που απομένουν είναι μόλις πέντε.

«Κάθε ημέρα ξυπνάω με την ανησυχία ότι σήμερα ήρθε η σειρά μου», είπε στον Guardian η Ανταλέτ Φιντάν, η οποία έχει εκλεγεί δήμαρχος στη Σιλόπι, στη νοτιοδυτική Τουρκία. Όπως προσθέτει, ο νόμος δεν την προφυλάσσει καθόλου, γιατί μπορεί να βρεθεί στην φυλακή με κατασκευασμένες κατηγορίες.

Αν και πάντα στην ιστορία της Τουρκία η Δικαιοσύνη ήταν το μακρύ χέρι της εκάστοτε κυβέρνησης για να περάσει την ατζέντα της, την περίοδο διακυβέρνησης από τον Ταγίπ Ερντογάν η εργαλειοποίηση πήρε πρωτοφανείς διαστάσεις. Ειδικά για την περίπτωση του HDP, έφερε το κόμμα στα όριά του.

Δικηγόρος που υπερασπίζονται στελέχη του κόμματος είπε ότι η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη και από τη χούντα του 1980. Τότε, δήλωσε στον Guardian, «μας άφηναν να υπερασπιζόμαστε τους εντολείς μας στα δικαστήρια. Σήμερα έχεις μια κυβέρνηση που επεμβαίνει στους ανεξάρτητους δικηγορικούς συλλόγους και διορίζει άπειρους δικαστές σε ανώτατα δικαστήρια».

Από το 10% στη «μαύρη λίστα»

Μόλις στις αρχές της περασμένης δεκαετίας το μέλλον του HDP προδιαγραφόταν λαμπρό. Ήταν το αποτέλεσμα μιας συμμαχίας αριστερών και Κούρδων, η οποία συγκρινόταν με το κόμμα των Πρασίνων στη Γερμανία, τους Podemos στην Ισπανία ή τον ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, ακόμη και το ιρλανδικό Sinn Féin, αναφέρει η βρετανική εφημερίδα.

Τα γεγονότα στο πάρκο Γκεζί στην Κωνσταντινούπολη το 2013 έδωσαν στο κόμμα ώθηση και έτσι το HDP βρέθηκε να είναι το τρίτο μεγαλύτερο της χώρας, πίσω από το AKP του (τότε πρωθυπουργού) Ερντογάν και το ρεπουμπλικανικό CHP. Μεγάλη ήταν η επιτυχία του στις εκλογές του 2015, όταν ξεπέρασε το  όριο του 10% και μπήκε στη Βουλή, ένα όριο σχεδιασμένο για να κρατά Κούρδους και μικρά κόμματα εκτός κεντρικής πολιτικής σκηνής.

Η «απάντηση» της κυβέρνησης Ερντογάν ήταν να αποσυρθεί από τις συνομιλίες με το PKK, γεγονός που έριξε και πάλι τη νοτιοανατολική Τουρκία σε ένα νέο κύκλο βίας, και να αρχίσει τις συλλήψεις υποστηρικτών και μελών του κόμματος για τις υποτιθέμενες σχέσεις τους με το PKK.

Η σύλληψη του ηγέτη του κόμματος Σελαχατίν Ντεμιρτάς, ο οποίος είναι αντιμέτωπος με κάθειρξη που μπορεί να φτάσει τα 142 χρόνια, αδρανοποίησε τον χαρισματικό πολιτικό. Δεν ήταν βέβαια ο μόνος: υπολογίζεται ότι 16.000 μέλη και στελέχη έχουν συλληφθεί ή τεθεί υπό κράτηση, πολλοί βάσει των νόμων για την κατάσταση εκτάκτου ανάγκης που κηρύχθηκε μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016.

Σαν να μην έφταναν αυτά, το κόμμα είναι στη μαύρη λίστα των τουρκικών ΜΜΕ, γεγονός που δυσκολεύει (και αυτό) την προσπάθεια να κερδίσει έδαφος και αναγνωρισιμότητα.

Το HDP κάνει όμως ό,τι μπορεί για να μένει στο προσκήνιο. Πέρυσι, στήριξε ανεπίσημα το CHP και τον υποψήφιό του Εκρέμ Ιμάμογλου στις εκλογές για τον δήμο Κωνσταντινούπολης. Ηταν μια νίκη που γκρέμισε την πολυετή κυριαρχία του AKP στην Πόλη και «πόνεσε» προσωπικά τον Ερντογάν, ο οποίος ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα από αυτήν ακριβώς τη θέση. Το HDP την πλήρωσε με ακόμη μεγαλύτερη καταστολή, αν και το καθεστώς δεν έχει φτάσει στην πλήρη απαγόρευση.

Οι προεδρικές εκλογές απέχουν ακόμη – κανονικά θα γίνουν το 2023. Ο Ταγίπ Ερντογάν εξακολουθεί να προηγείται και να είναι δημοφιλής, ακόμη και ανάμεσα στους Κούρδους. Σχεδόν το ένα τρίτο (29%) θα ψήφιζε το AKP και αντίστοιχο ποσοστό (32%) θα επέλεγε το HDP. Κατά κάποιο τρόπο το έργο του να αδρανοποιήσει έναν επικίνδυνο αντίπαλο είναι -ως τώρα- επιτυχημένο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News