Κάποιοι άνθρωποι είναι καταδικασμένοι. Να πετυχαίνουν. Σε αυτή την κατηγορία ανήκει σίγουρα ο νορβηγός συγγραφέας Τζο Νέσμπο (Γιου Νέσμπε προφέρεται κανονικά το όνομά του σε περίπτωση που αποφασίσετε να ενδώσετε στα εξυπνακίστικα ένστικτά σας). Στα 17 του ξεκίνησε καριέρα επαγγελματία ποδοσφαιριστή, έπαιξε στην, ας την πούμε, Α’ Εθνική της Νορβηγίας και αναγκάστηκε να τα παρατήσει εξαιτίας σοβαρού τραυματισμού και στα δύο γόνατα. Στη συνέχεια έγινε δημοσιογράφος, χρηματιστής, αλλά και ροκ σταρ. Το συγκρότημα Di Derre στο οποίο τραγουδούσε (και ενίοτε τραγουδάει ακόμη) κυκλοφόρησε έναν από τους πιο εμπορικούς δίσκους των 90’s στη χώρα του.
Κάποια στιγμή που του πρότειναν να εκδώσει την αυτοβιογραφία του, εκείνος αποφάσισε να γράψει ένα αστυνομικό μυθιστόρημα. Ας πούμε απλώς ότι δύσκολα θα το μετανιώσει. Το πρώτο πόνημά του, «Η Νυχτερίδα», ήταν μόνο η αρχή. Είκοσι χρόνια μετά, ο πολυσχιδής 57χρονος Σκανδιναβός έχει πουλήσει έως τώρα 33 εκατομμύρια αντίτυπα των βιβλίων του παγκοσμίως – στα 11 από αυτά φιγουράρει ως πρωταγωνιστής ο Χάρι Χόλε, ένας αυτοκαταστροφικός, αλκοολικός ντετέκτιβ του οποίου ο βασικός ψυχαναγκασμός είναι η απονομή δικαιοσύνης.
Ο Νέσμπο έρχεται στην Αθήνα την ερχόμενη Τρίτη, στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, με αφορμή την πρόσφατη κυκλοφορία στα ελληνικά (από τις εκδόσεις Μεταίχμιο) του τελευταίου βιβλίου του με τίτλο «Η Δίψα» – δεν γνωρίζουμε αν αυτός ο τίτλος αποτελεί κάποιου τύπου διακειμενική αναφορά στην «Πείνα» του συμπατριώτη του Κνουτ Χάμσουν, αλλά μάλλον απίθανο το βρίσκουμε καθότι αναφέρεται στην ακόρεστη επιθυμία για αίμα που διακατέχει έναν βαμπιριστή κατά συρροή δολοφόνο, έναν τύπο που σκοτώνει τα θύματά του δαγκώνοντάς με μεταλλική μασέλα στον λαιμό.
Η διαταραχή αυτή υπάρχει. Λέγεται κλινικός βαμπιρισμός, αν και πιο συχνά αποκαλείται «σύνδρομο του Ρένφιλντ», έτσι ονομαζόταν ο υπηρέτης του κόμη Δράκουλα στο βιβλίο του Μπραμ Στόκερ. Η ασυνήθιστη αυτή τάση δεν είναι επίσημα ενταγμένη στον Διαγνωστικό και Στατιστικό Οδηγό Ψυχολογικών Διαταραχών, αλλά αναφέρεται στο εγχειρίδιο «Psycopathia Sexualis» του Ρίχαρντ Φράιερ φον Κραφτ-Εμπινγκ ήδη από το 1886 και σχετίζεται με μια εμμονή του βαμπιριστή για κατανάλωση αίματος, από ζώα, από ανθρώπους, ακόμη και από τον ίδιο του τον εαυτό, συχνά με στόχο τη σεξουαλική διέγερση. Ο Νέσμπο, που πάντα κάνει εκτενή έρευνα προτού στρωθεί στο γράψιμο, διάβασε κάπου για τον κλινικό βαμπιρισμό, εντυπωσιάστηκε και, πολυμήχανος καθώς είναι, εστίασε και σε μια άλλη οπτική του ζητήματος σχολιάζοντας σε συνεντεύξεις του ότι για ορισμένους το να πίνουν το αίμα κάποιου ίσως να είναι και ένας τρόπος για να νιώσουν πραγματικά κοντά του.
Μια τέτοια, εκκεντρική επιλογή δολοφόνου χρειαζόταν κάποιο οικείο στοιχείο για να δώσει την απαιτούμενη αληθοφάνεια. Ο Νέσμπο το βρήκε σε κάτι που προσδίδει στο βιβλίο του μια αίσθηση «so 2017», όπως θα έλεγαν οι αμερικανοί, και πρόκειται για το εξής: ο αιμοδιψής (#monis) δολοφόνος προσεγγίζει τα υποψήφιά θύματά του μέσω του Tinder, της δημοφιλούς ψηφιακής εφαρμογής για γνωριμίες δηλαδή. Ο Νέσμπο έχει πολλάκις ξεκαθαρίσει πως δεν βρήκε ποτέ το θάρρος να τη χρησιμοποιήσει ο ίδιος, παρατηρούσε βέβαια τους ανθρώπους που είχαν κανονίσει ραντεβού μέσω αυτής στο καφέ όπου συνήθως γράφει και χρησιμοποίησε ως πειραματόζωο μια φίλη του, η οποία όχι απλώς δεν βρέθηκε κατακρεουργημένη, αλλά σύναψε σοβαρό δεσμό χάρη στην πρόοδο της τεχνολογίας. Ετσι τουλάχιστον δήλωσε ο συγγραφέας πριν από λίγο καιρό στους Financial Times σε ένα άρθρο που επικεντρωνόταν κυρίως στο τελευταίο του πάθος: ο διάσημος σκανδιναβός θέλησε τα τελευταία χρόνια να δοκιμάσει τις δυνάμεις του στην αναρρίχηση.
Το φθινόπωρο επισκέπτεται την Κάλυμνο, τους χειμώνες τους περνάει στην Ταϊλάνδη εξασκώντας το ίδιο άθλημα. Από μια παράξενη ειρωνία της τύχης, αυτός που έχει συνηθίσει να ανεβαίνει εύκολα στην κορυφή (μεταφορικά μιλώντας), παραδέχεται πως αυτό το σπορ είναι το μόνο πράγμα που τον έχει δυσκολέψει τόσο πολύ στη ζωή του, για αυτό και έχει παθιαστεί τόσο μαζί του. «Ημουν αδέξιος όταν ξεκίνησα. Ο αργός της ομάδας», έχει δηλώσει, μιλώντας ανοιχτά ακόμη και για την ελαφριάς μορφής υψοφοβία του. Παράξενα πράγματα για κάποιον που έχει φτάσει τόσο ψηλά.
Αξίζει κάπου εδώ να αναφέρουμε πως ήδη προβάλλεται στα ελληνικά σινεμά «Ο Χιονάνθρωπος», μία ταινία που βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του με τον Μάικλ Φασμπέντερ στον ρόλο του Χάρι Χόλε. Το φιλμ δεν καταφέρνει δυστυχώς να αποτυπώσει στην οθόνη με πειστικό τρόπο ούτε τις αυτοκαταστροφικές τάσεις, ούτε τη (μονο)μανία που κυριεύει αυτόν τον ανορθόδοξο λογοτεχνικό χαρακτήρα να πιάσει τον «κακό». Δεν κάνουμε spoiler πάντως αν σας πούμε ότι ο Χάρι Χόλε κάνει αρκετά καλά τη δουλειά του και στη «Δίψα», όμως θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε πως στο επόμενο μυθιστόρημα που ήδη γράφεται τον δημοφιλή (αντι)ήρωα τον περιμένει μια κόλαση σύμφωνα με δηλώσεις του δημιουργού του, ο οποίος μελετά αυτόν τον καιρό το βιβλίο «On Killing: The Psychological Cost of Learning to Kill in War and Society» του Ντέιβ Γκρόσμαν. Πρόσφατα που τον ρώτησαν οι New York Times ποιους θα καλούσε σε λογοτεχνικό δείπνο εκείνος απάντησε: «Τον Τσαρλς Μπουκόφσκι, τον Τζιμ Τόμπσον και τον Ερνεστ Χέμινγουεϊ. Εν μέρει γιατί είναι συγγραφείς των οποίων τη δουλειά θαυμάζω, εν μέρει διότι δεν ξέρω να μαγειρεύω και για μια ομήγυρη σαν αυτή το πιθανότερο είναι πως δεν θα χρειαστεί να μπω στην κουζίνα». Να και κάτι ακόμα στο οποίο ο Νέσμπο δεν τα καταφέρνει και πολύ καλά.
*Ο Τζο Νέσμπο θα βρίσκεται στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση (λεωφ. Συγγρού 107) την Τρίτη 17 Οκτωβρίου, στις 7 μ.μ. Είσοδος ελεύθερη, με δελτίο εισόδου (η διανομή των δελτίων ξεκινά μία ώρα πριν από την έναρξη της εκδήλωσης). Η (χλιαρή) κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου του «Ο χιονάνθρωπος» προβάλλεται ήδη στις ελληνικές αίθουσες.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News