Το είχα ξεχάσει, κάτι οι γαλλικές εκλογές, κάτι του Αγίου Γεωργίου, ξεχάσαμε τον… άγιο Ιάκωβο τον μεγάλο Τζακ της Εβδομης Τέχνης. Μου το θύμισε μια ανάρτηση του Μάικλ Ντάγκλας στο facebook. «Ευτυχισμένα 80α γενέθλια στον φιλαράκο μου Τζακ Νίκολσον» έγραψε ο Μάικλ Ντάγκλας και ανήρτησε την παρακάτω ιλαρή φωτογραφία.

Δεν τους χωρίζουν πολλά χρόνια, μόλις μια επταετία, ο Ντάγκλας κοντεύει τα 73. Αλλά είναι το στρογγυλό νούμερο, τα 80, αυτά που ο γεννημένος το 1937 Νίκολσον έκλεισε στις 22 Απριλίου και έχουν κάνει τον μέγα αυτόν ηθοποιό να έχει ουσιαστικά αποχωρήσει από το σινεμά – είχε πει ότι είχε αρχίσει να ξεχνάει πια τις ατάκες του.

Και από ατάκες ο Τζακ άλλο τίποτα. Μόνο αυτές να κρατήσεις από το πέρασμά του στη μεγάλη οθόνη αρκούν για να τον κατατάξεις ανάμεσα στους μεγάλους. Και να ξεχάσεις τα τρία Οσκαρ του -για την «Φωλιά του Κούκου» (1976) και το «Καλύτερα δεν Γίνεται» (1998) τα α’ ανδρικού και για το «Σχέσεις Στοργής» (1984) το β’ ανδρικού και τις συνολικά 12 υποψηφιότητες, από τη δεκαετία του 1960 ως και αυτήν του 2000. Να ξεχάσεις το σόου που έδινε στις μπροστινές θέσεις των αγώνων των Λος Αντζελες Λέικερς. Να ξεχάσεις το ότι μετρά 60 χρόνια ερμηνευτικού μεγαλείου. Στέκεσαι μόνο στις ατάκες του. Αυτές που εκφέρει με αυτό το μοναδικό χαμόγελο, την τρέλα στο μάτι, τη χροιά στη φωνή, το κρυστάλινο ταλέντο.

Ας δούμε λοιπόν οκτώ από τις πιο χαρακτηριστικές ατάκες του στο σινεμά.

1. «Ενα ντάιμ είναι το όριο, Μαρτίνι»

Ολη η ερμηνεία του Τζακ Νίκολσον στη «Φωλιά του Κούκου» (όπου συνεργάστηκε με τον παραγωγό Μάικλ Ντάγκλας) ήταν ένα αριστούργημα. Αλλωστε του έδωσε το πρώτο του Οσκαρ (τα άλλα, συγγνώμη αλλά δεν του άξιζαν, ή σε άλλες ήταν απείρως καλύτερος και δεν θα τα αναφέρω). Ομως ολόκληρη η ταινία του Μίλος Φόρμαν ήταν γεμάτη από σπουδαίες ερμηνείες. Και ο ελλειπτικός διάλογος του έγκλειστου στο ψυχιατρίο Νίκολσον με τον επίσης ψυχοπαθή Ντάνι ντε Βίτο σε ένα αυτοσχέδιο παιχνίδι χαρτιών όπου το ποντάρισμα είναι ένα τσιγάρο (ντάιμ) είναι ένα αριστούργημα.

2. «Ξέρεις τι είναι αυτό που μόλις σε ξύπνησε; Μόλις σου έκοψαν τον λαιμό»

Ο Τζακ Νίκολσον είναι ο Τομ Λόγκαν ένας κλέφτης αλόγων στο Μιζούρι. Απευθύνεται στον Μάρλον Μπράντο/ Λι Κλέιτον του οποίου έχει μόλις κόψει το λαρύγγι. Η σχέση τους στους «Φυγάδες του Μιζούρι» (1976) του Αρθουρ Πεν μια από τις πιο ενδιαφέρουσες στη μεγάλη οθόνη. Οπως και στο παρασκήνιο, καθώς ο Μπράντο ισχυρίστηκε ότι είχαν μια ομοφυλοφιλική εμπειρία μεταξύ τους. Ο Νίκολσον δεν είπε τίποτα. Ισως να ήθελε να του κόψει το λαρύγγι και στην πραγματικότητα.

3. «Ποπ; Εδώ Τσάρλι. Είμαι στο ΛΑ και δεν είναι μόνο αυτό. Θα παντρευτώ»

Ο Τζακ Νίκολσον ως πληρωμένος δολοφόνος Τσάρλι Παρτάνα εξηγεί από το τηλέφωνο σε έναν συγγενή του γιατί θα παντρευτεί την Καθλίν Τέρνερ. Ξέρω, φαινομενικά δεν είναι παράλογο, η Τέρνερ εκείνη την εποχή ήταν ό,τι ωραιότερο στο σινεμά. Μόνο που στην ταινία «Η Τιμή των Πρίτζι» (1985) του Τζον Χιούστον, η σαγηνευτική ηθοποιός έπαιζε την Αϊρίν Γουόκερ, μια επίσης δολοφονό. Και ο Τζακ θα την παντρευόταν μολονότι το γνώριζε.

4. «Είπα, θέλω την αλήθεια!»

Ενα από τα πιο όμορφα ζευγάρια στην ιστορία της Εβδομης Τέχνης, μια από τις σπουδαιότερες ταινίες του σινεμά. Ο Τζακ Νίκολσον συναντά την καταπληκτική Φέι Ντάναγουεϊ στα μέσα της δεκαετίας του ’70 υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Ρομάν Πολάνσκι στο «Τσάιναταουν». Ο Τζακ Νίκολσον ως ιδιωτικός ντετέκτιβ αντιμέτωπος με την αλήθεια της πελάτισσάς του. Της ζητάει την αλήθεια. Και εκείνη, η Φέι Ντάναγουεϊ την αποκαλύπτει. Η κοπέλα που είναι το αντικείμενο της έρευνας είναι αδελφή της. Αλλά και κόρη της. Γρίφος. Ετσι ήταν στο Λος Αντζελες του 1930 με φόντο τα συμφέροντα για το νερό.

5. «Σαν να είμαστε φτιαγμένοι ο ένας για τον άλλον. Η Ομορφιά και το Tέρας… Φυσικά αν κάποιος σε αποκαλέσει τέρας θα του ξεριζώσω τα πνευμόνια»

Ο Τζακ Νίκολσον ως Τζόκερ το λέει στην υπέροχη Βίκυ Βέιλ/ Κιμ Μπάσιντζερ! Ναι, η επιστροφή του Μπάτμαν στη μεγάλη οθόνη στα τέλη της δεκαετίας του ’80 ήταν απλώς μια επίδειξη του Τζακ. Ηταν τόσο άψογος, τόσο φίνα σαρκαστικός που σχεδόν του αγαπούσες. Και αντιπαθούσες τον φλώρο Μπάτμαν/Μπρους Γουέιν/ Μάικλ Κίτον.

6. «Εννοώ, είναι πραγματικά δύσκολο να είσαι ελεύθερος όταν σε πουλάνε και σε αγοράζουν»

Η πρώτη του υποψηφιότητα για Οσκαρ ήταν μια ερμηνεία γεμάτη φλυαρία σε μια ταινία γεμάτη σιωπή. Ο Τζακ Νίκολσον, ως Τζορτζ Χάνσον, μιλάει πολύ στον «Easy Rider» σε αυτό το ιστορικό φιλμ του Ντένις Χόπερ που σφράγισε τη δεκαετία της γενιάς της αμφισβήτησης. Μια από τις ατάκες του μαρτυρά και την απαισιοδοξία που αυτή η γενιά, καθώς τα 60s φεύγουν, βιώνει.

7. «Mon Dieu»…

Ο Νίκολσον είχε μια άνεση να γελοιοποιεί τους πάντες. Βεβαίως και τον εαυτό του, αλλά κυρίως τους πάντες. Εν μέσω της δεύτερης θητείας Μπιλ Κλίντον και ενώ το Χόλιγουντ είχε αγαπήσει ξανά τις ιστορίες με τους εξωγήινους,  επαιξε στο «Mars Attacks!» (1996) του Τιμ Μπάρτον, τον ανόητο πρόεδρο των ΗΠΑ Τζέιμς Ντέιλ. Οταν βλέπει το Παρίσι να καταστρέφεται από την επίθεση των Αρειανών αναφωνεί: «Mon Dieu», «Θεέ μου», στα γαλλικά.

8. «Here’s Johnny!» 

Εντάξει, δεν υπάρχει αμφιβολία, ακόμα και αν σβήσεις όλες τις άλλες υπάρχει αυτή: «Here’s Johnny!» Αμετάφραστο. Αλλωστε δεν έχω καταλάβει ακόμα γιατί για τους Αμερικανούς το Τζακ και το Τζόνι είναι το ίδιο. Αλλά ο Νίκολσον, ως Τζακ Τόρανς να ξεπροβάλει από την πόρτα που έχει κλειδώσει η Γουέντι Τόρανς (Σέλεϊ Ντυβάλ) είναι ο ορισμός του θρίλερ. Αλλωστε η «Λάμψη» (1980) του Στάνλεϊ Κιούμπρικ είναι μακράν ό,τι πιο φοβιστικό έχει βγάλει το σινεμά.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News